Van Minister Slob moet de NPO bezuinigen. Teruglopende reclameinkomsten zorgen er voor dat komende jaren een tekort van 60 miljoen zal ontstaan.

En het gaat snel. Voor 2018 wordt een tekort van 28 miljoen verwacht, terwijl dat in 2019 al 60 miljoen zal zijn.

Reclame gaat steeds minder over de televisie. Internet, dat vermaledijde internet met al haar nep- en fakenieuws – is steeds vaker de begunstigde van advertenties. Het is een prachtige ironie dat de aanjagers van de fakenieuwsscam zelf ten onder zullen gaan omdat ze met hun gedram en gedrag steeds meer nieuwsconsumenten naar het internet hebben gejaagd.

Dat minister Slob nu zegt niets voor de NPO te kunnen doen, dat die zelf de broekriem moet aanhalen en zien waar te kunnen bezuinigen is niet meer dan logisch. Ergens houdt het op, en de NPO is zo ook al teveel staatskanaal. De lawine van politiek-correcte programma’s zal er niet door afnemen, maar als de broekriem wordt aangehaald kan er misschien beter een zender af – iets waarvoor politiek al langer werd gepleit. Dan komen er vanzelf minder politiek geladen programma’s, want spelletjes zijn veel goedkoper om te maken.

Dit wordt wel de knuppel in het hoenderhok van de omroepdiversiteit, dat kun je van mijlenver zien aankomen. Die belangenclubjes zijn allang verklonterd tot een onoverzichtelijke kluwen fusieproducten die alleen een aandachtig toeschouwer (of een belanghebbende, inderdaad) nog van elkaar weet te onderscheiden. Dat dergelijke aandachtige toeschouwers nauwelijks nog bestaan onderstreept dat er aan die diversiteit ook weinig behoefte meer is.

Dat verdere verdwijnen van de oude omroepen zal een paar onverwachte positieve effecten kunnen hebben. Als er maar een zendgemachtigde over blijft op de staatstelevisie, is er ook geen behoefte meer aan een aparte staatsomroep die pretendeert neutraal te zijn, maar het niet is. Het zal de duidelijkheid ten goede komen, en minder mensen het gevoel geven dat het 8-uur journaal onaantastbare waarheden verkondigt. Mocht daarnaast zich nog een aparte omroep weten te handhaven – een willekeurige gok zegt mij dat het onderdeel waarin zich VARA-BNN zal bevinden daarop de beste kans maakt – dan zullen die beiden ter onderscheid van de staatsomroep gedwongen zijn zich op enigerlei wijze te onderscheiden van elkaar. Moderne diversiteit in optima forma: de staatsomroep en de linkse omroep die onderling strijden om de suprematie op een nog steeds groot maar nu duidelijk stervend medium.

Is dit hoe het politiek zal gaan? Dat zou inderdaad best eens kunnen. De VVD is er eerder weliswaar niet in geslaagd de hoeveelheid TV-netten terug te brengen, maar het is veel eenvoudiger om te gaan liggen voor extra geld en nieuw beleid. Dat dat nieuwe beleid noodzakelijk zal zijn om de Nederlandse TV-stelsel te reden in haar huidige vorm lijkt me evident. Dat daarvoor sowieso de politiek competentie ontbreekt eveneens.

De minister noemt de rol van de publieke omroep “onmisbaar”, maar wijst er tegelijkertijd op dat de positie van de NPO onder druk staat “in een overvol medialandschap”.

De huidige teruggang is zo groot dat er vermoedelijk in Hilversum eerst een half jaar gebiologeerd naar de cijfers wordt gekeken, om daarna in dolle paniek aan het bezuinigen te slaan.

.. wijst erop dat de mogelijkheden van niet-commerciële omroepen om extra inkomsten te realiseren, beperkt zijn. Rijxman vertrouwt erop dat de Kamer en het kabinet inzien dat de NPO juist meer geld nodig heeft.

U ziet het. En:

Slob kan Hilversum niet tegemoetkomen. “De bal ligt bij de NPO. Ik ga dit niet binnen mijn begroting oplossen. Dat zou ten koste gaan van het onderwijs.” Hij krijgt de steun van een meerderheid van de Tweede Kamer.

U ziet zo het hele plaatje. Inclusief het elimineren van diverse grootverdieners lijkt me dat er een schouwspel nadert waarvoor graag ik uren lang de TV zou gaan bekijken – in de gelukzalige wetenschap dat de mijne vorige week onherstelbaar kapot ging en niet vervangen zal worden. Soms moet je de voortekenen nemen zoals ze komen.