Nu er geen signalen komen dat de regering van Italië de EC ter wille zal zijn en overleggen wil over een nieuwe begroting die de afgewezen plannen vervangt, rijst de paniek de pan uit.

Paniekverhalen en vergelijkingen met Griekenland in 2010-11 worden door veel media gretig geplaatst, en alom wordt gespeculeerd hoe een totale Italiaanse weigering te bukken voor druk uit Brussel zal uitpakken. De coalitie probeerde de EC een steuntje in de rug te geven:

VVD-Kamerlid Aukje de Vries vindt het ’volslagen terecht’ dat de Europese Commissie een rode kaart aan Rome heeft uitgedeeld. „Het kan niet zo zijn dat een land in zijn eentje besluit om onverantwoord met geld te strooien en daarmee de andere landen in de Europese Unie met grote risico’s opzadelt.”

Weinig indrukwekkend. Het zou het voor de EC zelfs aantrekkelijk kunnen zijn een volledige meltdown van het financiële systeem te organiseren, omdat het alternatief van bukken voor de Italiaanse pressie vrijwel zeker de volledige desintegratie van de EU betekent. En dat de Kamer dat niet wil is ook een zekerheid. Bovenstaand geblaat is daarom een zoveelste indicatie van het onbenul dat de Kamer bevolkt. De leegheid van het Kamergekrakeel werd niet allen door hun eigen woorden onderstreept (desgevraagd wist de VVD niet wat er wel zou moeten gebeuren als er een Italiaanse ineenstorting volgen zou, terwijl kristalhelder is dat dan de hele eurozone door het ijs zakt). Zie ook:

In antwoord op Kamervragen over dit onderwerp schrijft minister Hoekstra (Financiën) dat premier Rutte bij Italië „heeft aangegeven dat hij zeer bezorgd is over de Italiaanse begroting” en dat hij de stappen van de Europese Commissie volledig steunt.

De minister van Financiën steunt dus de opstelling van de premier die niet rekenen kan? Ex-eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem toont mer kennis van zaken door op te merken dat het grootste deel van de Italiaanse staatsschuld is gefinancierd met Italiaans huishoudgeld. Een Italiaans default zou dus eerst de interne gang van zaken binnen het land treffen. Enfin, basta met de Nederlandse bemoeienis.

Gisteren kwam er ook nog slecht economisch nieuws bij. De verdere groei van de Italiaanse economie (yoy) bereikte een nulpunt. Ook in Duitsland was er slecht nieuws overigens, en ook dat is verontrustend. Het maakt de economische vooruitzichten voor de EU somber

Toename groei yoy.

Toename groei yoy.

Het grote probleem van dit moment zijn en blijven echter de Italiaanse banken. Ondanks hun redding vorig jaar door de Italiaanse overheid zijn ze niet in staat voldoend krachtdadig te opereren, en op langer etermijn kan het land dat probleem niet dragen. Wat dat betreft zijn Nederlandse zorgen over de Bankenunie terecht. De Nederlandse parlementariërs die hierboven al aan het woord kwamen maakten zich daar dan ook de meeste zorgen om in het debat met de regering. Overigens vrij bizar als je beseft dat die BankenUnie wordt opgetuigd om omvallende banken binnen de sector op te kunnen vangen. Dat zullen zoals de kaarten nu liggen niet als eersten Nederlandse banken zijn. Klagen dat de BankenUnie waar men zozeer voorstander was nu geld gaat kosten is zowel dom als hypocriet.

Nederland bevindt zich overigens niet in de frontlijn van staten die grote problemen gaan ondervinden van een eventueel Italiaans default. Italië staat bij de grote Franse banken voor €277 miljard in het krijt – iets dat gelijk staat aan 14% van het Franse GDP. De Franse regering is daarom nogal frantic over de stappen die Italië zet tegenover de Brusselse EC:

On Friday, France’s finance minister, Bruno Le Maire, urged the commission to “reach out to Italy” after rejecting the country’s draft 2019 budget for breaking EU rules on public spending. Le Maire also conceded that while contagion in the Eurozone was definitely contained, the Eurozone “is not sufficiently armed to face a new economic or financial crisis.” As Maire well knows, a full-blown financial crisis in Italy would eventually spread to France’s economy, with French banks serving as the main transmission mechanism.

En eigenlijk heeft de Italiaanse staat qua leningen heel de EU bij de edele delen:

According to the Bank of International Settlements, German lenders have €79 billion worth of exposure to Italian debt and Spanish lenders, €69 billion. In other words, taken together, the financial sectors of the largest, second largest and fourth largest economies in the Eurozone — Germany, France and Spain — hold over €415 billion of Italian debt on their balance sheets.

Dit zijn belangrijke redenen voor zenuwen in de rest van de EU:

This is reflected not only in the spread between Italian and German ten-year bond yields, which hit four-year highs a couple of weeks ago, but also the sentix Euro Break-up Index, which in October rose to its highest level since April 2017, mainly due to the strong rise in the Italian sub-index.

Deze situatie maakt het onmogelijk voor Europese manipulaties om de Italiaanse banken over het randje te duwen en het land zo te dwingen zich te conformeren aan de eisen van de EC:

“Brussels would love to see our defeat,” said Claudio Borghi, the Lega economics chief and budget chairman in the Italian parliament. “They think that we’ll surrender if they cause a crisis for our banks. But we still have €15 billion left in the bank rescue fund from the Renzi era. It is not a great situation but we’re still relatively comfortable. In the end, it will be they who have to back down.

In de USA kijkt men vooral met verbijstering naar het gevecht dat op gang gekomen is. Men vertrouwt de euro nog, maar dat neemt af. Het vertrouwen in het voortbestaan van de euro kreeg gisteren een nieuwe klap toen een Duits financieel autoriteit verklaarde dat Duitsland als een haas de euro verlaten moet:

Bijkomend slecht nieuws voor de EU is dat de Russische president Putin op bezoek gaat in Italië. Er is nog geen datum geprikt, maar volgens het Kremlin wordt daar hard aan gewerkt. Het belang hiervan is onder andere dat Rusland hoopt aardgas te kunnen leveren aan Italië. Er is de Russen veel aan gelegen dat contract tot stand te brengen. Zelfs zoveel, dat de Italiaanse regering vorige week een oproep aan Rusland durfde doen om in geval van een financiële meltdown Italiaanse staatsleningen te kopen. Dat Putin tijd maakt om nar Rome te komen is een indicatie van de Russische belangstelling voor de scheuren die dit in de EU veroorzaakt.

De Italiaanse regering is intussen meer bezorgd over de eigen werklosheidscijfers dan de problemen die haar acties binnen de EU veroorzaken. Niet onbegrijpelijk overigens, van een regering die is samengesteld uit nationalistische bewuste partijen.

Dat Italië nog steeds enorme moeite heeft de crisis van 8 jaar geleden achter zich te laten is mede te wijten aan het lidmaatschap van de EU, daarover bestaat weinig twijfel. De uitzichtloosheid van de economische situatie maakt dat de zittende Italiaanse regering bereid is de EC in het gezicht te spuwen met alles wat zij heeft. Eigenlijk vind ik dat niet vreemd, en een stuk bewonderenswaardiger dan hoe die regering van Nederland opereert. Van die euro zullen we ooit echt eens af moeten. Het moment haar te dumpen kun je beter zelf bepalen dan er door de omstandigheden toe worden gedwongen. Alleen daarom al heeft wat nu gaande is tussen Rome en Brussel mijn volle aandacht.

Meer VoL-artikelen over de problemen van Italië, politiek, economisch en met de EU vindt u hier.