Reumapatiënten krijgen voortaan een ander geneesmiddel voorgeschreven. Dat is beter en goedkoper, volgens de kliniek die het initiatief nam.

Het zijn mededelingen als hierboven die je onvermijdelijk met diep wantrouwen beziet. Een middel dat zowel goedkoper is als iets beter werkt, daar kun je niet tegen zijn. Toch? Ook al doet het me teveel denken aan mensen die zeggen dat plantaardige vetten gezonder zijn dan dierlijke, en dat je daarom vegetariër zou moeten worden – net als alle verstandige mensen. Maar de smaak zou er niet toe mogen doen als het over medicijnen gaat.

Desondanks, mijn wantrouwen is gewekt (ik heb geen reuma, zit ook niet in de familie). Tegenwoordig heeft immers iedereen die we in de media zien een afstudeervariant Communicatie in zijn eigen vak gevolgd? Het simpele feit van het bestaan van persrechters zou voldoende moeten zijn om al dergelijke figuren met argwaan te bezien. Wat overigens niet wegneemt dat gewoonlijk ook de andere kant van de zaak – in dit geval vertegenwoordigt door het Reumafonds – ruim voorzien is van mensen die met flair een bevredigend antwoord kunnen produceren zonder iets van belang of nieuwswaarde te zeggen.

De NOS heeft er een keurig item van gemaakt op de eigen site, waarin dit uitnemend wordt gedemonstreerd:

Aan het dure middel wordt in Nederland nu elk jaar zo’n 160 miljoen euro uitgegeven. Dat bedrag kan volgens ziekenhuisapotheker Bart van den Bemt van de Sint Maartenskliniek met minstens 40 miljoen euro omlaag als alle Nederlandse patiënten overstappen.
Onderzoek heeft aangetoond dat het goedkopere middel even goed werkt en zelfs iets minder bijwerkingen geeft. “Het zorgt voor minder irritatie en minder roodheid van de huid op de plek waar het geïnjecteerd wordt”, vertelt Van den Bemt.

Tot zover de voorstanders van deze wijziging, die kansen zien om een kwart van het budget voor deze kennelijk dure medijnen te besparen. 40 miljoen! Je zult het winnen in de Staatsloterij. Het antwoord van de andere partij – onvermijdelijk overvallen met de aankondiging en daarom nog niet voldoende geëquipeerd om direct vol in de tegenaanval te gaan – houdt een slag om de arm:

Het Reumafonds is positief over de kostenbesparing door goedkopere medicijnen, maar vraagt zich af wat dat betekent voor de toekomst.
“Jaarlijks onderhandelen ziekenhuizen en zorgverzekeraars met fabrikanten over medicijnen. Betekent dit dat patiënten volgend jaar opnieuw moeten switchen als dan een ander medicijn goedkoper is?”, zegt Sija de Jong van het Reumafonds in het NOS Radio 1 Journaal.
Volgens De Jong zijn patiënten die een biologisch medicijn gebruiken, vatbaarder voor ontstekingen. “Het is belangrijk dat reumatologen en reumaverpleegkundigen goede voorlichting geven aan patiënten en ze begeleiden.”

Het zijn de goede vragen. Als een medicijn goedkoper en beter is, zonder ethische bezwaren te hebben (zoals bijvoorbeeld dat er een klein maar essentieel orgaan van een te fokken dier benodigd zou zijn) vraag je je af waarom dat niet eerder gebruikt werd. Zéker omdat bezuinigingen op medicijnen en zorg nu al minstens een jaar of twintig gaande zijn. Dan is toch op zijn minst ietwat vreemd dat een mogelijke bezuiniging van 40 miljoen op dit middel is overzien. De echte aap zit dan ook in deze mouw:

De komende jaren komt er nog een aantal goedkopere varianten van heel dure geneesmiddelen op de markt.

Dit is heel algemeen geformuleerd, hetgeen inhoudt dat het niet alleen over reuma gaan zal. Dit is de eerste stap in een nieuwe grote bezuinigingsoperatie. Dit reumamiddel is mogelijk de kanarie in de kolenmijn, waarvan men hoopt dat het succes de weg bereiden kan voor verdere vervangingen met een wellicht iets dubieuzer succesverwachting. Dat suggereert dan ook dat dit reumamiddel wel degelijk ook een verbetering kan blijken, dat men dat ook verwacht. Maar een succesvolle vervanging als deze betekent natuurlijk niet dat iedere vervanging een succes kan en zal blijken.