Hillary Clinton is voor de democratische partij in de USA een probleem geworden. Een groot probleem. Zelfs zo’n groot probleem, dat men het weigert onder ogen te zien. Het zal de Republikeinse nominee uiteindelijk in een zetel naar het Witte Huis brengen.

Clinton heeft twee problemen die men in dit stadium niet langer zou mogen laten negeren. Het eerste is haar impopulariteit, ook in haar eigen partij. Het tweede is het bekende emailserverschandaal, dat in de USA van veel groter belang is dan de Nederlandse media over het algemeen voorgeven. Niet heel vreemd, aangezien Nederland indirect haar campagne sponsort, maar toch op zijn minst verbazingwekkend.

Jinek was gisteravond weer eens full force bezig, begreep ik uit mijn Twittertijdlijn, maar dat is nu eenmaal een kwekprogramma dat het qua inhoud al verliest van Koffietijd.

Het derde probleem – Bernie Sanders – is voor Clinton eerder een zegen dan een vloek. Objectief gezien zou Sanders onverkiesbaar moeten zijn in de USA. Dat hij nog steeds kans maakt de Democratische nominatie binnen te halen, en hoe hij er voor staat tegenover de Republikeinse frontrunners, zegt heel veel over de manier waarop men Clinton en deze Republikeinen bekijkt. Heel wel mogelijk dat de partijen hiermee tegen de grenzen van het primary-systeem aan gaan lopen, maar zoals vaak met democratische instituties: er lijkt niets beters te zijn tot het zich aandient. Voorlopig is daarop geen zicht, niet in het minst doordat de wijze waarop circa vijftig jaar terug de partijen kandidaten rekruteerden ook niet bepaald een schoonheidsprijs waard is.

Maar de aanwezigheid van Sanders maakt dat de Democratische partijtop aarzelt Clinton opzij te schuiven. Bijvoorbeeld om het te proberen met Michael Bloomberg, de zeer acceptabele miljardair die indirect heeft aangegeven daarvoor in de markt te zijn, maar op wiens overtures door partijtoppers nog niet is gereageerd. Als men dat nog doen wil moet men opschieten, want als de partijconventies naderen is het ruim te laat. Men vindt, zoals ik hierboven al schetste, Sanders een te onverkiesbaar risico.

Toch lijkt het onvermijdelijk dat de Democraten iets zullen moeten verzinnen. Zelfs als Hillary Clinton verkozen wordt, kun je er vergif op innemen dat er binnen de kortste keren een impeachmentprocedure wordt opgestart vanwege dat emailserverschandaal. En elke partij die een kandidaat steunt met ingebouwde afzettingsprocedure in het verschiet kan zichzelf direct omdopen tot de Raving Monster Loony Party. Mogelijk hoopt men dat de vicepresident die het dan overnemen moeten zou een betere keus was, maar mogelijk op voorhand zelf onverkiesbaar? Er zijn gekkere aluhoedjestheoriën bedacht.

Is er nog kans dat Clinton niet de nominatie binnen zal halen? Dat is een deel van het probleem. Formeel is er nog niets beslist maar technisch gezien is de race bij de Democraten voorbij. Op het Democratische partijcongres heeft men nog de beschikking over de zogenaamde ‘superdelegates’. Dit zijn gedelegeerden die als partijprominent automatisch stemrecht hebben op de partijconventie waar de nominee op het schild gehesen worden zal. Meer dan 80 % van hen is Clintongezind, waartegen zelfs de lichte voorsprong die Sanders nu nationaal schijnt te hebben niet zal zijn opgewassen. Zelfs als Sanders met 55% van de te kiezen gedelegeerden op de partijconventie komt, zal hij verliezen. Want de supergedelegeerden die Clinton zullen steunen geven haar een loefje van circa 16%.

Alleen als de partijleiding een keihard veto uitspreekt over Clinton, kan haar de nominatie nog ontgaan. Het zijn allemaal signalen dat ook de Amerikaanse verkiezingen zijn aangetast door een virus dat wereldwijd in democratische staten herkenbaar is: de elitisering van gevestigde partijen. Voor een democratie is dat een volstrekt dodelijk verschijnsel.