De oorlog van Kieft is een van de meest beschamende van Nederlands vergeten oorlogen, omdat het uitging van ongeprovoceerde massamoord als middel om gebiedsuitbreiding te realiseren in de kolonie Nieuw-Amsterdam.

Gouverneur Willem Kieft, namens de West-Indische Compagnie van de volksplanting Nieuw -Amsterdam, meende met de moord op een inwoner door een indiaan die wraak nam voor een overval van vijftien jaar daarvoor, een aanleiding te hebben om de naburige indianen te verjagen. Hij beschouwde hen als sta-in-de-wegs voor de uitbreiding van de volksplanting Nieuw -Amsterdam. Volgens goed Nederlands gebruik werd inspraak ingezet om een excuus te hebben en de eigen bevolking mee te krijgen. Dat viel echter tegen:

Om steun te verwerven onder de Europese bevolking voor een aanval op de Indianen richtte Kieft een raad van twaalf op, bestaande uit twaalf prominenten van de kolonie, die hem moest adviseren. De raad ging akkoord dat de daders voor de moord moesten worden gestraft, maar vonden het toch raadzaam om eerst te zoeken naar een diplomatieke oplossing. De gouverneur moest volgens de raad de Indianen herhaaldelijk vriendelijk vragen de dader uit te leveren. Kieft weigerde dit advies te volgen en verbood ook nog enige verdere samenkomst van de raad, toen deze daadwerkelijk inspraak wilde. De kolonisten wilden liever geen oorlog omdat de indianen hen waardevolle handelswaar gaven als pelzen. De gouverneur Kieft ging tegen wil en dank toch door met zijn plan.

De strijd begon op 25 februari 1643 met een aanval op Pavonia (nu in New Jersey), met een eerste aanval. Dit was een slachtpartij, waarbij 129 Nederlandse soldaten 120 Indianen doodden, waaronder vrouwen en kinderen. En zoals verwacht mocht worden sloten de omringende indianenstammen zich aaneen tegen de Nederlandse agressie:

De aanvallen zorgden ervoor dat de omringende indianenstammen zich verenigden – iets wat eerder nog niet vertoond was. In de herfst van 1643 viel een krijgsmacht van 1500 indianen Nieuw-Nederland binnen, waarbij de beroemde afvallige puriteinse Anne Hutchinson werd gedood. In een tegenactie werden die winter 500 Wecquaesgeeks – een stam van de Wappinger – gedood door Nederlandse troepen.

Een guerilla-oorlog volgde, waarbij geen van beide partijen de overhand wist te krijgen en gaandeweg langzaam de vijandelijkheden werden beëindigd.  Het resultaat was desalniettemin een fiasco voor de gouverneur en zijn plannen:

De aanvallen van de indianen deed een groot aantal kolonisten weer terugkeren naar Europa, en het vertrouwen in de West-Indische Compagnie werd flink op de proef gesteld. Kieft werd in 1647 teruggeroepen naar Nederland om zich te verantwoorden voor zijn aandeel, maar hij overleed bij een schipbreuk in de buurt van Swansea voordat zijn versie van de gebeurtenissen kon worden verteld.
De oorlog was buitengewoon bloedig in verhouding tot de bevolkingsaantallen op dat moment: meer dan 1600 inboorlingen werden gedood in de Oorlog van Kieft op een moment dat de Europese bevolking van Nieuw-Amsterdam niet meer dan 250 bedroeg.

Dat een zekere arrogantie tegenover de inboorlingen zowel ongerechtvaardigd als weinig intelligent bleek kan moeilijk worden ontkend.

---

Eerdere afleveringen van deze onregelmatig verschijnende serie over Nederlands vergeten oorlogen vindt u hier.