Nu de onrust op de obligatiemarkten rond Spanje nog steeds aanhoudt, blijkt ook hoé waar de wijsheid is, dat het lot van Italië zeer nauw verbonden is met dat van Spanje. Tot nog toe leek het dat Italië zich beter staande zou kunnen houden dan Spanje, vanwege het ontbreken van een destabiliserende vastgoedbubble.

Wat daarbij vergeten werd, is wat de zenuwen van de markten triggerde, toch in de eerste plaats werd veroorzaakt door de plek waarheen Spanje zich financieel als gevolg van die vastgoedbubble zou begeven. En, dat Italië daar feitelijk al is.

Italië is economisch op schema ten opzichte van de eisen van de EU. Er wordt bezuinigd, de riante pensioenen worden tegen het licht gehouden, en met het (zeer ondemocratische) wegwerken van Berlusconi werd een andere onrustfactor geëlimineerd. Wat echter de markten nu zo zenuwachtig maakt, is dat de Italiaanse staatsschuld zich boven de 120% BNP bevindt, en daar de eerst jaren vermoedelijk ook al blijven.

Voor de Italianen is dat gesneden koek, het is een niveau waarop de staatsschuld zich nu al verscheidene jaren bevindt, zonder verder te stijgen. Helaas heeft de Spaanse crisis daar verandering in gebracht: de stijgende Spaanse rente heeft de Italiaanse mee omhoog gesleurd. De Spaanse rente eindigde vandaag op 6,81% (6,8% is de grens die volgens de EU-wijsheid van dit moment een staat insolvent maakt), de Italiaanse rente is de 6% gepasseerd, en klimt nog steeds. De zenuwachtigheid van de markten over de gevolgen van een overwinning van SYRIZA in de Griekse parlementsverkiezingen van aanstaande zondag garandeert dat veel houders van Zuid-Europese obligaties de komende dagen hun verliezen zullen nemen, en hun stukken tegen (vrijwel) iedere prijs van de hand zullen doen.

Ik voorspel dus een ineenstorting van Italië ergens de komende twee dagen. Alles wijst er op.

In dat verband was de uitspraak van de Oostenrijkse minister van Financiën Maria Fekter, dat het terecht is dat Italië zich vooraan in de vuurlinie bevindt, vanzelfsprekend olie op het vuur. Niet dat Fekter ongelijk had natuurlijk, maar in de huidige hysterie kan zoiets niet worden uitgesproken zonder direct een self-fullfilling prophecy te worden. Reuters citeerde zelfs de voorzichtige uitspraak van JK. de J.- dat de eurozone nog verre van stabiel is – als een versterking van de uitspraak van Fekter. Alsof een zojuist geslaagde VMBO-scholier (gefeliciteerd allemaal) niet dezelfde conclusie zou kunnen trekken.

Toegegeven, wat de woorden van Fekter gewicht gaf was niet de constatering zelf, maar de opmerking dat de EU wel eens onvoldoende geld beschikbaar zou kunnen hebben om het land te helpen.

“Italy has to work its way out of its economic dilemma of very high deficits and debt, but of course it may be that, given the high rates Italy pays to refinance on markets, they too will need support,”

Dat was maandagavond. Vanzelfsprekend moest een boze Italiaanse premier Monti aan de Duitse (!) TV hierop een antwoord geven, en zoals voorspeld kon worden, zei hij:

“I don’t believe so.”

Tegelijk met deze ontkenning werd de kredietrating van diverse Italiaanse banken door Moody’s verlaagd, en lekte bovendien uit, dat een aantal weken terug een Italiaanse bank zelfs een paar weken gesloten was vanwege gebrek aan contanten. Niet heel vreemd dus dat de afgelopen dagen de rente verder opliep.

En zoals hierboven al opgemerkt: met de festiviteiten rond de Griekse verkiezingen in aantocht dit weekend, is het vrijwel ondenkbaar dat de rente op de Italiaanse staatsleningen nog zakken zal. Toch is de slachting die een Italiaanse bailout zal veroorzaken nog maar een voorproefje van wat gebeurt als Griekenland inderdaad op ramkoers met Duitsland komt.

Maar ook dat is een mogelijkheid waarop je bij de bookmakers in Londen geen geld meer kunt verdienen.

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.