Wat je je ook afvraagt, nu Kabinetsformatie2021 in stilte voortmoddert en mevrouw Kaag alleen nog vanwege toegepaste krokodillentranen in beeld komt, of er nog iets wordt gedaan aan het woningtekort. En dan expliciet niet voor de binnenstromende bevolkingsaanwas, maar voor de natuurlijke groei?

De vraag wordt mede ingegeven door de door de overheid zelf veroorzaakte crisis. Het gat tussen mogelijkheden einde van huurkansen en de mogelijkheden tot koop is een gevolg van politieke keuzes.

En het gesnater door de aanstaande regeringspartijen stemde na Prinsjesdag al niet vrolijk, maar nu zal men er toch iets over moeten afspreken met het oogmerk van een oplossing.

Het is niet iets dat de regeringspartijen veel lijkt te kunnen schelen – hetgeen opnieuw illustreert dat VVD, CDA en D66 geen volkspartijen zijn, en de CU niet de wens heeft dat te worden. Maar de huur-koopgoot wordt steeds wijder. en daar zal toch iets aan moeten gebeuren. Ook bij de staatsomroep ziet men dat in:

Steeds meer Nederlanders vallen tussen wal en schip op de huizenmarkt. Ze verdienen te veel voor een sociale huurwoning, maar te weinig voor de alternatieven: een huurwoning in de vrije sector of een koopwoning. Dat concludeert vastgoedadvieskantoor Colliers.

In samenhang met de wens meer vluchtelingen te huisvesten werd de afgelopen tijd ook ter sprake gebracht dat te veel studenten op hun kamers blijven hangen, in plaats van door te stromen. Maar veel keus hebben die mensen niet:

De inkomensgrens voor een sociale huurwoning ligt op 40.024 euro bruto per jaar. Huishoudens die net meer verdienen, kunnen een hypotheek krijgen van ruim 185.000 euro. Dat is in 188 Nederlandse gemeenten niet genoeg om een starterswoning van 80 vierkante meter te kopen.

En er wordt weliswaar verondersteld dat er een mogelijkheid over is: de vrije huursector. Maar dat blijkt niet te kloppen:

Naar schatting 200.000 Nederlanders vallen zo in een gat tussen sociale huur en koop, zeggen de onderzoekers. Zij zijn genoodzaakt om een woning te zoeken in de vrije huursector. “In de grotere steden zijn ook die huurwoningen voor deze groep te duur”, zegt Colliers-onderzoeker Frank Verwoerd. Bovendien zijn op veel plekken simpelweg niet genoeg vrije sectorwoningen beschikbaar, aldus het onderzoek.

Dat een sociale huurwoning nergens nog te bekomen is vanwege de verstoppende werking van asielmigranten met voorrang, laten we dan nog maar even buiten beschouwing, hoewel dat de basis van het probleem is.

Dat de overheid een gat heeft gecreëerd tussen de mogelijkheden tot huur en koop is het gevolg van een ideologische beslissing over de prijs van wonen, gekoppeld aan het falen de woningvoorraad voldoende op peil te hebben. Dit beleidsfiasco is gerealiseerd onder eerdere kabinetten Rutte, maar het enige dat we hier over horen is bureaucratisch geneuzel over het stikstofprobleem, dat nieuwbouw zou verhinderen.

Volgens Colliers is het steeds grotere gat een gevolg van politieke keuzes in Nederland. “De woningmarkthervormingen van minister Blok liggen aan de basis van de huidige kloof tussen sociale huur en woningbezit”, schrijven de onderzoekers. “Vanaf 2014 mochten corporaties hun sociale huurhuizen alleen nog toewijzen aan lagere inkomens.” Bovendien maakte het kabinet het kopen van een woning minder aantrekkelijk door onder andere de leencapaciteit voor huishoudens te beperken, aldus de onderzoekers.

Wat we missen is iemand die zegt: lak aan dat stikstofprobleem, we veranderen de regels naar realistische normen, en als Brussel dan gaat sputteren, kunnen ze de hik krijgen. Een stop op de instroom van nieuwe asielmigranten is een goed alternatief, overigens. Als Duitsland het zo belangrijk vindt hen op te vangen, bouwen ze de Lüneburgerhei maar vol. Het zijn problemen waarvan je van het Nederlandse kabinet een oplossing in de Nederlandse context verwachten mag, zonder Wolkewietjes-oplossingen die niet werken, en zonder gejammer over hoe vreselijk het in de rest van de wereld is, en we daar als land een taak in hebben.

---

Meer over Kabinetsformatie2021 – met commentaren van diverse auteurs over wat politiek plaatsvindt – vindt u hier.