Als de NOS uit eigen beweging begint over een eventuele PvdGLA, dan weet je dat de komkommertijd het nieuws domineert. De staatsomroep zou het graag willen.

De staatsomroep draagt twee redenen aan voor zo’n samengaan: beide partijen werken zo prettig samen in de Tweede Kamer (beiden oppositie), en in veel gemeenten doen ze als één lijst mee, en dat bevalt. Dat zal wel moeten bevallen, want vooral in kleinere gemeenten – en die zijn na een schier oneindige reeks fusies tegenwoordig al een stuk groter dan pakweg veertig jaar geleden – willen te weinig kiezers die partijen apart nog hebben. Eendracht maakt macht, al is het bij gebrek aan beter.

Desalniettemin ziet zo’n samengaan er verbazingwekkend gelijkaardig uit als de eenheid tussen ‘gematigden’ en salafisten binnen de islam: de basisideologie is dezelfde, maar als het er op neerkomt weten de gematigden dat de radicalen rechter in de leer zijn. Het is daarom niet ingewikkeld om te voorspellen dat de restanten van de PvdA na zo’n fusie snel zullen wegkwijnen als de bestuurlijke tak van de PvdGLA. Wat daarbij ook niet helpt is dat de PvdA ook door natuurlijk verloop al aardig aan het verdwijnen is. De sociaaldemocraten zijn de klap van de ondergang van het communisme in 1989 ideologisch nooit te boven gekomen. Zodat veel mensen nu inderdaad lijken te denken dat GL de progressieve toekomst belichaamt.

Toch zijn er grotere verschillen dan je op het eerst gezicht zeggen zou. Dat heeft alles te maken met de politieke werkelijkheid. Bij de PvdA zijn zelfs de partijolifanten al zodanig gefossiliseerd, dat alleen de journalistiek soms die partij nog leiding lijkt te geven. Bij GL trekken oude reptielen (die schubben hebben waarbij vergeleken die van Lodewijk Asscher er uit zien alsof hij net uit het ei gekropen is) vanachter de coulissen steels aan de touwtjes van hun dynamische politieke buikspreekpop. Ideologisch heeft GL haar klimaat-gedachtegoed beter “in de markt gezet” dan de PvdA, die het vooral moet hebben van een zekere nostalgie naar oude tijden die voorbij zijn. Maar de basis van het gedachtegoed verschilt inderdaad nauwelijks.

Maar net zo min als met naties en hun onderlinge cultuurverschillen zijn de PvdA en GL op nationaal niveau compatibel. Dat in de provincie de PvdA lang was geneigd het neusje op te halen voor GL is voldoende onderstreping. Slechts de uit de nood geboren noodzaak van wederzijdse ondersteuning maakte de samenwerking succesvol. Bewijst dat iets? Anders dan de staatsomroep ons doen geloven wil zijn er in het openbaar bestuur op lokaal niveau maar twee smaken: conservatief (in de zin van terughoudend en financieel-degelijk) en progressief (in de zin van activistisch/bemoeizuchtig) . Specifieke partijallianties doen er lokaal inderdaad niet veel anders toe dan de manier waarop lokale belangengroepen onderling de macht verdelen. 95% van de kwesties die nationaal de diverse partijen verdeeld houden, hebben geen lokale pendant van belang – hoezeer men dat ook als anders adverteert.

Niet voor niets is de partijvorming van landelijke organisaties op lokaal niveau vooral iets van de afgelopen vijftig jaar, toen landelijke partijen met eigen mensen de lokale bestuursorganen begonnen over te nemen van de min of meer zelfbesturende burgerij.

Uiteindelijk blijft al dit geleuter neerkomen op hetzelfde:

En PvdA-leider Lodewijk Asscher zei onlangs in de podcast Betrouwbare Bronnen dat hij hoopt dat links de volgende formatie ingaat met de afspraak alleen samen in een kabinet te gaan zitten of anders niet: “Ik denk dat we bij volgende Kamerverkiezingen aan tafel moeten om te kijken hoe je een aantrekkelijk alternatief vormt.

Meer macht, door het annexeren van kleine kernen die nuttig kunnen worden ingezet. Waarom ‘links’ sindsdien volledig uit elkaar gevallen is lijkt niemand te willen overdenken. De partijen hebben er in ieder geval niets van geleerd, zodat er voor de burger derhalve geen belang zal zijn. Voordat beide partijen terug zijn op het niveau van een zetel of 5 hoogstens voor elk, zie ik een fusie niet gebeuren.