Van de minderheden in Nederland doen de Surinamers en Antillianen het op school en op de arbeidsmarkt gemiddeld beter dan Marokkanen en Turken. Wat daar precies de reden voor is, is niet helemaal duidelijk. Maar je zou het kunnen raden.

Mogelijk heeft het te maken met een taalachterstand, die ontstaat doordat bij de Turkse en Marokkaanse kinderen thuis geen Nederlands wordt gesproken. Misschien ook is de godsdienst een oorzaak van de vervreemding van moslims in onze samenleving. De cultuur die sterk aan de godsdienst blijft gekoppeld schept afstand. Surinamers, van wie een klein gedeelte ook moslim is, hebben kennelijk in vorige generaties al een integratieproces doorgemaakt. Daar heeft de islam die vervreemdende werking niet of minder.

Wat we in Nederland niet kunnen hebben zijn twee of meer verschillenden culturen. In de vorige generatie werd een dergelijke ‘multiculturele’ samenleving als een plus gezien, maar van dat idee zijn we teruggekomen. Meer culturen binnen een het hetzelfde kleine territoir, dat is vragen om problemen. Zijn een of meer van die culturen bovendien agressief, zoals dat met moslims het geval is, dan ben je bezig met een burgeroorlog voor te bereiden op termijn, een conflict waar toekomstige generaties het slachtoffer van zullen worden.

De keuze lijkt daarom te zijn tussen integratie of het land weer uit. Dat houdt wellicht dan in het afdwingen van het spreken van Nederlands ook in het onderlinge verkeer en het verbieden van de islamitische godsdienst. Dat laatste is zeker in strijd met de humanistische uitgangspunten die in dit land gelden en het eerste is dat mogelijk ook.

Wat we zouden kunnen doen is het koppelen van uitkeringen en andere overheidsvoorzieningen aan het foutloos kunnen spreken van de Nederlandse taal, het hebben van een baan en het volgen van Nederlands onderwijs tot op de leeftijd dat mensen met pensioen zijn of anderszins de leeftijd bereikt hebben dat dit niet meer van ze gevraagd kan worden.

Verder kan de remigratie naar de landen van herkomst gemakkelijk en aantrekkelijk worden gemaakt. Blijkt een combinatie van positieve en negatieve prikkels onvoldoende, dan zal in samenwerking met andere Europese landen gezocht moeten worden naar een andere oplossing om niet geïntegreerde immigranten het land weer uit te krijgen en de bestaande immigratiestromen naar Europa af te leiden naar een plek buiten ons werelddeel.

Werk en onderwijs zijn de beste middelen om te integreren. Als Turken en Marokkanen minder dan gemiddeld in werk en onderwijs participeren en ze het tegelijk opvallend beter doen op z.g. ‘zwarte scholen’ dan in het reguliere Nederlandse onderwijs, dan blijkt daaruit dat we in een soort vicieuze cirkel zijn terecht gekomen.

We doen dan precies wat de geschiedenis heeft geleerd dat we niet moeten doen: we creëren verschillende gemeenschappen binnen hetzelfde territoir. Als humanistische uitgangspunten ons beletten daar paal en perk aan te stellen, dan zullen we die uitgangspunten los moeten laten. Dat is dan het kiezen voor de minste van twee kwaden.

---

Dit artikel verscheen eerder vandaag ook op het Blog van Toon Kasdorp