Klimaatgedram in matige rampenfilm Don’t Look Up
Eén van de huidige meest besproken blockbusters, ‘Don’t Look Up’ van Netflix, is bedoeld om klimaatbewustzijn aan te wakkeren en tot actie aan te moedigen. Lekker woke van Netflix en het klimaatdram-volk doet er ijverig aan mee.
Adam McKay, schrijver, regisseur en producent zegt over zijn succes:
“Deze film kwam voort uit mijn ontluikende angst over de klimaatcrisis en het feit dat we in een samenleving leven die de neiging heeft om het als het vierde of vijfde nieuwsbericht te plaatsen, of in sommige gevallen zelfs te ontkennen dat het gebeurt, en hoe gruwelijk dat is, maar tegelijkertijd belachelijk grappig.”
Wie het internet even afstruint ziet direct dat deze marketing-truc goed gelukt is: in alle toonaarden beklagen klimatologen zich over hun frustraties, want wetenschapscommunicatie over de opwarming dringt niet door tot het publiek, klimaatbeleid gaat te langzaam, er is zo veel desinformatie die ons tegenspreekt etcetera, etcetera. Terwijl je allereerst zou wensen dat het klimaatdramvolk liever een wetenschap bedrijft die geen overeenkomsten vertoont met astrologie, numerologie of ander boterzacht academisch alchemisme.
Don’t Look Up is tevens bedoeld als satire, maar dan zelfs onder het niveau van Arjan Lubach. De personages zijn eendimensionaal, het plot is van een infantiele platvloersheid en van de ambachtelijkheid waarmee fameuze regisseurs zich in het verleden met klassieke topfilms onderscheidden is geen flinter te vinden. Het is allemaal dik hout, planken zagen terwijl een en ander gelardeerd wordt met hysterische social media memes, cynische politici á la Rutte en De Jonge en de ondiepgang en subjectiviteit die ook zo veel van de Nederlandse praatprogramma’s tot onherstelbare platheid reduceren.
We houden het leuk
De film van blinkt niet uit in subtiliteit: Luister naar ons! We gaan eraan! schreeuwen de wetenschappers die ontdekt hebben dat een enorme komeet op ramkoers ligt met de aarde. Nou, nou, laten we het wel een beetje leuk houden, glimlachen de talkshowhosts. De president wil het eerst eens rustig bekijken – ‘sit tight and assess’ – terwijl een techmiljardair á la Bill Gates vooral commerciële kansen ziet in een naderend brok zeldzame en kostbare metalen. Het grote publiek weet van gekkigheid niet wat te geloven en raakt in twee kampen heftig gepolariseerd, totdat er een vuurbal opdoemt aan het hemelgewelf en zelfs de grootste komeetontkenner er niet meer omheen kan dat het menens is. Maar dan is het eigenlijk al te laat.
Het meest weerzinwekkende in de film is de omgang van de regering met de aankomende ramp. Om de waarschuwende wetenschappers te ondermijnen bestelt president Meryl Streep rapporten van de universiteiten van Harvard en Stanford: zie je, het valt allemaal wel mee! Verder is ze vooral bezig om haar seksuele escapades met de Sex Cowboy uit de media te houden en schroomt ze niet de geheime diensten in te zetten om mensen die haar tegenwerken snoeihard aan te pakken. Uitermate storend zijn de klimaatdram-clichés die te pas en te onpas tussen de shots door worden geflikkerd.
Het zal Netflix allemaal worst wezen: dankzij de ophef eromheen was Don’t Look Up in de eerste drie weken na de release begin december de meest gestreamde film op het platform. Door de gelikte marketing en promotie – en de single ‘Just Look Up’ van Ariana Grande met ene Kid Cudi, 70 miljoen streams per maand op Spotify – scoort men veel kijkers en inkomsten. Er is zelfs een gidsje verkrijgbaar met informatie voor de kijkers over discussies en actiepunten die heilzaam zouden zijn voor het klimaat.
Tot slot: mocht u toch besluiten om uw kostbare tijd aan deze derderangs rampenfilm te besteden: er zitten wel een paar aardige grappen in. En kijk vooral door tot na het eind, na de aftiteling. Daar zit de wellicht nog minst matige grap 🙂
Meer over de klimaathoax en het politieke functioneren ervan leest u hier op Veren of Lood.