Als ik aan minister Van der Steur denk, vind ik het moeilijk hem niet in gedachten een zotskap op zijn hoofd te plaatsen. Maar dat zou de omgekeerde wereld zijn. Van der Steur heeft geen behoefte aan een zotskap, maar meer aan het vaker zien van meningen die hem in de maling nemen.

De traditie wil dat koningen een hofnar hebben om hen er aan te herinneren dat er een wereld is, buiten hun paleis, waar zij worden bespot, en mensen over veel zaken anders denken. Niet eens noodzakelijk beter, maar anders.

Deze mythe is pas werkelijk deel van de volksvoorstelling van koningen en hun hof geworden door het verhaal HopFrog van Edgar Allan Poe historisch is het niet, al zijn er veel sprookjes die ons anders willen doen geloven, maar niet zelden zijn die pas opgetekend in de 19e eeuw. De vele Duitse vorstendommetjes die in de 19e-eeuw nog bestonden hadden echter maar zelden een hofnar in de vorstelijke entourage. In de 18e eeuw waren het vaak vooraanstaande musici die door vorsten in dienst werden genomen, in de 19e eeuw waren schaakmeesters in de mode.

De mythe van Poe is deels gebaseerd op de rondtrekkende troubadours en jongleurs in de middeleeuwen, deels op de Romeinse traditie dat een zegevierend veldheer die een triomftocht houden mocht, tijdens die tocht een slaaf achter zich had staan die hem een lauwerkrans boven het hoofd hield, maar ook voortdurend fluisterde: Gedenk uw eigen sterfelijkheid! Het beeld van een samenleving die iemand ook in een moment van opperste triomf er aan herinnerde dat hij deel uitmaakte van diezelfde samenleving die hem eerde – en dat hij geen god geworden was.

Welk medium is in deze moderne tijd meer geschikt voor die rol dan Twitter?

Via Twitter wordt iedereen voortdurend voorgehouden dat hij of zij zich maar niets verbeelden moet. Niet alleen journalisten, columnisten en belangrijke opiniemakers hebben aldus makkelijker toegang tot hooggeplaatsten, maar ook Jan-met-de-pet kan soms een duit in het zakje doen. Niet alleen door te worden gehoord, maar zelfs door een vorm van erkenning van het eigen bestaan – waarbij het onbelangrijk is of dat is door te worden afgesnauwd, te worden geblockt of zelfs (hosanna!) via een retweet. Veel gekrijs dat met doodsbedreigingen te keer gaat valt wat mij betreft in deze categorie.

Dat betekent niet dat deze niet serieus moeten worden genomen, of dat aangifte achterwege moet blijven, maar het is een bekend feit dat mensen die met hun Twittergedrag worden geconfronteerd vaak hoogst verbaasd zijn, omdat het schelden op Twitter voor hen een ontlading is die identiek voelt aan het schelden op een standbeeld of een foto in de krant. Het komt vaak niet in mensen op dat ze werkelijk tegen een echt persoon spreken.

Die onwerkelijkheid is ook niet goed te vatten, maar doet in de verte denken aan die prachtige verhalen van primitieve mensen die voor het eerst een TV zien, en er achter gingen kijken wat daar gaande was. Maar dan andersom, eigenlijk.

Om nog even terug te komen op Van der Steur: het zou goed zijn als hij zich op Twitter vertonen zou, en zich geregeld de huid liet vol schelden. Niet alleen is dat een prima manier om de stand van zaken in de maatschappij te peilen, maar het zou mensen ook stoom laten afblazen. Toen ik pas twitterde zat Maxime Verhagen ook op Twitter. Anders dan veel prominenten beheerde hij zijn account zelf. Dat vond ik verstandig. Twitter is in veel opzichten de moderne hofnar. Negeren helpt niet.