Van alle kanten wordt ons verzekerd dat het weer beter gaat met de economie. En als de consument het geloven gaat, is het nog waar ook. Ironisch trouwens dat dit ook zo ongeveer het enige is dat de overheid kan doen, proberen het consumentenvertrouwen te doen stijgen, teneinde mensen meer te laten kopen. Heeft U Rutte’s auto al gekocht? Tot zover de regeringsinvloed.

Interessanter dan wat politici roepen – alsof die ook maar ergens verstand van hebben? – is wat de economie laat zien. En dan met name bepaalde indicatoren die belangrijke signalen geven over hoe het er echt voor staat. Zeker in tijden waarin overheidsstatistieken om de twee jaar worden ‘gefinetuned’, is het hebben van betrouwbare indicatoren belangrijker dan ooit.

Eén daarvan is de hoeveelheid goederen die wordt verscheept. Niet alleen drijft de wereldhandel de statistieken van het vervoer er van, maar ook is het daarom een betrouwbare basis om economische effecten te meten. En wat blijkt? Het cijfer van wat China verscheepte in augustus stond op 820,91 . Waarbij U moet bedenken dat het op 1000 werd gesteld in 1998. Maar momenteel staat het dus 18% lager dan 17 jaar geleden. Ook de prijzen van scheepsvrachtvervoer gaan hard omlaag: in augustus noteerde men een val van 30% ten opzichte van vorig jaar.

Vrachtvervoer is een van de meest kapitalistisch georganiseerde sectoren die nog bestaat. En alleen daarom al een betrouwbaarder graadmeter dan allerhande gemanipuleerde overheidsindicators, die nog maar door weinigen kunnen worden teruggebracht tot wat ze iedereen in heldere taal zouden moeten zeggen. Overcapaciteit wordt vrijwel direct in de prijzen voelbaar, zodat het een prima indicator voor de wereldhandel is.

Een andere interessante indicator is de verkoop van zware bouwmachines. En daarvan is er wereldwijd slechts één grote speler: Caterpillar. Nu is ook de bouwmarkt een goede maatstaf voor de economische stand van zaken, ergo, de performance van Cat is eveneens een graadmeter voor onderliggende processen waar je anders moeilijk een vinger achter krijgt. Meer nog dan staal, is dit het ultieme cyclische fonds.

Echt goed gaat het niet. Wat nog duidelijker wordt als we het bekijken per regio:

De verkopen van Caterpillar slinken al 33 maanden achtereen. Dat dit in tegenspraak is met wat de wekelijkse beurscijfers proberen ons wijs te maken mag duidelijk zijn. Wat de meest betrouwbare cijfers levert ook, mag ik hopen. Waar zit de crux?

Het probleem zit in de manier waarop de Amerikaanse FED de markten overspoeld heeft met geld, dat prompt terug vloeide in de beurshandel zonder ooit de echte economie te bereiken. QE en zo. Daardoor zijn de huidige beurskoersen eigenlijk nog minder betrouwbaar voor de stand van de economie, dan de sinds de jaren tachtig al 13 keer aangepaste inflatiecijfers in Nederland voor de inflatie hier te lande.

En de FED beseft het. Vorige week leek het er op dat de FED zou besluiten de rente met een half procent op te trekken naar …. een half procent. De Amerikaanse rente staat op nul, en dat lijkt niet te werken in het huidige systeem, ook omdat daarmee de Centrale Bank iedere invloed op de koers van de munt feitelijk verloren heeft, tenzij men de rente negatief zou willen maken. Er schijnt inderdaad een centrale bankier binnen de FED dit te hebben voorgesteld. Mensen betalen om te lenen, zieker lijkt een financieel stelsel niet te kunnen worden.

Die nul-rente sloopt echter het rendement van pensioenfondsen wereldwijd. Daarmee nemen we opnieuw een hypotheek op de toekomst.

De argumenten tegen een renteverhoging uiteindelijk gaven de doorslag, en dit is waarom:
– Amerikaanse bedrijven staan $12,5 triljoen in het rood.
De klap van een renteverhoging zou veel bedrijven direct in grote problemen doen belanden.
– De dollar is door alle QE’s zozeer het anker van de wereld geworden, dat een renteverhoging veel opkomende markten in de afgrond zou storten. Hun overheden hebben vaak in dollars geleend (verycheap!!) en kunnen ook zo’n kleine verhoging niet aan. Het IMF pleitte daarom fervent tegen de verhoging.
– Ook de Amerikaanse overheid heeft zich bezondigd aan de gratis-geld bonanza. Een kleine renteverhoging kan de Amerikaanse economie nu in een depressie storten.

Vind U het raar dat grote investeerders zoals Carl Icahn en anderen zich de laatste weken op fysiek goud lijken te storten?