Een van de meest opmerkelijke fenomenen van de huidge crisis in Europa is dat de euro niet in een vrije val is geraakt. Dat is opmerkelijk, want economisch is daar alle reden toe. De munt heeft van de ECB of andere centrale banken geen steun ontvangen het afgelopen jaar. Maar als u niet al te duur een verre reis maken wilt, zult u na deze zomer waarschijnlijk een stuk duurder uit zijn.

De euro bleef de afgelopen anderhalf jaar tegenover de dollar in waarde vrijwel constant, terwijl de staat van economie zou doen verwachten dat de munt zou gaan dalen. Immers, minder vraag in de rest van de wereld naar Europese producten, betekent automatisch dat er ook minder vraag is naar euro’s om mee te kunnen afrekenen. Desondanks is de euro pas een paar weken geleden aan een kleine daling van enige procenten tegenover de dollar begonnen.

Die vrij constante wisselkoers suggereert, dat de vraag naar euro’s even groot bleef als zij voorheen altijd was, maar de vraag vanwaar die vraag dan kwam is nu opgelost. Europese banken die hun bezittingen in de VS te gelde maakten (deleveraging), hebben die gelden naar Europa teruggehaald. En de ontvangsten in dollars weer omgezet in euro’s. De afgelopen vijf jaar heeft Europa op die wijze per saldo 5 biljoen teruggehaald uit de VS – 5.000.000.000.000 euro. In dezelfde tijd werd door Europese banken voor niet meer dan 400 miljard aan nieuwe investeringen in de VS gedaan.

De omvang van die terugtrekking was zo enorm, dat hiermee in feite de euro sterk gesteund werd, al was dat dus eerder optisch dan een teken van economische kracht. De huidige verzwakking van een procent of acht kan daarom mogelijk ook veroorzaakt worden doordat Amerikaanse investeerders hun geld uit Europese staatschulden wegtrekken om de risico’s van de eurocrisis te ontlopen.

Indien de financiële situatie in de eurozone door de huidige maatregelen inderdaad stabiliseert, kunnen we dus een wegzakkende euro verwachten. Maar als die verzwakkende euro een nieuwe ronde van deleveraging noodzakelijk maakt, zal het proces mogelijk opnieuw opstarten.

Het nadeel hiervan is dus, dat de Europese economiën maar heel moeilijk zullen kunnen profiteren van een in waarde dalende euro. En dat is juist waar de Zuid-Europese staten naar snakken om weer enigszins concurrerend te worden. De tegenstroom die het gevolg is van de Europese bankencrisis heeft daardoor nog meer ongunstige effecten op de economie van de EU dan we al wisten.

 

 

Eerder verschenen op Dagelijkse Standaard.