De lage rente is slecht voor onze Nederlandse pensioenfondsen, maar een hoge inflatie in de eurozone zal evenmin veel mensen gelukkig maken. Behalve Zuid-Europese regeringen, die dan hun schulden zien wegsmelten..

Is er eindelijk inflatie op komst in de Euro zone? De huidige inflatie doelstelling van de ECB ligt op 2 procent. Ondanks een zeer ruim monetair beleid is de ECB er nooit in geslaagd die inflatiedoelstelling te realiseren. De inflatie was en bleef te laag. De ECB acht een inflatieniveau van circa 2% passend om de economische groei in de EU op peil te houden en schulden geleidelijk te laten verdampen. Voordat de pandemie zich voordeed was de economische groei in de Eurozone laag. Het schommelde tussen 1 en 2%.

De ECB verwacht nu dat een economische groei in de eurozone tussen -5% en – 12% zal bedragen. De enorme bandbreedte geeft aan hoe groot de onzekerheid is. Maar hoe dan ook: een recessie. De inflatie in de Eurozone bedraagt eind tweede kwartaal 2020 0,4%. Dit betreft de zogenaamde geharmoniseerde inflatie, gebaseerd op de consumentenprijsindex (HICP), een door Eurostat ontwikkelde inflatie-indicator om de inflatie in Europese landen te kunnen vergelijken. De vraag is nu wat de invloed van de pandemie is op de inflatie en renteniveaus.

Gelet op het gigantische ondersteuningsprogramma van eurolanden (het PEPP-programma) van de ECB mogen we ervan uitgaan dat zeer hoge staatsschulden voorlopig kenmerkend zullen zijn in de post-pandemische omgeving. De pandemie heeft ervoor gezorgd dat het consumentenvertrouwen volledig is ingestort. Huishoudens zullen dus naar alle waarschijnlijkheid nog meer sparen dan ze al deden. Ze voorzien daarmee in de benodigde liquiditeiten om de enorm opgelopen schuldposities te financieren.

De westerse wereld leek qua monetair klimaat al op Japan en dat zal nu nog meer het geval zijn. Dit echter met één afwijking: de lage inflatie blijft misschien niet meer zo lang bestaan. Op de korte termijn is de uitwerking van de pandemie beslist deflatoir, maar wellicht niet voor de lange termijn. Globalisering krijgt een opdoffer, landen en continenten wensen meer zelfvoorzienend te worden en minder afhankelijk van partijen ‘ver weg’.

Kortere en duurdere toeleveringslijnen zullen de inflatie kunnen opdrijven. Het effect daarvan is dat veel bedrijven die afhankelijk zijn van lage aanbodprijzen en extreem lage rentes, niet overleven. Hun lage winstmarges kunnen een stijgend kostenniveau niet velen. Faillissement zullen dus fors kunnen toenemen. Eens te meer is de markt van investeren en beleggen een kunde van ultiem scherp analyseren en selecteren geworden. Het zal duidelijk worden wie deze kunst verstaat en wie niet…

Voorlopig sluit het beleid van monetaire en fiscale autoriteiten binnen de eurozone goed op elkaar aan met beleidsrentes op of zelfs onder nul. Centrale banken zijn er op gericht de financieringskosten laag te houden ten gunste van regeringen die enorme hoeveelheden schulden uitgeven om de groei te stimuleren en bedrijven en overheden te financieren en overeind te houden. We mogen echter verwachten dat er zich een ‘hapering’ voordoet wanneer centrale banken besluiten de rente te verhogen vanwege oplopende inflatie.

Stel je voor dat politici besluiten om een beleid te gaan voeren dat daaraan tegemoet komt met een centrale bankier die daarin meegaat. Dat is niet ondenkbaar in de VS en Groot-Brittannië. De voorzitter van de Fed, Jerome Power, heeft al eerder de neiging vertoond om de beleidsrente te verhogen. President Donald Trump kon zich hiertegen met succes verzetten omdat de inflatie laag bleef. Het wordt echter anders als de inflatie fors zou oplopen. Gezien zijn taakopdracht als centrale bankier zal Power zich dan niet langer iets van Trump hoeven aantrekken.

Een oplopende beleidsrente is minder waarschijnlijk in het eurogebied, waar 19 landen elkaar in de gaten houden. Maar zoals de Duitse rechters recent hebben onthuld, is de institutionele omgeving waarin de ECB opereert mogelijk aan verandering onderhevig. Als kortere toeleveringslijnen inderdaad tot een (veel) hogere inflatie zou leiden, dan kan het renteniveau in de Eurozone niet achter blijven. Afhankelijk van hoe lang de pandemie aanhoudt, lijkt het waarschijnlijk dat het virus een substantieel andere monetaire en budgettaire omgeving in de Eurozone zal afdwingen.

---

Frits Bosch is auteur van “Wereld op een keerpunt”, “Onbehagen bij de elite”, “Schaft ook Nederland zich af?” en “Feminisme op de werkvloer. Linkjes in zijn biografie

---

Meer over inflatie vindt u hier op Veren of Lood.