MBO-stagiairs – inconsequent beleid krijgt logisch gevolg
De verplichting voor leerbedrijven de MBO-stagiairs te nemen die ze krijgen toegewezen door de scholen is een recept voor meer ellende.
De reden dat de minister met deze noodgreep komt is de veronderstelde discriminatie van leerlingen.
Studenten in het mbo hoeven in de toekomst misschien niet meer op stagegesprek bij een leerbedrijf. De onderwijsinstelling kiest dan welke student het beste past bij een leerbedrijf op basis van “competenties en leerwensen”. Op deze manier hoopt minister Dijkgraaf van Onderwijs stagediscriminatie uit te bannen, zo staat in zijn plan om het middelbaar beroepsonderwijs te versterken.
Stagediscriminatie is al jaren een hardnekkig probleem. Stage lopen is verplicht op het mbo, maar voor studenten met een migratieachtergrond is dat vaak moeilijk. Bij een sollicitatiegesprek worden ze eerder afgewezen of ze krijgen een afwijzing op hun sollicitatiebrief, zo blijkt inmiddels ook uit wetenschappelijk onderzoek. “Er zijn studenten die wel twintig keer afgewezen zijn, keer op keer. Dat is zo frustrerend”, aldus de onderwijsminister.
Deel van het probleem is dat de basis van het systeem is dat bedrijven zelf baat hebben bij stages waarbij leerlingen opsteken wat ze later nodig hebben. Maar dat de bedrijven tijdens die stages ook voordeel hebben van de leerlingen die niet allen meelopen, maar ook daadwerkelijk economisch worden ingezet gaat in tegen het principe van het stagesysteem. De druk groeit intussen. In 2020:
Mbo-studenten hebben door de Corona-crisis grote moeite om een stageplek te vinden. Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) berekende dat nu 18.895 mbo’ers zonder stageplaats of leerwerktraject zitten. Het grote tekort vraagt om creatieve oplossingen van bedrijven en MBO-opleidingen om stagiairs toch een plek te kunnen geven.
“Hoe langer dit duurt, hoe meer de kwaliteit van het onderwijs onder druk staat”, zegt Joany Krijt, bestuurslid van het SBB en bestuursvoorzitter van MBO Utrecht. In het middelbare beroepsonderwijs is de praktijktijd zeer belangrijk. Mbo-studenten zijn tijdens hun opleiding verplicht verschillende stages te doen om hun diploma te halen.
Gaat aanwijzing door de scholen helpen, zoals nu wordt geroepen? Dat lijkt er niet in te zitten:
MKB Nederland hoort van bedrijven ook andere redenen om nu geen stageplekken te bieden. “Bij veel bedrijven is het simpelweg te druk op de werkvloer. En bedrijven hebben financiële problemen of gewoon geen werk om stagiairs op te zetten”, zegt voorzitter Jacco Vonhof. “Daarnaast werken veel beroepsgroepen thuis en het is lastig om stagiairs te begeleiden als ze thuis werken.”
Maar de zwakte van het systeem blijkt het meest nadrukkelijk uit de kunstgrepen die nu worden bedacht:
Daarnaast is MBO Utrecht bezig om voor de school erkenning te krijgen als leerbedrijf. Krijt: “Zodat studenten hun stage bij MBO Utrecht kunnen lopen.”
Als dat de toekomst is van het MBO-stagesysteem, dan zullen toekomstige diplomahouders bij sollicitaties moeten aantonen waar ze wat geleerd hebben. De waarde van het diploma zal dan niet langer als algemeen gelijkwaardig worden gezien – een recept voor ellende.