Nederlands vergeten oorlogen zijn vaak deel van een groter verband. Zoals de Saksenoorlogen, waarin Karel de Grote Saksen veroverde.

De Saksenoorlogen waren een logisch vervolg op de Friezenoorlogen uit het midden van de 8e eeuw, en deels werden ze tegelijk gevoerd.  Anders dan het conflict met de friezen kwam de inval in Saksen echter volledig op het conto van Karel de Grote, die in 772 oostwaarts trok om de steun van de Saksen aan de Friezen af te straffen. Over de situatie zoals die voor 772 bestond schrijft Wiki:

De Saksen, die tussen de Noordzee en de Harz en de Rijn en de Elbe woonden, waren tot dan deels tribuutplichtig aan de Frankische koningen geweest, maar nooit hun onderdanen. Bovendien hielden ze nog sterk vast aan de Germaanse tradities, waartoe niet alleen de oude religie en een vroeger los stamverband behoorde, maar ook regelmatig rooftochten op Frankisch gebied.

De bronnen over deze periode zijn Annales regni Francorum en de Vita Karoli Magni – beide Frankische producties, dus als zodanig ook eenzijdig gekleurd. Dat laatste zeker ook omdat de Frankische koning zijn expansiedrift al snel verkocht als een godsdienstig gemotiveerde drang. In zekere zin is deze aanpak van Karel een voorafschaduwing van de latere kruistochten, ook omdat deze benadering meer leek op de Noordse Kruistochten in de 12e en 13e eeuw in het Baltische gebied, dan op de bekender tochten naar het Heilige Land.

Frankische veldtochten in deze periode waren een seizoensbezigheid voor de maanden van en rond de zomer. Het Champs de Mars[1] in Parijs was de plek waar in maart een wapenschouw werd gehouden, maar ook waar men besloot tegen wie men zou optrekken als dat eerder nog niet duidelijk was.

De beslissend lijkende overwinning in 772 werd bezegeld met afspraken en gijzelaars, en in 773 vertrokken de Frankische legers naar Italië. Dat bleek voorbarig, aangezien de Saksen onder leiding van Widukind hun verzet opnieuw opnamen. Daarbij niet alleen het verloren gebied heroverend, maar werden ook Frankische vestigingen in het oosten van wat nu Nederland is ingenomen, zoals Deventer.

Karel de Grote ondernam in 775 opnieuw een grote veldtocht naar Saksen, en leek ditmaal meer succes te hebben gehad. Widukind werd verslagen en vluchtte noordwaarts, en er waren enige jaren rust. De invoer van Frankische belastingen en de nog steeds heersende onrust leidden tot een nieuwe opstand, met soms gruwelijke repeercussies over en weer:

In 782 op de rijksdag in Lippspringe werd het land van de Saksen in Frankische graafschappen opgedeeld. Karel moet op de hardnekkige tegenstand hebben gereageerd met harde repressie, onder andere met het beruchte Bloedbad van Verden in 782 in Verden, waarbij meer dan 4000 Saksen onthoofd en omgekeerd op een kruis gehangen zouden zijn. Dit in de bronnen genoemde aantal wordt door sommigen als overdrijving gezien, aangezien archeologische sporen van een dusdanige slachting tot nu toe nog niet zijn gevonden.

In 784 sloten de Friezen zich bij de Saksen aan, maar het was al bijna gedaan. In het jaar er op liet Widukund zich dopen. Tot 802 waren er nog regelmatig kleinere opstanden, om specifieke redenen, en niet langer als strijd om de eigen vrijheid.

In 792, the Westphalians rose up against their masters in response to forcible recruitment for wars against the Avars. The Eastphalians and Nordalbingians joined them in 793, but the insurrection did not catch on as previous ones and was completely put down by 794.

Na 802 was de angel er uit, omdat de Saksische adel door Karel goed werd bedeeld bij de nieuwe indeling van het Saksische gebied. Vrij kort daarop begonnen de invallen van Vikingen, en dat leidde de aandacht af van het Saksische erfgoed.

---

1. De Romeinse god Mars was zowel god van oorlog als dat hij een landbouwaspect had.

---

Eerdere afleveringen van deze onregelmatig verschijnende serie over Nederlands vergeten oorlogen vindt u hier.