Another Fine Mess is een film van Laurel & Hardy uit 1930. Vanwege de titel wordt Oliver Hardy’s beroemde catchphrase “Well, here’s another nice mess you’ve gotten me into!” vaak ten onrechte als “fine mess“ in plaats van “nice mess“ geciteerd.

Hoe dit ook zij, de boven ons gestelden lijken verknocht aan het scheppen van een cascade van problemen. Ondanks jarenlange waarschuwingen dat “Het Fout Gaat”, is het beleid voor de euro nog steeds  dat die in de lucht moet blijven — whatever it takes. Alle brandblogs, Kamervragen en alarmbellen ten spijt, is er nog steeds geen zweem van effectief beleid om het getijsem in de vluchtelingenstroom tegen te houden of onmiddellijk terug te sturen. (Riep daar iemand ‘whatever it takes’? O nee, wacht…!)

Onze overheden zijn verslaafd aan doormarcheren op platgetreden paden. Wij zijn getrouwd op de klassieke bases van ons beleid, lijkt de boodschap. Geen revisie van de rechtsstaat, om haar weerbaar te maken tegen wie en wat haar bedreigt. Nieuwe wetgeving en noodmaatregelen blijven veel te generiek (etnisch profileren is immers taboe) of komen neer op window dressing. De provocateurs en verkrachters van onze rechtsorde lachen zich het lid uit de broek, ja, worden door de Weg Met Ons-sekte op het schild gehesen.

“Dear citizens, F*** You. We Are Actually Married to This Mess“. De noodzakelijke paradigma shift waarop Trump wél zinspeelt, blijft in de veel inertere EU tot nu toe uit. Tussen Brussel en Berlijn klonk bar weinig anders dan de merkEUlistische en Schulzbewuste preken die The Donald meteen na de verkiezingsnacht van Nine Eleven van gene zijde van de plas moest aanhoren.

Onder diezelfde burgers is grote behoefte aan authenticiteit, transparantie, zeggen wat je echt denkt en politiek beleid dat daarbij aansluit. Hier zal “Het” in 2017 nog meer fout gaan doordat beide sporen teveel uiteen zijn gaan lopen. Vanouds leren mensen in verenigingsverband of binnen kerken, vakbonden enzovoort spelenderwijs onder woorden brengen wat ten diepste bezighoudt en wat ze echt vinden. (Overigens geldt dat zeker niet in alle kerken, zelfs anno 2016 niet; dat is natuurlijk wel een complicatie).

Dat elkaar de nieren proeven lijkt meer en meer verplaatst naar de privésfeer, en ook wel naar de sportschool. Of de sauna. Er zijn mensen die in hun blote reet bij 90 graden droge-luchttemparatuur de meest intieme gesprekken voeren. Het vindt ook plaats op social media, zij het waarschijnlijk te beperkt. (Maar het kan wel degelijk.) Wat wisselen mensen dan uit? Dat ze nagenoeg altijd redelijke, gebalanceerde en genuanceerd denkende wezens zijn. Een prima bewijs voor die stelling vormen de interviews die Wierd Duk vorige maand voor het AD met PVV-kiezers hield.

Met de kerstdagen voor de deur is het goed nog maar eens te benadrukken welk onderscheid er is tussen het regeringsbeleid dat je eist voor je land terwijl je, bijvoorbeeld, zelf vluchtelingen opvangt. Ander voorbeeld: je doneert royaal aan de voedselbank, maar SP stemmen doe je niet, nog niet over je lijk. Dat gaat samen.

Generaliseer ik? Ongetwijfeld, een beetje. Maar dan in elk geval voor de duizenden praktizerende christenen die op 15 maart zeker en vast PVV gaan stemmen — of in ieder geval niet (meer) op een van de facties van de Regentenpartij. Misschien stemt iemand toch wel SP.

In Amerika heetten dit soort burgers lange tijd “conversatieven met compassie”. In de hele verkiezingstijd en het verbale geweld van de strijd tussen Hellary en The Donald ben ik de term compassionate conservatism niet één keer meer tegengekomen. Kan aan mij liggen. (Ja, het CDA, afficheert zich — indirect — graag als sociaal-conservatieve partij. Maar die club is nog steeds door en door eurofiel verrot en Pieter Omtzigt is zo ongeveer de enige CDA-politicus die je de hand kan drukken zonder bang te zijn dat je een paar vingers kwijtraakt.)

Er is meer. Wat betekent het tegen het Oekraïneverdrag te zijn? De gewone burgers in Oekraïne willen laten verrekken? Oef. Wat betekent het tegen de EU te zijn en Timmerfrans te haten en Guy en Druncker te willen kruisigen? Dat je geen enkele Europese samenwerking en solidariteit wilt? Wat een versimpeling.

De veenbrand woedt voort. Burgers, mensen van vlees en bloed en met een warmkloppend hart worden steeds bozer, terwijl de Verhofstadten in het discours steeds harder gaan schelden op de weinige politici die kiezers nog kunnen vertrouwen. De kerstgedachte hierbij is dat deze mensen — de ruggengraat van de samenleving — doorgaan met hun leven en blijven zorgen voor hun naasten. In het vertrouwen dat dát niet stopt, en dan zijn we pas echt ver van de stal, ga ik de jaarlijkse retraite van reflectie in.

---

Verder lezen: Bonhoeffer, https://cruxsolablog.com/2014/08/20/bonhoeffer-on-stupidity-gupta/ Zeker, díe ja.
Betrokkenheid; niet-oppervlakkige solidariteit: http://www.rd.nl/opinie/commentaar/christen-belijdt-burger-te-zijn-van-%C3%A9%C3%A9n-koninkrijk-van-god-1.1361477