De verovering van Antiochië tijdens de eerste kruistocht behoort tot de belegeringen – historische veldslagen zo u wilt – die van groot belang waren voor een navolgende periode.

De Eerste Kruistocht (1096-1099) is om een veelheid aan redenen van heel groot belang. Het leidde in het oosten van de Middellandse Zee-gebied tot het eerste algemene tegenoffensief van de christelijke beschaving tegen opdringende moslimvolken, en stelde daarmee de val van het Byzantijnse rijk met tenminste tweehonderd jaar uit. Dat Byzantium pas in 1453 viel voor de Turken heeft het westerse christendom enige eeuwen meer tijd gegeven zich verder te ontwikkelen, zodat het afstoppen van de Turkse expansie via de Balkan uiteindelijk mogelijk bleek met de bekende belegering van Wenen in 1683.

Er is nog een tweede reden waarom de Eerste Kruistocht een opvallende afwijking vertoont ten opzichte van latere inspanningen: zij werd geleid door vier heel prominenten edelen, die in hun eigen territorium dominant waren, aar geenszins soeverein vorst waren. Dat (de opvolgers van) Godfried van Bouillon uiteindelijk koningen van Jeruzalem werden bezat een zekere logica, maar niet meer dan dat. Spoedig was het bovendien niet meer dan een loze eretitel die in bepaalde Franse adellijke families vererven zou.

Latere kruistochten werden aangevoerd door soevereine koningen. Tijdens de eerste kruistocht zagen de soevereinen juist graag de sterksten onder hun vazallen af reizen naar het Heilige land – dan had men thuis geen last van hen. Maar tijdens die latere kruistochten was het propagandistische element belangrijker, en was de macht van de grote vazallen grotendeels gebroken.

Een derde reden voor het belang van de kruistochten is algemener: Europa verbreedde haar blik weer na eeuwen van introspectie, en het besef dat de wereld groter was dan Europa en de Middellandse Zee drong door. Wat later ook tot de ontdekkingsreizen leiden zou, die een direct gevolg waren van de strijd tegen de ongelovigen door de Portugezen, die op het Spaanse schiereiland niet langer grensden aan moslimgebieden, en daarom in Afrika huis gingen houden.

Tijdens de belegering van Antiochië vonden diverse kleinere gevechtenplaats zonder welke de belegering niet had kunnen voortduren.

Publicatie 8 juli 2017

Duur: 13:02