Nu Cyprus de Trojka heeft verteld dat zij de pest kan krijgen met haar dictaten, is uit de reacties van de Eurocraten duidelijk dat ze geen idee hebben hoe hier mee om te gaan. Maar wat moet Cyprus nu?

Zowel bij eurosceptici als bij een aantal journalisten was er gisteren sprake van duidelijke hilariteit over de verdwaasde reactie op het verwerpen door het Cypriotische parlement van het ‘voorstel’ van de Eurogroep. Jeroen Dijsselbloem herhaalde nog maar eens dat het gedane aanbod natuurlijk open bleef staan, waarmee hij pijnlijk duidelijk maakte niet alleen geen plan B te hebben, maar evenmin ooit te hebben verondersteld er een nodig te hebben. Dat een democratisch gekozen lichaam de voorstellen van de EU zou èn kon afwijzen… Parbleu!!

Zoals president Anastasiades Angela Merkel telefonisch zou hebben gezegd:

Lawmakers “feel and think it isn’t just and that it’s against the interest of Cyprus.

Maar dat de nu ontstane situatie niet zonder zijn humoristische kanten is, ontlast het Cypriotische parlement niet van de vraag: Wat nu? Heeft Cyprus nog een uitweg, of zit het land net ze klem als de Eurogroep in haar arrogantie schijnt te denken? Gisteravond zat de Cypriotische minister van Financiën al in Moskou, en sprak president Anastasiades telefonisch met zijn Russische collega Poetin. Vandaag gaat het politieke overleg op Cyprus door, en blijven de banken en de beurs gesloten. Men schat dat het eiland het dichtblijven van de banken maximaal tot maandag redden kan, waarbij zij aangetekend, dat elke dag langer dat het nog duurt tot heropening, een grotere en ernstiger bankrun zal betekenen.

De Cypriotische stap is in Berlijn en Brussel al met afgrijzen begroet. Merkels bericht dat Cyprus alleen met de Trojka zou mogen onderhandelen vanmorgen, kwam niet alleen te laat, maar miskent grotelijks de situatie dat Cyprus zichzelf als een soevereine staat beschouwt. Wellicht een verbazingwekkend nieuw concept voor veel EU-leiders, maar desalniettemin een feit.

Gisteren waren er al de hele dag geruchten over een aanbod van de Russische energiegigant Gazprom, die belangstelling heeft voor de gasreserves van Cyprus. Maar speelt nog iets mee dat, onderstreept hoe provinciaal de Eurogroep-onderhandelaars denken en doen. Dat is van geopolitiek belang, en lijkt Dijsselbloem c.s. boven de pet te gaan. Rusland zit te springen om een vlootbasis in de Middellandse Zee, nu het regime van Assad in Syrië op instorten staat. Cyprus heeft prachtige diepzeehavens beschikbaar, ligt geografisch uiterst gunstig en dat op een eiland waar sowieso al veel Russen wonen. 50.000 van de 800.000 inwoners van Cyprus zijn van Russische komaf.

Een Russische marinebasis op Cyprus is een nachtmerrie voor de Amerikanen. President Obama zal het de EU dan ook ongetwijfeld enorm kwalijk nemen als het eiland vanwege het willen besparen van een luizige paar miljard (zo nonchalant beziet men dat bedrag uiteindelijk) in de Russische invloedssfeer belandt. Èn, de USA heeft van de EU nog een financiële gunst tegoed: in 2011 hebben de Amerikanen het Eurodollar Swap-window geopend, een faciliteit waarmee het voor Europese banken eenvoudiger en goedkoper werd euro’s in dollars om te zetten. Alle kans dat de USA nu ook de EU onder druk gaat zetten om toe te geven aan de wensen van Cyprus.

En misschien is dat maar verstandiger ook. Want ook al bestaat de kans dat Cyprus alsnog toegeeft aan de wensen van de EU, het prestige van de EU zal onherstelbare deuken oplopen als het niet gebeurt. En alles wijst er op dat Cyprus heel ver lijkt te willen gaan om zich niet door de EU te hoeven laten koeioneren.

Een prima tijdstip om bij bookmakers te gaan wedden op de val van Dijsselbloem als voorzitter van de Eurogroep. Jammer genoeg heeft Ladbroke’s de quotes daarvoor gisteren stevig verlaagd. De laatste quote vanmorgen (09.00 uur) van de Cypriotische minister van Financiën in Moskou:

We had a very good first meeting, very constructive, very honest discussion. We Will stay in Russia until agreement is achieved.

En zelfs als Cyprus niet direct akkoord gaat met Russische marine-schepen in Cypriotische havens, heeft Rusland er alle belang bij in het troebele water van de oostelijke Middellandse Zee te gaan vissen. Er zijn recent al meer tekenen geweest dat Rusland zich in wereldpolitiek opzicht aan het herstellen is van de klap die het kreeg in de nasleep van de val van de SovjetUnie. Iets wat niet over het hoofd mag worden gezien is dat het potentieel van het land enorm is, en haar elite zich afgelopen 25 jaar heeft lopen verbijten.

Of Cyprus na een akkoord met Rusland al dan niet in de Eurozone blijft moet worden afgewacht. Maar dat deze kwestie een zware klap is voor de toekomstige politieke pretenties van de EU staat nu al wel vast.

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.