Sid Lukkassen beschouwt de relatie tussen wereldbeeld en wereldorde en ziet een zich afsluitende elite. Geen onbekend historisch patroon.

Pieter van Eijsden, neurochirurg en columnist, bekritiseerde de “kosmopolitische en relativistische elite“, die volgens hem “alle veilige bodem heeft weggeslagen onder de Nederlandse burger” en nu aan “soulsearching” doet. Volgens hem gaven Trump, het Oekraïne-referendum en Brexit daar aanleiding toe, terwijl ondergetekende er al eerder op wees dat sinds Fortuyn feitelijk niets veranderde. Onze elite is inderdaad verbijsterd, zo kon u zelf zien bij talkshows op tv, wat doet denken aan een uitspraak die wel aan New York Times journaliste Pauline Kael wordt toegedicht: “Ik kan niet geloven dat Nixon heeft gewonnen – niemand die ik ken heeft op hem gestemd.” De uitlating is aanleiding voor een les over sociale mobiliteit en de zelfbevestiging van wereldbeelden.

Utopistisch gedoe
Van Eijsden maakt het punt dat in een roerige tijd mensen behoefte hebben aan houvast, aan erfgoed, levensbeschouwing en rituelen – kortom aan identiteit. En dat deze identiteit in het Westen nu juist is weggespoeld door een cultuurmarxistische culture war die vanuit de bovenbouw tegen de lagere klassen wordt gevoerd. Terwijl ik hierover filosofeerde hoorde ik dat het woord ‘begrafenisondernemer’ niet meer mag worden gebruikt: het zou suggereren dat iemand een slaatje wenst te slaan uit een ander zijn dood. Het woord ‘rouwbegeleider’ komt hiervoor in de plaats. En zo wordt ons stukje bij beetje een cultuur van lange tenen aangemeten. Het vervangen van de soms harde realiteit door een utopische wereld die alleen bestaat in gevoelens en woorden: intenties verdringen consequenties, emoties komen boven feiten. Precies het omkeren van de Verlichting dus – een regressie.

Sociale mobiliteit
Hoewel Van Eijsden qua culture wars een goed punt maakt, wat direct aansluit bij Avondland en Identiteit, is een belangrijk bijbehorend thema de sociale mobiliteit, wat onderbelicht blijft in het betoog van de neurochirurg. Immers de kosmopolitische superklasse kan arbeiders, het MKB en bewoners van plattelandsgemeenten straffeloos negeren, precies omdat zij de multinationals, de media en cultuursector al in handen hebben. Hun posities zijn verzekerd en daarom kunnen zij de onderbouw nu afschrijven: wat resteert aan sociale mobiliteit wordt verder afgebroken, precies om de ophaalbrug nog hoger op te halen nu men zelf in het kasteel zit.

Klassenvraagstukken komen terug
De Cito-toets is bijvoorbeeld nu minder belangrijk dan vroeger. Dit betekent dat het oordeel van de leraar meer bepalend wordt dan de objectieve toetsscore van de student. De score van Ali is misschien goed genoeg voor Havo-Vwo, maar omdat hij “in een onrustige thuissituatie” moet studeren krijgt hij toch advies voor het vmbo. De moeder van Hendrik-Jan en  Hèlouise struint ondertussen dezelfde tupperware parties af als de schooldirectrice: zij hebben dit probleem dus niet. Om je CV te verbeteren moet je allerlei onbetaalde stages doen waarvoor je vroeger een loon kreeg – zijn je geldelijke middelen daarvoor toereikend? Klassenvraagstukken keren terug. Om bij multinationals binnen te komen is buitenlandervaring dikwijls vereist, maar een buitenlands verblijf is doorgaans prijzig.

Hierbij zijn NGO’s geen haar beter dan bedrijven. Neem nu een socialistische jongedame die in Brussel jarenlang onbetaald vrijwilligerswerk deed. Ondanks dat ze dit naast een betaalde baan deed wilde haar carrière niet vlotten en daar ergerde ze zich aan. Op een zeker moment zag ze het licht en startte ze haar eigen NGO (iets met vrouwenrechten en ondernemerschap). Sindsdien heeft zij meerdere onbetaalde stagiaires in dienst.

Als bewijs dat de kosmopolitische cultuurpolitiek een wapen is tegen de onder- en middenklasse, is daar Apple-CEO Tim Cook. Hij legde zijn zonden af door een oproep voor LGBT-rechten te ondertekenen. Zo verlegde hij succesvol de aandacht van de Foxconn-arbeiders die Westerse banen wegconcurreren in China.

Debat gesmoord door de politie
Naast multinationals en NGO’s werkt ook de politie mee aan het optrekken van de eerder genoemde ophaalbrug en het censureren van taalgebruik. Toen Ivar Mol de vraag stelde: “Wat nu als je docent bent, en leerlingen juichen voor de aanslagen?” kreeg hij agenten aan de deur – idem dito toen Mark Jongeneel kritisch twitterde over de komst van een AZC. Even later werd een man opgepakt omdat hij tijdens een demonstratie in Ede een varkensmutsje droeg.

En zo zijn er wel meer voorbeelden te noemen, zoals dat in Den Haag de politie volgens de burgemeester zou samenwerken met sharia-patrouilletroepen. Want in de multiculturele utopie is de islamitische wetgeving perfect verenigbaar met de Westerse rechtstaat.

Tegelijk zijn de autoriteiten blijkbaar erg bang dat de vlam in de pan slaat, want zelfs pluche varkensmutsjes worden geweerd. De politie werkt mee aan het smoren van politieke onvrede rond islamiseringenclaves en dus aan het onmogelijk maken van hun eigen baan. Mede doordat verschillende interpretaties van recht en gezag elkaar zullen beconcurreren, wat in een stroomversnelling raakt door de demografische ontwikkeling. Maar dit dringt bij de politie niet door want men heeft geleerd om intenties boven gevolgen te stellen. En dus om cognitief dissonant te denken.

Seculiere heilsleer
De kosmopolitisch-postmoderne elite gaat in feite uit van een seculiere heilsleer, betoogt Van Eijsden, waarin alle mensen broeders worden ongeacht culturele verschillen.

“Zij leven in de illusie dat alle mensen diep van binnen broeders zijn, wat uitmondt in de veronderstelling dat de wereld een vlak speelveld is – de markt – en dat morele en spiritu­ele geschillen tussen beschavingen hooguit zorgen voor wat kleine accenten in smaak en kleur. Pro­gressieve denkbeelden zijn gemakkelijk vol te houden voor mensen die ondanks hun fysieke afstand zeer gelijkvormige levens leiden – levens vol luxe en technologie.”

schreef ik in Avondland en Identiteit (p285). Echter, de vaste overtuiging van een lineaire historische ontwikkeling naar een globaal wereldburgerschap, one-worldism, lijkt haaks te staan op het relativeren van Westerse Verlichtingsidealen, zoals rechtsgelijkheid en individuele ontplooiing, als constructies van de Westerse cultuur.

“We are on the right side of history!“, brullen de progressieven: ondertussen stelden zij Saudi-Arabië aan als voorzitter van de commissie mensenrechten bij de VN. De L’Organisation de Coopération Islamique volgt sharia-wetgeving waarbij vrouwen bijvoorbeeld andere rechten en plichten hebben dan in het Westen. Dit moet allemaal passen in de multiculti-utopie als heilsgeschiedenis en uit deze ongerijmdheden ontstaat regressief links. Het probleem van links is dat ze alle kikkers in de electorale wagen moeten houden – van moslims tot vrouwenrechtenactivisten – en dat deze tegenstrijdigheden daarom niet kunnen worden benoemd. Dit gebrek aan logica compenseren zij door zich te richten op uw gevoel, door u moreel te chanteren en door verbindende liedjes als ‘Imagine’ te spelen na iedere terreuraanslag. Hun ‘heilsgeschiedenis’ leidt zo niet alleen tot regressief links maar ook tot cognitieve dissonantie.

Conclusie
We concluderen dat bij verdere afbraak van sociale mobiliteit het kosmopolitische wereldbeeld nog lang zal regeren. Mensen met afwijkende bevindingen worden simpelweg niet toegelaten tot de podia en instituties die nodig zijn voor een koerswijziging. Dit verklaart ook hoe het komt dat de elite na Fortuyn nog steeds verbaasd is over Trump en Brexit. Bij afbraak van sociale mobiliteit is de enige optie die overblijft een Europese lente, wat een eufemistisch begrip is voor full blown revolution. Opnieuw moeten we u dus doorverwijzen naar het revolutionaire proefschrift van dr. Geerten Waling.

---

Zie ter ondersteuning een pagina uit het jubileumboek van het Hendrik Pierson College: