Jeugdherinnering – liften en lifters
Min of meer toevallig kwam vorige week een jeugdherinnering bij me boven, waarvan ik me plotseling realiseerde dat de moderne tijd die heeft uitgewist: liften.
Ziet u nog wel eens iemand liften? Ik niet, en als u het ziet zal uw eerste gedachte eerder zijn: wat een aandrang tot zelfmoord dan dat u op het bordje kijkt wat de richting is die de lifter u vraagt hem op weg te helpen. Want lifters meenemen is al bijna net zo link als liften zelf.
Dat is wel eens anders geweest. Toen ik in Leiden ging studeren was een vast onderdeel van de introductie bij mijn studie de liftwedstrijd naar Parijs. Als je wilde winnen moest je binnen 5 uur op de Champs Elysees achter de wijn zitten, ander behoorde je tot de zielenpieten. Wie later dan14;00 uur (vertrek was ’s ochtends 08:00 uur vanaf de Breestraat in Leiden) arriveerde, liep het risico dat iedereen de stad al in was.
Wie nog wel eens boeken uit de jaren 70 en 80 leest komt het fenomeen regelmatig tegen, zelfs het Wiki-lemma heeft een foto uit 1977.
Hordes jongeren van diverse kunnes ondernamen – voor de uitvinding door marketinglieden van de Europese tienertoer – met een rugzak, een tentje en wat ondergoed – benevens een stapel acceptgirokaarten – ’s zomers tochten door Europa. Sommigen gingen fietsen tot in België, maar de meerderheid ging liften. Het was normaal.
Zelf ging ik in 1988 met de auto naar Italië, en nam tot Milaan twee Leidse kennisjes mee. Heel gezellig, bij de obscure Italiaanse douanepost met Frankrijk (die had je toen nog) hoog in de Alpen moest de hele auto leeg, terwijl de Italianen bleven roepen, drogo, drogo. Toch was het ze meer om de inhoud van de koffers en eventuele lingerie te doen. We mochten door. De dames gingen na Milaan door naar Joegoslavië – kun je nagaan! Geen mens die het nu nog overwegen zou, en het is ook heel verstandig om niet te doen. Maar toen kon het – soms is de oude tijd beter dan we vaak denken. In september zagen we elkaar weer – ze hadden veel plezier gehad en waren bruin gebakken. Verder nergens last van gehad.
Toen ik zelf begin jaren 90 nog eens naar Utrecht liftte begon het al minder normaal te worden. Ik kwam er wel, maar het was me geen genoegen. Daarna ooit meer overwogen ook,
Ik kan het niemand nog aanbevelen, maar het is een soort verloren cultuur die je je doet realiseren wat er de afgelopen dertig jaar in dit land is veranderd.
Ha, acceptgirokaarten, die kan ik mij ook nog herinneren. Ik geloof dat je ze op een postkantoor kon inwisselen en dan haalde de bediende een heel dik boek te voorschijn met alle mogelijke inwisselbare papieren waar die zeker 10 minuten doorheen bladerde, vervolgens zijn chef erbij haalde en uiteindelijk je wat lokaal geld uitbetaalde. Traveller cheques had je ook, maar die kon je niet overal inwisselen geloof ik. Credit cards waren er wel, maar niemand had die dingen. Voor de jongere lezer. Dit was van voor de pinautomaat en ik denk zelfs van voor de pinpas.
Joegoslavië was in 1978 heel goed te doen. Ik ben dat jaar met de fiets naar Alexandropoulos in Griekenland gereden en heb daar de trein naar Turkije genomen. Toen kon je heel Turkije per trein rondrijden voor 1 cent per kilometer en slapen in een meerpersoonskamer in een “otel” voor 2 gulden. De Turken waren toen heel gastvrij en vriendelijk. Joegoslavië was wel veilig maar er klopte iets niet in dat land.
Zo gauw het avond werd werd bij elk huis een waakhond buiten gelegd die de hele nacht bleef blaffen. De bevolking vertrouwde elkaar toen kennelijk al niet zo erg. In Kosovo stonden de appelbomen langs de wegen en die appels kon je gewoon plukken. Veel auto’s zag je daar niet wel regelmatig grote platte karren waar twee ossen voor gespannen waren. Soms zag je ook een bloedmooie meid die het grootste gezinsbezit aan het uitlaten was namelijk een paard. Trouwens destijds liepen in Istanboel ook volop mooie vrijgevochten Turkse meiden rond in een korte minirok die men hier amper durfde te dragen. In Anatolië waren de vrouwen heel wat preutser.
Toen waren lifters ook nog heel gewoon.Nu rij je met ahmed aan kop van een colonne zwaailichten .
In de tweede helft van de jaren 60 liftte ik vaak van Einhoven naar Sittard of Heerlen en terug; dat was nooit een probleem want er waren veel vriendelijke mensen. Eén enkele keer was het niet zo leuk. Begin December, rotweer, koud, harde regen, zo tegen zevenen ’s avonds, dus al donker.. De man, die mij die keer vanuit Eindhoven meenam en ik verschilden ter hoogte van Susteren van mening over iets en hij stopte op de autoweg en schopte mij er uit. 5km lopen over de akkers, in Sustern door- en doornat en onder de modder mijn broer in Sittard gebeld of die zin had om mij op te komen halen. Ach ja, achteraf toch wel een beetje leuk.
Ach ja, toen waren we nog een echt VOLK ……………
Die Tienertoer , geweldig , heel Nederland in een week gezien , hier is mijn
liefde voor ons landje geboren , hier werd ik PATRIOT !
Alleen blanke Nederlanders in de trein en je mocht nog roken ook !
Later met mijn eigen auto wel eens lifters meegenomen.
Je eigen ” soort ” vertrouw je gewoon , hoe anders is dat nu 40 jaar later !
Ik neem er geen meer mee , trouwens iedereen krijgt een oetkering dus dat
buskaartje of die taxi betalen ze zelf maar , dikke lul ermee !