Of het tijdelijke vertrek van VVD-voorzitter Keizer iets oplost? Goede vraag. Elk antwoord is politiek. Dat is een onheilspellende conclusie. De aanpak van de VVD zelf maakt het niet beter.

Het enige pluspunt van de rel rond de VVD-voorzitter is dat Jesse Klaver in ieder geval in alle rust zijn ongelukkige familieomstandigheden kan afwikkelen. Ik schrijf dat zonder ironie of andere bijbedoeling dan te zeggen dat ik de media niet vertrouw er niet alsnog een tearjerkzwengel aan te geven. Dat de onderhandelende partijen nu in alle rust kunnen werken aan verder wegpoetsen van onderlinge hobbels vind ik persoonlijk een onplezierige gedachte omdat het de kans op een kabinet als waarover nu onderhandeld wordt groter maakt. Hoe langer dit duurt des te serieuzer wordt het.

Dat voor Rutte en de VVD maandag de beer echt los zou gaan had ik vrijdag in ieder geval goed voorspeld. Maar zoals ik er nu naar kijk, waren er wellicht grotere belangen die een rol speelden bij Rutte’s krampachtige vooruitgeschoven verdediging van Keizer.

Keizer
Dat tijdelijke vertrek van Keizer, wat moeten we daar nu mee? Normaal gesproken zou je zeggen dat hij nooit meer terugkeert op de voorzittersstoel. Zo gaan die dingen. Althans, zo gingen ze altijd. Maar de VVD heeft ook laten weten dat Keizer formeel gene tegenkandidaten had voor herverkiezing volgende maand. Dus technisch gezien is hij daarom al herkozen. Het probleem wordt natuurlijk: gaat die VVD-commissie Keizer van alle blaam zuiveren en een poging doen om FTM aan de schandpaal te nagelen? Want dat zou weer de consequentie zijn. Op haar beurt kan FTM dan het verwijt verwachten prematuur en met te weinig kennis van zaken te hebben gehandeld. Dat FTM in ieder geval de schijn wekt het wel leuk te vinden de VVD voor de ballen te hebben kunnen trappen maakt dat niet beter.

Maar gebeuren zal dat wel niet, want de zaak tegen Keizer is bij mijn kennis van zaken veel te sterk. Zowel het waarderingsverhaal van het bedrijf als de manier waarop in die vereniging (de oorspronkelijke eigenaar van de Facultatieve) door de belanghebbenden vanuit de VVD hebben geopereerd zijn duidelijk en moeilijk van een andere verklaring te voorzien. De commissie zal de meeste moeite hebben een formulering te vinden die alles een beetje netjes afdekt wat het falen van de eigen partij betreft.

Onethisch of crimineel?
Maar als dat is afgehandeld verschijnt het volgende voorspelbare probleem aan de horizon. Is onethisch (wat de VVD-commissie onderzoeken moet) hetzelfde als crimineel strafbaar? In dit geval eigenlijk wel, al zal het vooral moeilijk worden iemand te vinden die aangifte kan èn mag doen. Zelfs als het OM zich gerechtigd weet het aan te pakken zal het haar niet makkelijk vallen alles te bewijzen en de schuldigen te doen veroordelen. Dat is de reden waarom dit soort fraude in de praktijk maar zelden voor de rechter komt.

Heel onbevredigend allemaal. Maar dan? Blijft het bij een verklaring van de VVD-commissie dat de heer Keizer een aantal functies beter niet in zijn persoon had kunnen verenigen, en dat de commissie het daarom – mèt hem – eens is dat hij voortaan maar beter thuis kan blijven, ver van alle politieke rompslomp in Den Haag? Dat zou inhouden dat niet alleen Keizer de dans ontspringt, maar ook Louk Hermans en zijn sidekick Duthler. En in dit spektakel is Hermans het grote wild waarmee de kwade trouw van de VVD als partij kan worden bewezen. Hermans heeft al eerder pijnlijk onder vuur gelegen, en een herhaling is politiek bijzonder ongewenst. Vooral ook omdat hij achter de schermen nog steeds een ware touwtjetrek-kraam beheert waar de VVD voortdurend van profiteert.

Hermans
Keizer kan desnoods gemist worden, maar Hermans? Eigenlijk niet. Zo moet naar ik denk ook de keiharde verdediging van Keizer door Rutte gelezen worden. Door een muur rondom Keizer op te trekken, houdt hij alle aandacht van Hermans weg, en kan men die op de achtergrond houden. De muur rond Keizer is slechts de eerste linie van wat door de VVD als het aanstaande slagveld wordt beschouwd. Want als Keizer uiteindelijk geslachtofferd moet worden, zal er te weinig animo overschieten daarna nog achter Hermans aan te gaan. Zo gaat het meestal, en met te weinig hard bewijs zal het daarom ditmaal niet anders gaan. Het is een sluitende verklaring voor de bijzonder heftige wijze waarop Rutte Keizer verdedigt. Politieke en vriendentrouw zijn allemaal heel mooi, maar in het Haagse nooit het eerste waarover men zich zorgen maakt. Daar moet je doorheen kijken.