Over kabinetsformatie2021 valt nog weinig positiefs te melden, maar premier Rutte weet het zeker: het moet een ploeg worden met méér elan.

Dan heb je geen nieuw leiderschap meer nodig, moet hij gedacht hebben. Wat niet inspireert, despereert daarom nog niet. Het moment voor dit soort gereutel is goed gekozen:

“We zijn eruit!” Na vele maanden van formatiegeharrewar lijken deze woorden in de lucht te hangen. De verwachting is dat VVD, D66, CDA en ChristenUnie eruit gaan komen. Maar als het zover komt, is het nog niet gedaan.

Er is nog zoveel te doen, ja. Alsof dat niet altijd zo is?

De afgelopen tijd zong het woord ‘Sinterklaasakkoord’ rond in Den Haag, maar dat lijkt een gepasseerd station. Dat is mede te wijten aan de nijpende Corona-situatie. Een aantal hoofdrolspelers van de formatie – onder wie premier Rutte – was daar de afgelopen weken veel mee bezig.

Je krijgt het idee dat in plaats van met de ietwat ordinair geworden bordesscène, de nieuwe groep ministers zich van onder de Kerstboom zal presenteren. Zelf zouden ze dat vast als ‘nieuw leiderschap’ beschouwen. Maar het laatste woord daarover moet als gewoonlijk van ingewijden komen:

De laatste officiële boodschap van de informateurs over de voortgang kwam donderdag. “De onderhandelingen zijn inmiddels vergevorderd”, schreven ze aan de Tweede Kamer. De verwachting bij ingewijden is dat er ergens rond half december een akkoord is. Daarin staat zo beknopt mogelijk wat er moet gebeuren met stikstof en de boeren, het klimaat, de wooncrisis, de toeslagen, het minimumloon, migratie, de zorg en andere prangende kwesties.

Waarom we er dan nog niet zijn? Eerst moeten de fracties worden ingewijd:

Op het moment dat de partijleiders Rutte, Kaag, Hoekstra, Segers en consorten eruit zijn, gaan ze met het akkoord naar hun fracties. Die bespreken het document intern en geven hun mening aan de onderhandelaars, die dan mogelijk hier en daar nog iets moeten aanpassen.

Tussendoor krijgen de media wat hapjes toegeschoven, zo constateert de NOS terecht cynisch:

Daarna volgt de officiële presentatie van het akkoord, waarvan de inhoud traditiegetrouw al grotendeels gelekt zal zijn. Ongetwijfeld zeggen de vier partijleiders bij die presentatie dat het akkoord “evenwichtig” is en “ambitieus”, en vallen de frases “vertrouwen in de toekomst” en “nu aan het werk”.

Dat laatste heeft te maken met wie de nieuwe gezichten zullen zijn:

Dat laatste geldt op dat moment zeker voor Rutte, die als alles gaat zoals verwacht in een debat met de Tweede Kamer wordt aangewezen als formateur. Dan kan hij beginnen met de sollicitatiegesprekken. Over wie formateur Rutte op bezoek gaat krijgen, wordt nu, in de laatste fase van de onderhandelingen, al gesproken.

Ofwel: waar elders men Hugo de Jonge onder dak zal brengen? Want met de hypocrisie is er niet veel veranderd tijdens deze onderhandelingen. Rutte liet dit weekend daar al iets van zien:

De premier beantwoordde op het digitale congres vragen van VVD-leden. Hij zei dat het huidige demissionaire kabinet in 2017 aantrad met de opdracht om Nederland “sterker uit de economische recessie te krijgen”.
Nu is de situatie heel anders, zei hij. Er liggen grote thema’s op tafel, waaronder het klimaat. De onderhandelende partijen aan de formatietafel hebben, volgens Rutte, de ambitie om op dat gebied “een echte transformatie” teweeg te brengen.

Na de vorige formatie bleek men er tijdens de onderhandelingen gekkigheid als ‘van het gas’ in te hebben gewurmd. Dat maakt benieuwd wat voor ambitieuze nonsens ditmaal de boventoon gaat voeren, waar niemand ooit over of voor heeft gestemd. Want er hangt weer een en ander in de lucht, ga je soms denken. Wat zoemt er in de wandelgangen?

Ook binnen de partij is er wat betreft de klimaatdiscussie een kentering gaande. Europarlementariër Nagtegaal zei in de digitale VVD-bijeenkomst dat haar partij niet langer een ‘autopartij’ is: “Van de vroemvroem-partij worden wij de zoemzoem-partij.”

---

Meer over Kabinetsformatie2021 – met commentaren van diverse auteurs over wat politiek plaatsvindt – vindt u hier.