Kabinetsformatie2021 lijkt een klucht te worden, nu de leidster van de sociaalliberalen haar behoudender tegenvoeter behoudendheid verwijt.

De staatsomroep deed verslag van de Schoolezing, en smulde:

D66-leider Sigrid Kaag heeft in de jaarlijkse H.J. Schoo-lezing haar ongenoegen uitgesproken over het mislukken van de poging om een kabinet te vormen met het linkse blok van GroenLinks en PvdA. Vooral de VVD en haar leider Mark Rutte moesten het ontgelden.
Zonder hem expliciet te noemen, uitte ze forse kritiek op de demissionaire premier. “Leiderschap is voor mij het tegenovergestelde van regelen en ritselen zonder visie.” Rutte zei een aantal jaren geleden dat visie wat hem betreft is als de olifant die het zicht belemmert. Later had hij spijt van die uitspraak.

Over Kaags invulling van leiderschap is recent dan ook al aardig wat afgelachen. Veel meer dan beweren dat er zoiets bestaat als leiderschap dat verder gaat dan regelen en ritselen is er nog niet uitgekomen. Dat om die reden de linkse goegemeente haar toejuicht is geen reden voor vrolijkheid – als je de armetierigheid er van in ogenschouw durft te nemen. Maar ook daaraan ontbreekt het de genoemde goegemeente.

En dan ter tafel komen met:

Kaag haalde in haar toespraak ook een topambtenaar aan die zichzelf de vraag stelde of de overheid de afgelopen twintig jaar nog iets groots tot stand heeft gebracht. “Hoe graag hij ook ongelijk zou hebben; hij kon niets verzinnen. Ik ook niet. Hoelang ik erover nadenk”, zei Kaag.

Om daar maar eens een kort antwoord op te geven: er zijn grote rampen veroorzaakt. De weigering die in de ogen te zien rekent de linkse goegemeente zichzelf als kwaliteit toe, maar is niets anders dan illusionisme. De mislukkingen richting een Europese grondwet en de heiligverklaring van Brussel, de fiasco’s hoe met  een referendum om te gaan, en niet te vergeten de ongebreidelde groei van de immigratie zijn niets om trots op te zijn, integendeel. Iets groots kun je het ook inderdaad niet noemen, maar dat het nog ècht grote gevolgen gaat hebben staat buiten kijf.

Daarop volgde een fikse overdosis zelfbeklag:

In de lezing, die georganiseerd werd door Elsevier Weekblad (EW), zei Kaag maandagavond dat het voor haar “moeilijk te bevatten” is dat de formatiepoging met links is mislukt. “Soms heb ik het gevoel dat ik me op een ander spoor begeef dan mijn tegenstrevers en collega’s in de politiek.”

Extreem links dat zich beklaagt dat niet iedereen extreemlinks is – het is me wat. Prima onderwerp voor een lezing, over een Kabinetsformatie2021 waarvan nu wel zeker is dat een minderheidskabinet zonder D66 verstandiger lijkt dan mèt. Zeker gezien het vervolg van het gejammer:

“Misschien was ik al die tijd te goedgelovig”, analyseerde Kaag. “Want hoewel ik niet had uitgesloten dat we hier zouden belanden, hoopte ik toch anders. Ik dacht dat het menens was, dat werken vanuit de inhoud.”
Afgelopen zomer schreven VVD en D66 aan een hoofdlijnenstuk, dat de basis moest vormen voor een regeerakkoord. De linkse partijen reageerden positief, maar VVD en CDA bleven erbij dat ze het toch niet zagen zitten om met zowel GroenLinks als de PvdA te regeren.

Deze Schoo-lezing derhalve kort samengevat: mevrouw Kaag ziet regeren met de combi PvdA-GL als het toppunt van visie en leiderschap. Misschien moet ze daar in de stilte van een hutje op de hei maar eens een boek over schrijven? Ik wil het best lezen, en zal het vervolgens zonder twijfel vilein neersabelen. Want dit getuigt pas echt van een beperkt denkraam, en het ontbreken van het geven van enigerlei visionaire alternatieven is een blamage.

Of rekende ze daarvoor op de PvdA en GL? Die staan intellectueel al meer dan dertig jaar droog, en hun enige geluid is ‘meer diversiteit’, zonder enige idee wat daarmee wordt bedoeld, en waarom dat een goed idee zou zijn. De echoput van leegheid, absoluut.

En inderdaad lijkt Kag hiermee aan te kondigen dat ze niet meedoet met een minderheidskabinet. Dat ruimt op:

Potentiële bondgenoten zijn daarmee volgens de D66-leider op niet-inhoudelijke gronden uitgesloten. “Het gehalte Haags gedoe in deze formatie is veel te hoog. Er lijkt meer tijd te worden besteed aan wat er geschreven wordt in de krant dan de geschiedenis die wij zelf willen schrijven. Ik voel me daar niet bij op m’n gemak.”

Potentiële bondgenoten? Die van D66 dan toch zeker. Als je het hebt over politieke potentiële bondgenoten en je bedoelt daarmee PvdA en GL, dan kijkt driekwart van Nederland wanhopig ten hemel. Hoogstens heeft Kaag hiermee verklaard dat kiezers die in maart  jongstleden D66 hebben gestemd om niet traditioneel op PvdA-GL te stemmen, er beter aan doen voortaan wat kloeker de stap verder naar rechts te zetten. Deze aanmoediging van mevrouw Kaag is niet mis te verstaan.

---

Meer over Kabinetsformatie2021 – met commentaren van diverse auteurs over wat politiek plaatsvindt – vindt u hier.