Wat je je als eerste afvraagt van de nieuwe coalitie in Italië, is wat er gebeurt als één van beide samenstellende partijen i de peilingen zou stijgen?

Dat zelfs de Nederlandse staatsomroep er over bericht alsof het niet lang duren kan eer dit weer uit elkaar valt is dan ook bijzonder omineus. Nieuwsuur zag dat vorige week goed:

Vanuit het oogpunt van politieke theorievorming ben ik eigenlijk wel geïnteresseerd hoe dit gaat uitpakken. De logica van populisme zoals dat gemeenlijk wordt geventileerd door de zittend elites, zou voorschrijven dat de VijfSterrenbeweging electoraal nu volledig zou moeten oplossen. Nog afgezien van de (beperkte) wijsheid dat links populisme door velen als een contradictio wordt gezien. Alsof juist populisme niet een beweging is die vanaf onderop om veranderingen vraagt – de essentie van de progressieve gedachte. Maar dat ‘links’ niet hetzelfde is als progressief zou iedereen met enige hersens intussen dienen te begrijpen.

Dat kan derhalve nog wel even duren, en ook de VijfSterren zie ik alleen om die reden al niet snel uiteen vallen, hoewel de leiding zeker een aantal aderlatingen zal ondergaan naar ik vermoed. Enfin, onze staatsomroep berichtte gisteren:

De Italiaanse premier Conte heeft het fiat gekregen van de Senaat voor zijn nieuwe kabinet. Nadat hij gisteren met gemak een meerderheid in de Kamer van Afgevaardigden wist te veroveren, kreeg Conte vandaag de steun van 169 senatoren. 133 stemden tegen en vijf senatoren onthielden zich van een stem. Daarmee kan de overwegend linkse regering van de partijloze Conte aan de slag.

En zoals tegenwoordig overal in Europa is het nieuwe partijloos/midden identiek aan links van een niet al te geprononceerd type. Herkenbaar is juist dat bij deze mensen de verwarring over politieke richtingen het grootst is, en zij derhalve vaak mee gaan met wat zij herkennen als de zittende Regentenkliek.

Het vorige kabinet-Conte bestond uit de Vijfsterrenbeweging en de rechtse anti-immigratiepartij Lega, van Matteo Salvini. Die broze coalitie viel eind augustus toen Conte opstapte. Dat deed hij nadat zijn toenmalige vicepremier Salvini het vertrouwen in de regering had opgezegd om zo verkiezingen af te dwingen, waarvan hij op grond van de peilingen mocht hopen dat ze hem het premierschap zouden brengen. De verkiezingen kwamen er niet: een nieuwe coalitie met de PD bleek een mogelijkheid.

De politieke aartsvijanden sloten een coalitie uit het ongerijmde, maar de ‘broze coalitie’ die hen voorging was nog minder stabiel, is de suggestie. Salvini maakt zich vooralsnog weinig zorgen:

In het debat voorafgaand aan de stemming van vandaag zei Salvini dat Conte het Italiaanse volk heeft verraden door zonder nieuwe verkiezingen een andere coalitie te sluiten. “Ik ben er trots op dat ik geen deel uitmaak van deze regering”, zei hij in een toespraak. “Vroeg of laat gaan de Italianen weer naar de stembus. Wie bang is voor hun oordeel, heeft een schuldig geweten.”

Zoals ik vorige week al schreef heeft Salvini daarvoor drie duidelijke redenen:

1. Het nieuwe immigratieseizoen komend voorjaar zal de interne spanningen van Conte2 opjagen
2. De onderhandelingen die Conte2 met de Eu in Brussel zal voeren zullen velen teleurstellen. Een stevige belastingverhoging is al genoemd.
3. Populisten die het verraad van de VijfSterren hoog opnemen zullen naar verwacht deels overlopen naar die van de Lega.

Ook de NOS snapt dat. Maar wie bekend is met de opstandigheid van het Italiaanse electoraat en de redenen daar achter weet:

Hij zal de belastingen moeten verhogen om te voldoen aan de Europese begrotingsregels, wat naar verwachting zeer slecht zal vallen bij veel Italianen.
Conte zegt dat hij een grotere rol in de EU ziet voor Italië en roept op tot minder confrontatie met Brussel dan onder de vorige regering.

Politiek is dit zelfmoord. Deze coalitie effent voor Salvini het pad naar een absolute meerderheid van de stemmen bij de eerstkomende verkiezingen.

---

Meer over de economische en politieke perikelen van Italië vindt u hier.