De regering van het UK liet gisteren wetend dat men plannen gaat maken voor een harde Brexit. Waarom zitten de onderhandelingen in het slop?

Dat is kort gezegd door de onwil van de EU om er nog iets anders uit te slepen dan de hoofdprijs, waarmee men andere aarzelende lidstaten duidelijk maakt dat weglopen uit de EU financieel geen optie is. Dat klinkt als een eenvoudige route kort door de bocht, maar uit alles dat uit de onderhandelingen naar buiten kwam tot nog toe onderschrijft deze lezing.

Men heeft er al vier rondes onderhandelingen op zitten, en men is nog nauwelijks één stap verder gekomen dan het identificeren van de zaken die moeten worden geregeld: het verkeer tussen EU en UK, de toekomstige status van beider burgers aan de andere zijde van de grens en de mogelijkheden van een handelsverdrag. Maar voor daarover zelfs verder maar gepraat kan worden wil de EU overeenstemming over de afkoopsom van het UK om de EU te mogen verlaten. In de optiek van de EU moet het UK een losgeld betalen voor het herwinnen van de eigen vrijheid, en anders zal men – ook zonder overeenkomst – wel middelen vinden het UK en haar burgers te straffen. Zo maar weglopen uit de dictatuur van Brussel wordt niet geaccepteerd.

Maar de ware onwil van de EU wat voor overeenkomst dan ook te sluiten blijkt uit de manier waarop over die afkoopsom wordt onderhandeld: de EU noemde bij aanvang een waanzinnig bedrag, en laat het loven en bieden nu over aan het UK, dat graag afscheid neemt met een handelsverdrag op zak. De positie is nu dat elk bod van het UK dat de EU als te laag beschouwt met hoofdschudden zal worden begroet, tot men een bedrag biedt dat hoog genoeg is om de EU te verleiden. Zelf noemt de EU verder geen bedragen, waarmee duidelijk is dat dit vanuit het gezichtspunt van de EU geen onderhandelingen tussen gelijken zijn. Het gaat niet langer om uitstaande en aangegane verplichtingen, maar het is een losgeld geworden.

Een persoonlijke reis van premier May naar Brussel hielp zo op het oog helemaal niets. Ook de EU-ministers zijn onvermurwbaar, Nederland lijkt zich faar van harte bij aan te sluiten, ondanks dat ons land er meer van te lijden zal hebben dan de meeste andere EU-lidstaten.. Het toont de bereidheid en de mate waarin het nieuwe kabinet bereid is zich aan Brussel te binden.

Dat laat het UK de keus tussen weglopen en wachten op maart 2019 (het formele moment van vertrek), en nog een tijdje doormodderen. Uit doormodderen spreekt duidelijk geen zelfrespect, maar het afbreken van de onderhandelingen laat zien dat het UK zich als een verwend kind gedraagt. Dit dilemma kun je oplossen door direct bij het aankondigen van het afbreken van de onderhandelingen de notulen van de besprekingen vrij te geven. Dat wordt ongetwijfeld een bron van hilariteit, en een beschamende ervaring voor de EU. Dat het TUK dat liever niet doet heeft alles te maken met de zwakke positie van de premier May, en de wil er met geen mogelijkheid van te kunnen worden beschuldigd er niet alles aan gedaan te hebben. Toch, dat nu leden van het Britse kabinet openlijk verkondigen dat ze plannen maken voor een harde Brexit zonder betaling van wat dan ook zou voor de EU een veeg teken moeten zijn. Het illustreert de zwakte van de huidige EC als het er werkelijk van komen zou.

---

Meer over Brexit lezen? Zie ons dossier.