De boycot van Donald Trump door de sociale mediabedrijven is een wake-up call voor de voortgaande beperking de vrijheid op internet.

David van Overbeek in gesprek met mede-oprichter van Innopay Douwe Lycklama. “Mensen realiseren zich niet dat zij het product zijn geworden.” Het was een historisch moment, op woensdag de zesde januari: Donald Trump werd verbannen van Twitter. Lycklama: “Nog nooit is een van de machtigste mensen op aarde collectief buiten het speelplein gezet.” Daarmee wordt op pregnante wijze duidelijk dat sociale media platforms een gigantische machtspositie hebben. Men ziet dat ook, zegt Lycklama. “De kring van mensen die zich er druk over gaan maken wordt steeds groter.” Het is bovendien onderdeel van een ontwikkeling die al langer gaande is, en waarbij bovendien het onderscheid tussen privaat en publiek steeds vager begint te worden. Lycklama vertelt dat dit is ontstaan doordat vele macht zich concentreert bij de techbedrijven die als middle men mensen bij elkaar brengen. “Dat is iets van de afgelopen vijftien, twintig jaar.” De gebruiker krijgt een gratis dienst “zonder dat zij zich realiseren dat zij het product worden”. Dat heeft een keerzijde: “De uitvoering van de wet ligt bij die partijen zelf. Daar gaat het natuurlijk fout.” Overheden zouden meer hun rol als wetgever en handhaver moeten opeisen. Dat betekent wat Lycklama betreft niet simpelweg regels opstellen en grote bedrijven opsplitsen, zoals nu af en toe gebeurt. “Dat is allemaal meer symptoombestrijding. Dat kan helpen, maar ik pleit meer voor een systemische aanpak.” Lycklama pleit voor een afsprakenstelsel, waarbij de macht niet geconcentreerd is bij één bedrijf, maar alle partijen die dezelfde dienst aanbieden zich aan bepaalde protocollen dienen te houden. “Je moet interoperabiliteit organiseren.” Met andere woorden: als de gebruiker naar de concurrent stapt, moet hij nog steeds de dienst kunnen gebruiken. De online wereld is al lang cruciale infrastructuur geworden, net zoals het spoor, het elektriciteitsnet en onze wegen. “Daarom is het ook een publieke zaak.” Technologisch is een afsprakenstelsel gewoon mogelijk, zo betoogt Lycklama, het moet alleen aan de man gebracht worden. “De vraag is: hoe krijg je de adoptie voor elkaar? Tot dat normaal is, en het niet meer normaal is om bij één partij te zitten waar iedereen bij zit.”

Duur: 42:27 min.

Publicatie 19 januari

Meer over internet en breidels vindt u hier.