Het is een mooi gehoor, het aangeheven gehuil van de EU-machthebbers en hun lokale aanhang over de ontwikkelingen in Polen. Hun klacht dat onze Europese democratische waarden hier in het geding zijn is niet serieus te nemen. Als het gemeend is getuigt dat van weinig inzicht in de werking van macht, ook democratische macht. Maar zo naïef zal men niet zijn. Het is een frame waarmee men probeert de “belangen” van de EU veilig te stellen.

Als een bepaalde stroming met een bepaald ideologisch programma op een of andere manier aan de macht komt, op democratische wijze of niet, dan zal die altijd proberen om ambtelijke, gerechtelijke en andere organen die het maatschappelijk leven beïnvloeden door medestanders te laten bezetten. Ook in een democratie is dit volstrekt legitiem, tenzij organen werkelijk neutraal of voldoende pluriform bezet zijn in de ogen van de nieuwe machthebbers. En als de vorige machthebbers geprobeerd hebben door wetgeving of anderszins een dergelijke wisseling onmogelijk of moeilijk te maken, dan is ook het opruimen van die hindernissen legitiem. Hoe hard dit gespeeld wordt hangt af van de ideologische afstand tussen degenen die aan de macht zijn gekomen en hun voorgangers en van de mate waarin de nieuw aan de macht gekomen stroming in het verleden al in die organisaties is geïncorporeerd.

De meeste apparaten in NL en EU zijn behoorlijk voorzien van functionarissen die gelieerd zijn aan de huidige machthebbers. Is de rechter die beweert dat PVV’ers geen rechter zouden kunnen worden niet bezig zijn eigen ontslagbrief te schrijven, mocht de PVV ooit aan de macht komen? En zou de PVV daar niet het volste recht toe hebben?

Dit geldt in versterkte mate voor de MSM, de “Main Stream Media”: de NPO, maar ook de commerciëlen, en de dag en weekbladen van enige omvang. Er zijn enkele niches waar oppositie zich kan uitleven. Die kunnen slechts met moeite voorbestaan en hebben een relatief gering bereik. Er zijn enkele journalisten of columnisten die een ander geluid in de MSM mogen laten horen. Die worden redactioneel in een minderheidspositie geduwd, zoals bijvoorbeeld bij Pauw vaak goed te zien is. Over het journaal zullen we maar zwijgen. Voor de liefhebber kan ik wijzen naar de blogs van Martien Pennings over Monique van Hoogstraten (het is even wennen aan de stijl).

Met oppositie wordt hierbij niet het gros van de parlementaire oppositie bedoeld. Die laat braaf haar plannen doorrekenen door het CPB en probeert haalbare alternatieven te formuleren. Dat wil zeggen: haalbaar binnen de kaders van de huidige macht.