Het blijft een wonderlijke kerel die Emile Roemer. Zo’n blijmoedige karpatenkop die lijkt te zeggen: zoek bij mij geen tweede agenda, ik zeg wat ik doe en ik doe wat ik zeg, net als mijn partij. Dat de SP behalve een tweede agenda ook een dubbele bodem heeft wordt daarom met regelmaat over het hoofd gezien. Roemers opmerking dat de rellen in Oranje zijn uitgelokt door de VVD om draagvlak voor een strenger asielbeleid te kweken is een mooie aanleiding om de relatie SP en immigratie weer eens in herinnering te brengen.

Ingegeven door de idée fixe van een eeuwige klassenstrijd is de motivatie van de SP als arbeiderspartij drievoudig:

1. Alles wat rechts is, is slecht (het Kapitaal)
2. Eigen arbeiders eerst
3. Baas in eigen land

Dat was zo bij de oprichting, en dat is anno 2015 nog steeds zo; al waakt men er tegenwoordig voor zich niet zo steil uit te laten als destijds in 1983 met de brochure ‘Arbeid en Kapitaal’. Hierin werd de – met name islamitische – migrantengemeenschap omschreven op een wijze die nu zeker tot een veroordeling zou leiden.

Saillant detail daarbij is de overeenkomst tussen de conclusie uit de brochure en de motivatie van de protesterende inwoners van Oranje: islamitische immigranten zijn niet te integreren, en bestuurders moeten de schuld hiervan niet bij de Nederlanders leggen. Onder het kopje ‘geloof en kultuur’ schrijft de commissie hierover in haar rapport:

“Een zeer groot deel van hun manier van leven vloeit voort uit het islamitiese geloof. Islamieten vinden dat de kultuur een onderdeel is van hun geloof. En hun geloof schrijft nu eenmaal erg veel geboden en verboden voor die het dagelijks leven raken […]. De kombinatie van afkomst, zeden en gewoonten, én het grote verschil in kultuur en ontwikkeling, maken dat speciaal de gastarbeiders en hun gezinnen die uit islamitiese landen afkomstig zijn, weinig of hoegenaamd geen kontakt krijgen met Nederlandse arbeiders en hun gezinnen met wie zij samen werken en wonen.
Alle mogelijke andragogen, zoals daar zijn maatschappelijk werkers, opbouwwerkers, buurt- en klubhuiswerkers, maar ook politici, juristen, antropologen, theologen – meestal in dienst van de talloze stichtingen die voor het welzijn van gastarbeiders zeggen te werken – doen alsmaar een beroep op die Nederlanders die op wat voor manier dan ook worden gekonfronteerd met de kultuur van hun buitenlandse buren en mede-arbeiders. Die mensen moeten volgens de meeste van die zich deskundig noemende hulpverleners, zich meer aanpassen bij de situatie die nu eenmaal ontstaan is. Zij moeten meer begrip tonen en sommigen, zoals ex-burgemeester André van der Louw, zeggen dat het feit dat er zoveel gastarbeiders in een wijk wonen, een verrijking is van de kultuur. Hij heeft er nooit bij verteld waaruit die verrijking dan wel mag bestaan. Dat kon hij ook niet vertellen, hij verdiende als burgemeester 220.000 gulden per jaar en woonde in een huis en een buurt waarin men nog nooit een gastarbeider heeft gezien”.

En om het eigen standpunt versus de andragogen kracht bij te zetten wordt vrijdenker Anton Constandse geciteerd:

“Men kan nu wel hoog opgeven van hun afwijkende `kultuur’, maar waarin bestaat die dan? Goed, ze hebben als godsdienst – behalve variaties van het christendom – de islam. […]. Het aantal analfabeten onder hen is groot, ze laten zich manipuleren door feodale leiders en leveren mede de fascistiese overvallers op hun lotgenoten. Het is onzin, over te lopen van eerbied voor zulke vormen van `kultuur’, waar we zelf na eeuwen van strijd mee hebben afgerekend, enkele onderontwikkelde gebieden uitgezonderd, die ons zwarte zeden en beklagenswaardige gehandikapten leveren, zoals slachtoffers van polio. Men moet zich eens indenken, welke ghetto’s er zullen ontstaan van verouderde, en voor ons gevaarlijke immigranten, als we niet alleen hun gruwelijke slachtgewoonten aanvaarden, maar ook hun diskriminatie van vrouwen, hun patriarchaal-autoritaire aanmatiging, hun onderwerping van kinderen, hun stamveten. Waarom van nieuwkomers aanvaarden, wat we zelf in gewoonten en wetten hebben opgeruimd?”

Geert Wilders zat nog op de middelbare school toen geheel links Nederland viel over deze brochure. De SP mocht niet langer ‘De Internationale’ meezingen en werd verweten gemene zaak met Hans Janmaat te maken. Daarop werd besloten er het zwijgen toe te doen. Inhoudelijk stond en staat! men nog vierkant achter de tekst maar in de jaren die volgden werd er alleen nog in bedekte termen aan gerefereerd. Met name om ‘rechts’ de wind uit de zeilen te nemen.

SP-senator Tiny Kox: “het heeft de SP veel schade berokkend, het heeft ervoor gezorgd dat we later in de Tweede Kamer zijn gekomen”, “het was duidelijk dat we er niet doorkwamen, dus zijn we er vanaf 1985 over gaan zwijgen”. Maar nog in ’92 refereerde Kox aan deze arbeidsmigranten als “treinladingen met profiteurs”.

Partijleider Jan Marijnissen zegt een aantal jaren later:

“Om eerlijk te zijn: ik ben er trots op dat wij ver voor Bolkestein, maar dan ook heel erg ver voor Bolkestein, dit onderwerp op de agenda hebben gezet. We zijn geweken, terwijl we hadden moeten doorzetten”.

En ook Roemer zelf laat zich bij zijn installatie als partijleider niet onbetuigd:

“Wilders is iemand die de wind mee heeft omdat hij een aantal problemen die onder mensen leven goed weet te verwoorden. Daar moeten wij open voor staan. Daar moeten wij heel voorzichtig mee omgaan. Die zijn problemen die de SP ook al lang – en eigenlijk vér voor Geert Wilders – benoemd heeft”.

Roemers complotverwijt aan de VVD is dan ook niet ingegeven door compassie met de ‘treinladingen profiteurs’, maar door de archaïsche obsessie van de SP met ‘het Kapitaal’. Al moet je er je eigen standpunt voor verloochenen: wanneer het Kapitaal in diskrediet gebracht kan worden, dan gaat dat voor alles.

—————————————————————————————————-
Eerder verschenen op Blog of Reason