Over de onwaarachtigheid achter overheidsgejuich over eigen beleid valt wel het een en ander op te merken. Pijnlijke constateringen, die desalniettemin verdienen te worden gedaan.

Op deze website kon men indertijd de gegevens vinden over de toename van de CO² uitstoot per land vanaf de ondertekening van het Kyoto verdrag tot 2004. Die is nu niet meer toegankelijk.

De gegevens waren interessant. Met een beetje rekenwerk bleek eruit dat tussen 1997 en 2004 de koolzuuruitstoot wereldwijd is vermeerderd met 18%. Bij de landen die het protocol bij het Kyoto verdrag ondertekend hebben was de toename 21,1%, bij de niet ondertekenaars 10% en bij de USA 6.6%. In Nederland bijvoorbeeld was de toename bijna 13.5%, meer dan dubbel de toename van de USA. Wie niet op de woorden van de politici let maar op hun daden zoals men eigenlijk zouden moeten doen, die houdt zijn mond over Kyoto en de VS en die verwachtte ook niet al te veel van de conferentie in Kopenhagen. Maar het milieu is niet het enige onderwerp waarbij de werkelijkheid afwijkt van de retoriek.

We hebben in het werkzame leven van Jan Pronk de ontwikkelingshulp zien groeien, in Nederland ongeveer met de toename van het nationaal inkomen, zodat de hulp vele miljarden per jaar bedroeg. Jan Pronk is in zijn leven verantwoordelijk geweest voor een substantieel deel van de besteding van dat geld. Wanneer men de landen buiten beschouwing laat waarvan de economie zo groot is dat onze hulp daar niet meetbaar is, landen dus als India of Indonesië, en men het oog richt op de concentratielanden zoals Tanzania, dan blijkt dat ook op het terrein van de ontwikkelingshulp de feiten in tegenspraak zijn met de woorden. Het oude ministerie van Pronk, later dat van zijn partijgenoot Koenders, heeft lang volgehouden dat de Nederlandse hulp effectief was. Wie de moeite neemt de publicaties van het ministerie te bestuderen ziet dat dit een holle bewering is die in geen enkel opzicht met feiten wordt onderbouwd.

Er waren veel mensen in Nederland die blind vertrouwden op de woorden van Pronk c.s., waarschijnlijk omdat dit aan een diepgevoelde emotionele behoefte voldeed. Niet alleen een meetbaar percentage van ons belastinggeld maar veel particulier geld ging of rechtstreeks of via instellingen als Oxfam/Novib of Unesco naar projecten in de derde wereld. Bestudeert men de globale resultaten, dan blijken in de betrokken landen de uitgaven voor interne en externe oorlogen gemiddeld te zijn gestegen en is van een verbetering van de fysieke infrastructuur, van overheidsdiensten die voor iedereen op dezelfde voorwaarden toegankelijk zijn, of van bestrijding van corruptie alleen in negatieve zin sprake. In Afrika is de toestand achteruit gegaan op alle genoemde punten en in Azië is hij alleen verbeterd waar de landen hun lot in eigen hand hebben genomen en zij niet afhankelijk zijn geweest van de bedeling die Pronk namens U en mij daar heeft verstrekt.

Dit is bedrog op grote schaal en de ethische aspecten ervan hebben onvoldoende aandacht gekregen. Niet alleen mensen in de ontwikkelingslanden werden bedrogen. Al die mensen voor wie de ontwikkelingshulp de plaats in nam die vroeger werd ingenomen door de offers die hun door de kerk werden gevraagd, die zijn ook zelf slachtoffers. Hun gevoel dat namens hen werd goed gedaan aan mensen in verre landen die hun medelijden verdienden bleek misplaatst en mensen als Pronk en Koenders laten we daar mee weg komen.

---

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp