Gisteren zag ik een interessant stukje in Het Parool over de rel rond DENK-voorman Öztürk. Het DENK-filmpje werd na een situatieschets tot nog toe uiteindelijk geïnterpreteerd als een soort PVV-achtige reactie: “Niet reageren, maar het eigen verhaal blijven drammen.” Politieke journalistiek wordt steeds interessanter om kritisch te volgen.

Dat is een zowel interessante als grappige observatie. Interessant omdat het de denkwijze van de journalist zelf ongenadig bloot legt, en grappig omdat hij het perspectief mist om in te zien dat alle politieke partijen precies dat doen: wie altijd alleen maar reageert op andermans punten en stellingen heeft weinig passie over voor zijn eigen programma is gemeenlijk de opinie van het electoraat. Dat is een gegeven dat goede politici zich maar al te bewust zijn. Zo, en niet anders, worden verkiezingen gewonnen of verloren.

Het staat niet online, daarom zet ik een screenshot hieronder:

Dat men bij Het Parool al eerder dacht aan de PvdA als gesqueezed tussen DENK en PVV is dan ook consequent. En het toont een vorm van journalistiek denken die welbekend is, maar niet altijd even eenvoudig aanwijsbaar. Dat veel journalisten PvdA voorheen stemden (en waarschijnlijk nòg) is een feit. Wat dat feit met je manier van denken doet is wat minder goed onderzocht – ook de media zelf hebben groot belang bij het in stand houden van de mythe van onafhankelijkheid. Ik las er gisteren nog een verontwaardigde column van Pieter Klein van RTL over, waarin hij te hoop loopt tegen de veronderstelling dat hij niet naar eer en geweten zijn werk zou doen. Dat zal best. Het is de crux niet.

De crux is de ingebakken wetenschap hoe het wel moet zijn. Dat zie je hier bij dit artikeltje heel mooi: de PvdA is het referentiekader waaraan alles wordt afgemeten. Worden punten van de PvdA onvoldoende consequent weersproken, dan is dat dus populistisch. Zodat vrijwel alles wat voor een journalist niet al gefundenes fressen is en waaraan ze gewend zijn – met andere woorden, de gevestigde partijen die we kunnen sinds tenminste pakweg 1990 – in die optiek in essentie populistisch is.

Daar komt dan nog bij dat de integriteit van politici die niet het discours van de PvdA volgen door dergelijke journalisten alleen kan worden beschouwd als eerlijk als het tegelijk dom is. Zoals velen bij de PvdA de SP ook beschouwen als radicaler en daardoor ook wat minder intelligent. Natuurlijk wordt dat niet uitgesproken. Maar het is voelbaar in alles dat er over gezegd en geschreven wordt. Dat gevoel krijg je niet als je zelf met overtuiging meent dat de PvdA het centrum van het politieke universum is. En dat is de reden dat er zoveel natte tosti’s rondlopen in de politiek-parlementaire journalistiek.