De islam is groeit sterk in Turkije. Dat Europees rechterlijk activisme daar een bijdrage aan leverde zult u elders niet snel horen.

Necmettin Erbakan (1926–2011), oprichter van Millî Görüş [1] en mentor van Erdowahn, was decennialang een van de belangrijkste krachten achter de re-islamisering van Turkije. Een groepje rechters van het EHRM gaf hem – met 6 tegen 1 stem – ruggensteun. Hun uitspraak vormt een bijna perfecte illustratie van wat er mis is aan ‘justitieel activisme’ en de relatie met ‘Brussel’.

Rome veroveren
In 2010 besteedde ik in mijn boek Islamofobie? al relatief veel aandacht aan deze Erbakan, een man die drie keer een partij oprichtte die niet lang daarna verboden werd (zie de afbeelding in noot 1). Zijn pupillen Erdowahn en Güll pakten het daarna anders aan. Zij deden het enige tijd voorkomen alsof ze pro-westers waren, ja zelfs de scheiding van ‘moskee en staat’ accepteerden. Turkije maakte wat hen betreft bij wijze van spreken deel uit van de ‘Europese waardengemeenschap‘, dat denkbeeldige gedachtegoed waar men ‘in Brussel’ steeds vaker mee schermt. Er zijn ook nog pogingen ondernomen om ook de AK-partij te verbieden, maar die zijn – mede dankzij de EU – mislukt en we weten inmiddels meer over de koers van Erdowahn.

Maar Erbakan was dus wat minder subtiel bezig. Decennia lang. Ik citeer uit mijn boek (blz 169):

Erbakan zei in 1989 voor zijn [Milli Görüs] aanhang in Arnhem: “De Europeanen zijn ziek. We hebben het medicijn om hen beter te maken. Wij zullen Rome veroveren. Europa zal de islam van jullie leren.”. Afgezien van de toch wel merkwaardige opmerking over Rome (…) is dit citaat nog af te doen als poging om het eigen zelfvertrouwen op te krikken door op anderen af te geven 24) [2]. Verontrustender zijn uitspraken van deze man over Joden: op dit vlak laat hij zelfs de Iraanse premier Ahmadinejad achter zich. In speeches spreekt hij over de Joden/zionisten in termen als bacteriën en ziektes. Zij zouden samenzweringen organiseren tegen de huidige mohammedaanse wereld (“van Marokko tot Indonesië”) zoals ze in het verleden al geprobeerd hadden via de “door hen georganiseerde (!) kruistochten” die uiteindelijk gestopt werden door de Turkse sultans en voorvaders van Erbakan. In de Milli Gazette, het dagblad van een van de eerdere partijen die hij heeft opgezet, werden ook vrij recent nog stukken geschreven waarin extreme haat tegen de Joden direct werd teruggevoerd op de Koran en op andere teksten die dankzij Mohammed tot ons gekomen zijn.

Gelovigen versus ongelovigen
Negen jaar later werd meneer Erbakan in zijn land veroordeeld voor aanzetten tot haat. Niet vanwege die speech in Arnhem natuurlijk, maar vanwege een toespraak die hij in 1994 deed in het kader van naderende gemeenteraadsverkiezingen in het zuid-oosten van Turkije. Een gebied waar de Koerdische kwestie, lees: de strijd van en tegen de PKK, destijds hoog opliep. Het verhaal was doordesemd van mohammedaans wij-zij denken. Het andere kamp – alle andere partijen dan de zijne – liepen volgens hem allemaal aan de hand van ‘de ongelovigen‘. De grootste steen des aanstoots werd gevormd door deze passage:

(…) Vanaf nu zijn er geen twaalf politieke partijen meer in dit land. Er zijn er twee: [die van het] rechtvaardige (hak) en [die van het] onrechtvaardige (batıl). De partij die het rechtvaardige vertegenwoordigt, vertegenwoordigt ook [également] het geloof van mijn broeder in Bingöl. Het is zijn eigen partij, Refah genaamd. Wie maakt deel uit van de andere partij? De anderen.
Wie zijn de anderen?
Alle anderen dan Refah zijn onrechtvaardig. Ze kunnen als één enkele partij worden beschouwd.
Omdat ze verliefd zijn op de ongelovigen. Ze zijn niet onafhankelijk. Zij verkrijgen hun macht onder de invloed van het Westen, zij krijgen westerse instructies, ze verpletteren onze mensen. Het zijn allemaal woekeraars, allemaal uitbuiters, allemaal onderdrukkers en bovendien gaan we [zo] de islamitische wereld verlaten en een geheel vormen met de christenen, en de ongelovigen zullen onze wetten maken en ons regeren …

Lost in translation
De Nederlandse vertaling is van mijzelf; Uit het (voor mij best lastige) Frans, niet uit het Engels. 
Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens kwam zelf namelijk alleen met een Franse tekst. Op hun website maken ze nog wel melding van het bestaan van (niet officiële!) versies in het Oekraïens en in het Turks…

Er is ook een persverklaring over de uitspraak uitgegeven in het Engels. In tegenstelling tot de Franse tekst staan daarin bij de namen van de rechters ook de landen van herkomst genoemd: Griekenland, Turkije, Denemarken, Kroatië, Bulgarije, Rusland en Oostenrijk.

De Engelse tekst geeft dan weer niet aan, de Franse tekst wel, dat de Bulgaarse en Oostenrijkse rechters vrouwen waren. De Oostenrijkse was de rechter die het met een deel van de uitspraak niet eens was.

Wanneer je zo geruime tijd bezig bent om, met hulp van Google Translate, Merriam-Webster en nog zo wat tools, 20 pagina’s in juridisch Frans te lezen en enkele passages eruit te vertalen, dringt echt goed door wat de consequenties zijn van het net doen alsof we in ‘dit deel van de wereld‘ [3] in letterlijke of overdrachtelijke zin dezelfde taal spreken. De vertalers (?) van het Europese Hof geven al een hint: bij ‘juste’ en ‘injuste’ staan de oorspronkelijke Turkse woorden er voor de zekerheid tussen haakjes achter.
Direct naar het Engels vertaalt Google Translate ‘hak’ trouwens naar ‘right’ en ‘batil’ naar ‘false’. Dat klinkt toch net weer wat anders.[4] Iets vergelijkbaars geldt voor ‘egalement’. Dat wordt vertaald naar het Engelse ‘also’, terwijl ‘equally’ (Nederlands: evenzeer) beter zou zijn.. Het Franse woord ‘injuste’ wordt in de ene Engelse regel vertaald als ‘unjust’ en even verderop als ‘unfair’.

Misschien komt vorenstaande op u over als spijkers op laag water zoeken, maar ik geef hier wat voorbeelden om een beeld te schetsen: in een zaaltje zitten daar 8 of 9 mensen met elkaar te spreken in een taal (Frans) die voor geen van hen de moederstaal is, en hun gesprek gaat over een toespraak die gehouden is in het Turks. En het gaat natuurlijk niet alleen om de tekst sec, maar ook om het kunnen plaatsen in de cultuur.

Neem de term ‘woekeraar’. In de (officiële) Franse uitspraak staat ‘usurier’. Google heeft werkelijk geen enkel idee waar deze Franse term voor staat in het Turks en geeft gewoon ‘usurier’ terug. Het zou een enorm karwei zijn om te achterhalen of in de oorspronkelijke Turkse tekst hier een woord gebruikt werd dat in het Turks en meer in het bijzonder in het woordgebruik van die Erbakan, vooral of uitsluitend gehanteerd wordt in een context van Jodenhaat of niet. Mogelijk is de Nederlandse term woekeraar hier toevallig een vertaling die goed weergeeft hoe de Turkse tekst van Erbakan klonk.

Echter, een woekeraar is bij ons iemand die schandalig véél rente vraagt, terwijl voor fanatieke mohammedanen zoals deze Erbakan überhaupt rente vragen verkeerd is. President Erdowahn komt de laatste jaren ook steeds vaker met uitspraken over de Turkse economie waarin die tweede visie op rente op leningen doorklinkt. We kunnen het gewoon niet weten zonder uitgebreid onderzoek. (Ik maakte overigens nog wel een beginnetje met bovengenoemd karwei [5]).

Vormen van waarheidsvinding
Zulk onderzoek doet dat Europese Hof dus vanzelfsprekend niet. Nee, vanzelfsprekend is hier nog niet scherp genoeg uitgedrukt: het Hof doet dat principieel níét. Het gaat hen immers niet om het beoordelen van de feitelijke – al dan niet criminele – gebeurtenissen zelf, maar om hoe de betreffende rechterlijke macht en overheid daarmee zijn omgegaan. Het is een soort van cassatie-rechtspraak (Zie met name de paragraaf Geen waarheidsvinding in het hier gelinkte deel 3 van deze serie).

De Erbakan-uitspraak geeft hiervan in alinea nummer 63 een werkelijk zinsbegoochelende illustratie. Die alinea staat in het onderdeel ‘(b) Toepassing van deze beginselen op de onderhavige zaak‘ van het tweede subhoofdstuk Beoordeling door het Hof, wat weer onderdeel is van het hoofdstuk ‘EN DROIT‘.
Vanwege het grote belang van deze passage citeer ik de officiële uitspraak in het Frans en geef daarna mijn (heel) vrije vertaling:

63. De plus, comme l’indique le Gouvernement (paragraphe 9 ci-dessus), il convient de tenir compte du fait que la population de la région a été victime de plusieurs actes tragiques perpétrés par des mouvements fondamentalistes au moment de la diffusion de ces propos à Bingöl (voir, mutatis mutandis, Zana c. Turquie, arrêt du 25 novembre 1997, Recueil 1997‑VII, p. 2539, § 10, et Sürek c. Turquie (no 2) [GC], no 24122/94, § 37, 8 juillet 1999).

Het Hof sluit zich hier dus aan bij de opmerking van Turkse overheidszijde dat ‘men er rekening mee moet houden dat de bevolking van de betreffende regio slachtoffer (!) is geweest van tragische handelingen door fundamentalistische bewegingen ten tijde van de opmerkingen in Bingöl‘.

Op zich eigenlijk al vreemd, en in mijn paragraaf na mijn volgende ga ik verder in op deze enormiteit, maar wat dan volgt in hun paragraaf 63! Een verwijzing naar twee andere uitspraken van het Hof zelf. Met die verwijzing naar andere, door henzelf, puur procedureel benaderde kwesties, wil dit Hof dus als het ware aangeven dat het echt wel oog heeft voor de context… Hoe absurd wil je het hebben? (Hier de link naar een van die eigen uitspraken. Daarin helemaal geen uitweiding over die context, alleen een vergelijkbaar korte aanduiding als in de onderhavige uitspraak.)

De uitspraak zelf
De eigenlijke uitspraak is tamelijk kort samen te vatten. Op de eerste plaats herinnert Het Hof er in alinea 55 aan dat Het Hof heel belangrijk is. Er is “een zekere beoordelingsmarge overgelaten aan de staten die het verdrag [over de rechten van de mens] hebben afgesloten” en “De ruimte voor overheden om iets te doen in het kader van ‘nagestreefde legitieme doelen’ (!) die op gespannen voet staan met de vrijheid van meningsuiting (…) is niet onbeperkt maar staat onder Europees toezicht, uitgeoefend door ons.”
In alinea 61 wordt gesproken van “samenlevingen van vandaag” en over het feit dat meneer Erbakan “diversiteit, inherent aan elke samenleving, reduceert tot een eenvoudige tweedeling in ‘gelovigen’ en ‘ongelovigen’ “. [6] Verdacht onleesbaar wordt het in alinea 69. Die geef ik voor de zorgvuldigheid eerst maar weer weer in de onleesbare officiële versie:

69. Enfin, la Cour observe qu’outre sa condamnation à une amende de 220 000 TRL, le requérant s’est vu infliger une peine d’un an d’emprisonnement, assortie de l’interdiction d’exercer plusieurs droits civils et politiques (paragraphes 28 et 39 ci-dessus). Il s’agissait là assurément de sanctions très sévères pour un homme politique notoire. Il convient en particulier de noter que, par sa nature même, une telle sanction produit immanquablement un effet dissuasif, et le fait que le requérant n’a pas exécuté la sienne ne saurait rien changer à cette conclusion (voir, mutatis mutandis, Cumpănă et Mazăre c. Roumanie [GC], no 33348/96, § 116, 17 décembre 2004). En effet, le sursis de la peine et l’extinction ultérieure de l’action pénale dont a bénéficié l’intéressé (paragraphes 35 et 36 ci-dessus) n’est que la conséquence de l’arrivée du terme du sursis et notamment de l’absence de commission d’une infraction de même type.

Het gaat dus over een best wel zware straf die onontkoombaar een afschrikwekkende werking heeft. En nadien heeft Erbakan zich niet schuldig gemaakt aan vergelijkbare vormen van haatzaaien, volgens het Hof. Ok. Ja, en dus? Welke conclusie verandert daardoor niet? En het opschorten [van de straf] heeft (mede) geleid tot het opschorten?

En dan is er nog de op het eerste gezicht zinnig overkomende alinea 67. In gewone, niet-juridische taal staat hier dat het optreden van de Turkse overheid tegen de gewraakte uitspraken van Erbakan te laat na die uitspraken kwam. De Turkse staat “n’ont tenté d’établir que cinq ans après“: dus pas vijf jaar na de uitspraken heeft men stappen ondernomen. Opvallend is wel dat die vijf jaar niet klopt, het was wel meer dan vier jaar, maar geen vijf. Die vijf jaar is dat wat Erbakan ervan maakte …

De context van politiek-religieuze strijd: levend verbrand
Die paragraaf 67 brengt me terug naar die enormiteit van de eervorige paragraaf. Principieel doet dit HOF dus níét aan waarheidsvinding. Men overweegt wat, en argumenteert puur juridisch, dus vooral door naar tal van andere juridische uitspraken te verwijzen, niet zelden van zichzelf. (Het doet een beetje denken aan een ouder interessegebied van me). Er wordt bewust geabstraheerd van de politieke realiteit, van de feitelijke en verschuivende machtsverhoudingen.
Hier gaat het om het wezen van justitieel activisme: de levensgevaarlijke illusie van ‘het recht’ als richtinggevend. En de bijl aan de wortels van de Trias Politica. En toch. En toch voegt men een scheutje context toe. In dit geval doet met dat vooral in alinea 10 in het hoofdstukje ‘Omstandigheden van de zaak‘. Mijn vertaling daarvan:

10. De regering focust [in haar verweer, blijkbaar] op de toenmalige situatie in de regio waar de uitspraken werden gedaan. Geografisch gezien vindt men (!) de stad Bingöl in het zuidoosten van Turkije, in een gebied waarin regelmatig (i) terroristische aanslagen werden gepleegd.
Deze stad is ook de uitvalsbasis van Hezbollah, een extremistische islamistische organisatie die verschillende (ii) terroristische aanslagen had gepleegd. En verder werd de speech uitgesproken zes maanden na de gebeurtenissen in Sıvas die drieëndertig mensen het leven kostte als gevolg van brandstichting. Bovendien is de bevolking van de regio het slachtoffer geworden van meerdere vergelijkbare tragische handelingen door fundamentalistische bewegingen.

Die eerstgenoemde aanslagen betreffen de decennialang voortgaande strijd van de Koerden tegen hun status als burgers van een tweede rang en meer in het bijzonder naar de –ook gewelddadige– strijd van de PKK voor onafhankelijkheid.

Opmerkelijk is de omschrijving van Hezbollah. Opvallend is vooral dat in de opsomming “extremistisch, islamistisch” [let op de extra letter s voor de t!] het bijvoeglijk naamwoord ‘sjiietisch’ ontbreekt. Dat is van belang omdat Turkije dominant soennietisch is. In tegenstelling tot wat daar door Jan en alleman over wordt beweerd, is in Turkije vanaf de stichting van die staat geen sprake geweest van een echte scheiding van ‘moskee en staat’. De machtspositie van ‘de moskee’ veranderde wèl drastisch: de staat werd min of meer de baas over de moskee in plaats van andersom. [7] EN de Turkse staat trekt dus één versie van het mohammedanisme voor.

De opmerking over de stad Sivas is daarom nog opvallender onvolledig. Zeer pijnlijk onvolledig. De bijeenkomst in een hotel dat in de brand gestoken werd door een lynchmob, was georganiseerd door alevieten. Dat is de subsekte van het mohammedanisme die het krachtigst wordt achtergesteld in Turkije. Deze subsekte voldoet enigszins aan het beeld dat in het westen van het mohammedanisme als geheel wordt opgehangen… Dat geldt in nog sterkere mate voor de alawieten, de sekte waartoe Assad van Syrië toe behoort. (Maar verwar die twee niet met elkaar!). De reden dat die mensen daar levend verbrand werden, was echter niet het feit dat het een bijeenkomst van alevieten was, maar het gerucht dat een vertaler van Salman Rusdie’s Duivelsverzen er aanwezig zou zijn…

Naarmate je meer context mee in overweging neemt, is het toenmaligeTurkse optreden tegen Erbakan begrijpelijker.

De waterscheiding
Alinea 69 meldde dus ook dat “Il s’agissait là assurément de sanctions très sévères pour un homme politique notoire.” Grappig wel dat volgens Google Translate de straffen nogal zwaar zouden zijn voor een politicus die zo ‘berucht’, in plaats van ‘bekend’ was, als meneer Erbakan. ‘Bekend’ zou anderzijds ook wel zwak uitgedrukt zijn. In de tijd tussen de gewraakte uitspraak en de veroordeling was de man zelfs een jaartje premier van Turkije! In die tijd was een andere mastodont van de Turkse politiek, meneer Demirel, president. Om de context nog iets te vergroten en dus meer betekenis te geven, nog enkele opmerkingen over hoe het er destijds voorstond in Turkije en hoe Erbakans premierschap onder invloed van het leger eindigde.

Afgezien van het uitzichtloze conflict met de Koerden stond het land er ook anderszins beroerd voor.
De economie stelde weinig voor en criminaliteit en corruptie tierden welig. Veel daarvan was drugs-gerelateerd. Die corruptie was zelfs tot in het leger doorgedrongen.

Geconfronteerd met al deze problemen, grepen Erbakan en Demirel terug naar dat elan van de nasleep van de Eerste Wereldoorlog. Meer in het bijzonder naar het elan van de toenmalige gezworen vijand van de vader des vaderlands Kemal Mustapha: de verschrikkelijke, destijds vanwege de Armeense genocide bij verstek ter dood veroordeelde, Enver Pasha. Ze lieten diens overblijfselen overbrengen vanuit Tadzjikistan en Erbakan gaf een speech bij zijn herbegrafenis, die gepaard ging met een extreem nationalistische demonstratie waar meer dan een miljoen mensen voor op de been kwamen.

Daarmee realiseerden Demirel en Erbakan een dramatische – in mijn ogen de meest dramatische – koerswijziging in het bestaan van de Turkse republiek. Een wijziging die onder andere er toe leidde dat Turkije de nieuwe voorman van de OIC ging leveren en de AKP aan de macht kon komen.

Wie zich, zoals ik, zonder anti-westerse vooringenomenheid heeft verdiept in het begin en de nasleep van de Eerste Wereldoorlog en in het gedachtegoed van Kemal Mustapha (Atatürk), weet dat het in Turkije van begin af aan steeds om een precair evenwicht is gegaan tussen secularisme en oriëntatie op het Westen enerzijds en mohammedaans fundamentalisme EN extreem nationalisme anderzijds. Dat evenwicht was nooit stabiel en is inmiddels volledig verstoord.

‘Onder invloed van het leger’: een post-moderne staatsgreep, ofwel een coup-light
Erbakan had als premier meneer Yilmaz opgevolgd en werd een jaar later weer door diezelfde man opgevolgd. Hij werd door het leger uit zijn functie verdreven, maar er was geen sprake van een staatsgreep in de normale betekenis van het woord. Vanuit militaire kring werd in februari 1997 een memorandum opgesteld. Het parlement werd echter niet ontbonden en er kwamen geen verkiezingen: er werd een nieuwe regering gevormd door andere partijen.

Een aantal partijen drong erop aan dat nu de vice premier, premier werd. Die vice premier was niemand minder dan de extreem nationalistische Tansu Çiller (ik schreef hier op VOL al eerder over haar in een paragraaf De bezetting van het noorden van Cyprus). President Demirel stelde echter opnieuw Mesut Yılmaz aan als premier van een coalitie, nu met onder andere de sociaal democraat Bülent Ecevit…

Dat ‘militaire memorandum’ was in zekere zin een reactie op gebeurtenissen die (weer) te maken hadden met Israël en met sjiieten… : “On 31 January 1997, protests were arranged by the Sincan municipality in Ankara, against alleged Israeli human rights violations that took place in guise of an “Al-Quds night”. The building in which the event took place was plastered with posters of Hamas and Hezbollah”

Rechters versus staatsmannen
Omgaan met het verloren gaan van dat vreemde en wankele Turkse evenwicht is beslist niks voor rechters en zeker niet voor rechters van het Hofse type. Daarmee doel ik op het feit dat het in wezen ‘cassatie-rechters’ zijn die niet aan waarheidsvinding doen, maar ook op de bedenkelijke bemensing van dat Hof. Mensen die zichzelf voorhouden dat een land met een héél ander soort cultuur en geschiedenis via juridisch activisme gestuurd kan worden in de richting van diezelfde ‘ideale rechtstaat van de toekomst‘.

Omgaan met de uitdagingen waarvoor de wannabe sultan Erdowahn en zijn aanhangers de beschaafde wereld stellen, is meer iets voor politici, liever nog: voor lieden voor wie de aanduiding ‘staatsman’ géén spot zou zijn. (Staatsvrouw zou ook mogen van mij, maar helaas: niemand gebruikt die term en volgens de enige definitie die ik vond zou dat een synoniem zijn van ‘politica’.)

En Brussel
Deze uitspraak van het EHRM is een cruciale zaak. Ik herinner er nog maar eens aan dat dit hof, ondanks het gebruik van diezelfde vlag als de EU hanteert, eigenlijk niets te maken heeft met de EU. ‘In Brussel’ heeft men echter geen problemen met de mogelijke verwarring. Integendeel. Ieder keer wanneer een eurofiel ‘Europa’ zegt terwijl hij of zij ‘de EU’ bedoelt, is dat geen fout, maar een opzettelijke bijdrage aan dit soort verwarring.

Een paar jaar geleden werd ‘in Brussel’ dit Commission Staff Working Document geproduceerd en door de club van Juncker onder meer aan het Europees Parlement gestuurd. Als toelichting bij noot 85 lezen we daar:

In line with Article 52(3) of the Charter, the EU’s approach to this right and its limits takes inspiration from the case law of the European Court of Human Rights. Namely, that the right to freedom of expression extends to speech which “offends, shocks or disturbs the State or any sector of the population”[85] but that States may “sanction or even prevent all forms of expression which spread, incite, promote or justify hatred based on intolerance”.

In de republiek Amsterdam werd die passage over uitspraken die kunnen “beledigen, schokken of verontrusten” door de voorganger van Femke Halsema opgewekt verdraaid, om een eigen Amsterdams beleid te kunnen voeren met betrekking tot de vrijheid van meningsuiting…

Tot slot
O ja, Wikipedia meldt ook nog “Necmettin Erbakan claimed that the process was planned by “Zionists”.[15] In October 2016, Tuncay Özkan claimed that the 28 February process [Ja, dat proces tegen Erbakan dus, waarover hij met succes steun zocht bij het Europese Hof voor de Rechten van de Mens!] was prepared and organized by the Gülen movement [16].” U weet wel, die Gülen beweging waarvan leden in Europese landen met medewerking van de betreffende regering worden opgepakt en ontvoerd naar Turkije.

Het wikipedia-lemma, gewijd aan die meneer Özkan is, zacht gezegd, heel apart. Er valt te lezen dat hij “is currently serving his sentence“, levenslang, vanwege zijn rol in de Ergenon-kwestie. In dezelfde alinea lezen we dat hij in 2013 (opnieuw) levenslang kreeg, maar in 2014 werd vrijgelaten. Hij zit voor de CHP, een soort zusterpartij van de Nederlandse PvdA, in de Nationale Vergadering. De CHP is ook de partij die Erdowahn hielp om de leden van de ‘Koerdische’ partij HDP hun parlementaire onschendbaarheid te ontnemen… Het twitter-account @atuncayozkan wordt gevolgd door meer dan een miljoen mensen.

Nee, Turkije is geen Europees land. Tegenwoordig lapt Erdowahn uitspraken van dat ‘Europese’ hof openlijk aan zijn laars.

---

1. De Nederlandse wikipedia-tekst is duidelijk geschreven door een sympathisant van de leer van Mohammed. De Engelse versie is daarentegen onderdeel van de serie over ‘Islamism’! Deze bevat ook een verhelderende afbeelding

Zéér verhelderend in combinatie met deze tekst: “After the taking over of Erdogan and the AKP the organisation is mainly serving the interest of the turkish government which now subsidizes the organisation. Diyanet, AKP and the turkish government practically control the organisations public statements and appearances.”
2. De noot 24) uit het hoofdstuk over Turkije in mijn boek luidde: Niet in Rome maar wel in Italië organiseerden mohammedanen als protest tegen het Israëlische optreden tegen Hamas overigens al een gebedsdienst op het plein van een kathedraal. Allah Akbar werd er geroepen. Waarom op het plein van een katholieke kerk?
3. De uitdrukking ‘dit deel van de wereld‘ is nogal beladen hier. In dit eerdere stuk in het ‘dossier’ justitieel activisme, schreef ik daarover: het Hof waar we het hierover hebben, hoort bij een club van 47, deels niet-Europese landen. Dus niet over de 27 EU-landen.
4. De Nederlandse google vertaling luidt ‘rechts’ en ‘vals’: een heldere aanwijzing dat Google andere brontalen eerst naar het Engels vertaalt en dan daarvan vertaalt naar de gevraagde taal.
5. De ECHR geeft 6 links naar Turkse vertalingen van de uitspraak in de zaak Erbakan. Ik bezocht ze allemaal en zocht (‘Arama’) op alle zes de websteks waar die links me naartoe brachten, op de term ‘Erbakan’ en enkele ervan op het nummer van de zaak. Noch op Turkse overheidssites, noch die van universiteiten, noch die van activistische advocaten bracht me naar een Turkse vertaling van de ECHR uitspraak.
Het Turkse ministerie van jusitie, afdeling mensenrechten leverde nog wel één zoekresultaat op met Erbakan, blijkbaar een jaarverslag uit 2017, maar het volgen van die link resulteert dan weer in een 404 fout.
6. Zie over dat wonderlijke, weinig juridisch aandoende begrip ‘samenleving van vandaag‘ desgewenst ook de paragraaf Misdaad die “niet meer van deze tijd is”, over de vice president van het Hof, de Duitse mevrouw Angelika Nußberger in het vorige stuk in deze serie
7. Denk hierbij beslist ook aan de positie van Diyanet.