De rechtbank in Groningen was van mening dat de schade die aangericht is door een menigte niet te vertalen is in straffen voor individuele leden van zo’n groep.

Dat daar een probleem ligt is duidelijk. Ons strafrecht is niet gericht op groepen. Strafproces, bewijsvoering en straf, het is allemaal op individuele basis opgezet. Toch worden steeds vaker belangrijke misdrijven in groepsverband gepleegd en zo, dat het vaak niet meer uit te maken valt wat het aandeel van de individuele leden van de groep is geweest.

Dat is een gebrek in ons strafrecht als we er tenminste van uit gaan dat dit dient om sancties te leggen op de ernstigste normovertredingen in onze samenleving. Norm overtreden of naggen, zoals ze dat bij de politie noemen, wordt op den duur alleen nog als slecht en strafbaar gezien als met een zekere voorspelbaarheid de straf volgt op de zonde. Gebeurt dat niet of is de straf zoals die in Haren niet proportioneel, dan doet dat schade aan het normbesef. Terecht zijn de mensen daar boos over en ten onrechte doet zo’n persrechter dan van ‘helaas maar het kan niet anders’.

Het kan wel anders als er maar meer feed back zou zijn van rechters en andere betrokkenen bij het justitioneel systeem richting wetgevers. Richting politieke partijen, Kamerleden en Departement van Veiligheid en Justitie dus.
De mensen die er in de praktijk mee te maken hebben, klagen steen en been over de tekortkomingen in het systeem, maar een goede methode om die onder de aandacht van de wetgever te brengen is er niet. Dat ligt in de eerste plaats aan de Haagse beleid makers die zich liever met hypes bezig houden dan met verbetering van de eigen overheidsorganisatie. Maar het ligt ook aan de praktijk die zich ook zelf best beter zou kunnen organiseren op dit punt. Maar aan de top, waar aandacht zou moeten zijn voor dit probleem, heeft men het te druk en er is niemand tot wiens takenpakket het met zoveel woorden hoort. Dus gebeurt er niets.

---

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp