Let goed op bij Buitenhof
Het onderwerp bij Buitenhof op Zondag 23/12/12 was het herstel van vertrouwen en Lubbers en Wiegel werden er door Marcia Luyten over ondervraagd.
Dan rijst meteen de vraag: is Lubbers nu echt iemand die vertrouwen wekt? Als die met klem een paar keer naar voren brengt dat de pensioenfondsen de risicovolle hypotheken met een te lage dekking over moeten gaan nemen van de banken dan kan dat onmogelijk veel vertrouwen wekken bij de doorsnee kijker. Die vermoedt dan: waarschijnlijk overnemen tegen betaling van de nominale waarde!
Wie kan het nu serieus nemen dat er op aanraden van politici in flauwekul projecten als windmolens moet worden geïnvesteerd omdat Duitsland het ook doet? In projecten waar ze geen verstand van hebben moeten pensioenfondsen al helemaal nooit gaan investeren, daar zijn ze niet voor.
De wat ouderen onder ons herinneren zich nog goed de greep in de pensioenkas die onder leiding van Lubbers heeft plaats gevonden en wij houden dus meteen de hand op de portemonnee als die man opnieuw met voorstellen komt.
Wat Luyten, die zich slecht had voorbereid, niet aan de orde stelde was waar nu eigenlijk het verschil zit in het pensioensysteem van Nederland en de andere leden van de EU. Dat zit hem namelijk hierin dat wij niet alleen in de particuliere maar ook in de publieke sector bij alle pensioenen een spaarsysteem hebben. De ons omringende landen hanteren een omslagstelsel. Alle publieke pensioenen zijn daar met andere woorden een soort AOW. In Nederland sparen niet alleen de rijke mensen maar ook de minder welgestelden. Iedereen die pensioenrechten heeft legt gedwongen een flink stuk van zijn loon opzij. Ten dele doet hij dat zelf door inhouding op het uitgekeerde loon en voor een groter deel doet de werkgever dat door storting van de werkgeverspremie. Nederland heeft tegenover de hoge hypotheekschulden die het gevolg zijn van de fiscale aftrek nog grotere besparingen in de vorm van het spaargeld dat in de pensioenfondsen zit.
Wat Lubbers wil komt er eigenlijk op neer dat de pensioenfondsen de banken uit de put halen door hun risicovolle hypotheken over te nemen zonder dat hij de garantie die de overheid aan de banken geeft nu ook aan de pensioenfondsen wil geven. Natuurlijk zijn veel van die mensen met te hoge hypotheken gerechtigd in de pensioenfondsen. Het zijn hun risico’s en dat zij de banken daarvoor behoeden is begrijpelijk. Maar veel andere pensioengerechtigden hebben weer geen hypotheek of een waarvoor de dekking ruimschoots aanwezig is. Die gaan nu mee de risico’s lopen waar Lubbers namens de banken vanaf wil.
En wat de verbetering van de kredietverlening aan het bedrijfsleven betreft, de pensioenfondsen zouden beter zelf kleine bankjes op kunnen gaan zetten die aan ondernemers kredieten geven naar het voorbeeld van Knab, dat bankje van Aegon. Die zouden dan gaan concurreren met de erg inefficiënte grote banken in Nederland en de omringende landen. Dan hadden we het vooruitzicht dat over een generatie of zo de mega banken van het toneel zouden zijn verdwenen. Die vormen met hun slechte bedrijfsvoering een onverantwoord risico voor de landen waar ze zijn gevestigd.
Dat had Luyten aan de orde moeten stellen dan hadden we een interessante discussie gehad. Het verzet van de jongeren tegen het betalen van hun eigen studiekosten en hun behoefte aan garanties voor levenslange banen is zo uit de tijd, zo’n discussie is zinloos. Op dat punt hadden de twee ouderen gelijk. Los het vertrouwen probleem op dan komen de banen van zelf. Maar dat werkgevers meer mensen aan gaan nemen als het economisch slecht gaat, terwijl ze er dan nooit meer van af zouden kunnen, omdat de jongeren baangaranties willen, dat is geen erg wijs voorstel. Dat gaat niet werken.
En wat die groene investeringen betreft had Wiegel gelijk. Groen is een domme mode. Efficiënte investeringen, daar gaat het om en als die groen zijn is dat meegenomen. Maar het is niet de taak van pensioenfondsen om in hypes te investeren. Goed op het geld passen dat ze is toevertrouwd en een gezond wantrouwen tegenover met mensen met praatjes.
Dit artikel verscheen eerder vandaag ook op het Blog van Toon Kasdorp