Informateur Schippers heeft nu ondanks het afwijzen van het verzoek van de aanstaande oppositie (zoals de kaarten nu liggen) om enige openheid over de voortgang binnen de kabinetsformatie besloten toch een brief naar de Kamer te sturen.

Dat in die brief niet veel meer zal staan dan dat men geregeld praat en nog steeds de moed niet heeft opgegeven is reeds vooraf duidelijk. In zekere zin wordt de brief die Schippers nu gaat (laat?) componeren het toekomstige model voor de kabinetsformaties die de komende jaren nog komen zullen als dit systeem gehandhaafd blijft, en we niet terug gaan naar het systeem waarbij de koning de informateur aanwijst en een vinger in de regeerpap houdt.

Niet dat dat voor mij hoeft, maar onmiskenbaar zijn de hooggespannen verwachtingen over meer openheid tijdens de formatie als het hof buiten spel werd gezet niet uitgekomen. De D66-illusies, zeg maar. Integendeel zelfs, de onderhandelende partijen zijn sterker bijeen gedreven in hun zwijgzaamheid richting media dan ooit tevoren. Ook D66. Daarmee is de reden voor dit systeem op pijnlijke wijze ontkracht, maar dat zul je politici niet snel zien toegeven. Een terugkeer op de eigen schreden door de koning ‘macht’ terug te geven? Ondenkbaar.

Anderzijds kun je nu in alle rust de vraag stellen of die stilte zo slecht is? Dat de pers zich buitengesloten voelt is niet noodzakelijk een slechte zaak. En dat heeft er evenzo mee te maken dat de pers nog altijd een sterke hang naar een linksige regering heeft. Om die reden verbaast het dan ook niet dat nu relatieve rust en gelatenheid de houding van de media domineren. Stelt u zich eens voor dat op dit moment zou worden onderhandeld door VVD, CDA en PVV? In stilte?? Het land zou hysterisch worden, opgezweept door diep ongeruste journalisten die hun eigen voorkeur onmogelijk zouden zien worden – en geheimhouding de schuld zouden geven van het bewaarheid worden van hun ergste nachtmerries.

Niet dat die door veel journalisten gewenste voorkeur ooit tot stand brengt wat men lijkt te hopen – het is mij te amorf om te benoemen, maar het schijnt er te zijn – maar dat wordt dan geweten aan ‘de tegenkrachten’ of eenvoudig de rechtse poot van zo’n kabinet. Dat het iets met de realiteit te maken heeft wil men maar niet beseffen. Dat zegt veel over de klasse der journalisten. Evenals de onwil te beseffen dat wat zij zeggen en schrijven er voor de Regenten die onderhandelen weinig tot niets toe doet – als het goed is.

Wel wil ik hier nog opmerken dat de hele gang van zaken bij deze ‘moderne kabinetsformatie’ een zoveelste bewijs is dat weinig politici verder kijken dan hun neus lang is als het aankomt op het eisen van veranderingen. En zeker wars zijn van een kijkje in hun eigen hart als zijzelve in de positie komen waarop zoveel kritiek gegeven werd in tijden dat men buiten de boot viel. Dat D66 nu hetzelfde doet waartegen zij altijd protesteerde is een geval van voortschrijdende wijsheid – die elders al eerder ontstaan was. Pechtold heeft het geluk dat hem die vraag niet snel zal worden gesteld.

Er komt nu dus een brief die zal uitblinken door leegheid en platitudes. Uitstekend. Dat is het minimum aan beleefdheid dat je verwachten mocht. Beleefdheid is in de politiek van groot belang, en een onderschatte factor. Meer of concrete informatie brengt de kabinetsformatie mogelijk in gevaar, dus als informateur zul je dat niet wensen. Het is prettig te noteren dat in ieder geval de informateur dat beseft.