De peilingen hebben geen realiteitswaarde meer. Niet tenminste, als het gaat om politieke voorkeur in het stemhokje.

De peilingen die de afgelopen weken zijn, alsmede de komende tijd worden, gedaan hebben weinig meer te maken met de politieke voorkeuren en stemintenties van het Nederlandse electoraat. Maar alhoewel ik niet geloof dat de huidige peilingen enige realiteitswaarde hebben, houden zij zowel een dreiging als een belofte in. En het is om die reden dat de politici ze niet negeren mogen. Wat momenteel wordt gepeild is in hoeverre het Nederlandse volk bezig is haar geduld te verliezen. En dat ziet er niet bemoedigend uit.

Dreiging
Eerst de dreiging. De omhoogvliegende cijfers voor de PVV gaan maar over één ding, en dat is de slapheid van Rutte II. Veel mensen zijn ontsteld over de schaapachtigheid waarmee Nederlandse politici het land naar het offerblok laten leiden. Zelfs als het niet waar is, wekt men zeker de indruk dat dit is wat er gebeurt. En de peilingen laten zien wat men er van vindt. Mits men krachtdadig te werk gaat, en de bevolking toont dat het land geregeerd wordt door een kabinet dat voeling heeft met de samenleving, is dit slechts een incident.

Maar. Men wil daden zien, en het kabinet lijkt daartoe niet bereid. Een wegduikende premier lijkt gefixeerd te staren in de koplampen van de aanstormende BMW van staatssecretaris Dijkhoff, die dapper maar dom naar Oranje toog om zijn gewicht in de schaal te werpen. De Weight Watchers kunnen trots op hem zijn – nog nooit verloor een Nederlands politicus zo snel gewicht als Dijkhoff dankzij zijn smadelijke aftocht met gierende banden en gedekt door taserende beveiligingsmensen.

Belofte
De belofte is zo mogelijk nog eenvoudiger: als er niet snel iets gebeurt zal de PVV komende weken de horde van 40 gepeilde zetels nemen. Ik heb geen idee wanneer een Nederlandse politieke partij dat voor het laatst scoorde (afgezien van het piekmoment van Rutte tijdens de verkiezingen van 2012), maar ik heb het sterke vermoeden dat het een doorbraakplafond zal blijken, waar men niet snel weer onder terug zal zakken. Ten eerste omdat een deel van de kiezers na voor het eerst te hebben aangegeven PVV te overwegen, bij verkiezingen de daad bij het woord zal voegen als de walging van de zittende politici voldoende is. Ten tweede, omdat met 40 gepeilde zetels Geert Wilders onbetwist de schaduwpremier zal zijn.

Anders dan in bijvoorbeeld Groot-Brittannië is schaduwpremier in Nederland geen officiële term, maar indien een partij zo’n sterke positie begint te krijgen dat er meer zetels voor worden gepeild dan de grootste partij nu heeft, kan dat niet anders dan een omslag van betekenis zijn. Een omslag die zich zou kunnen stabiliseren met een vernietigend resultaat voor de zittende politiek, want het zal de media niet makkelijk vallen dat nog te negeren.

Wie gaat regeren?
Er zijn redenen om te veronderstellen dat de PVV meer inzet op het beïnvloeden van het beleid dan daadwerkelijk te willen regeren. De meeste andere partijen anticiperen hier al een tijdje op, ze lijken er van uit te gaan dat men de PVV na de volgende verkiezingen zal kunnen negeren. Een kleine rekensom leert echter, dat met een coalitie van PvdA, VVD, D66, CDA en GL of SP, men net boven de 75 zetels heeft. Vergeet dat dus maar, daar gaan ze niet uitkomen. Daarvoor lopen er op het Binnenhof teveel kleine zielen met te grote ego’s rond, en niemand zit te wachten op een kabinet Buma/Klaver van 5 partijen met tezamen 78 zetels.

Niemand gelooft nog dat dit kabinet de rit niet zal uitzitten, de kiezer confronteren is het laatste wat men in Den Haag wil. Maar evenmin is het reëel te veronderstellen dat de asielmigratie snel zal stoppen, en het zou erger kunnen worden. Niet zozeer qua aantallen, als wel qua gedrag van de instromers. De gebeurtenissen in Duitsland laten zien dat onrust in de opvangcentra de volgende stap zal zijn waarmee het kabinet wordt geconfronteerd. Daar de politie nu al aangeeft onvoldoende capaciteit te hebben om de orde in die centra te kunnen handhaven, ligt meer onrust met zekerheid in het verschiet. Onrust, die eerder nog jaren dan maanden duren zal. En de komende verkiezingen zijn al over uiterlijk twee jaar.