Eerlijkheid is een moeilijk begrip. Een oneigenlijk begrip vrijwel altijd, want eerlijkheid is vooral een kwestie van een persoonlijk perspectief. Dat moet wel tot ongelukken leiden.

Iemand die roept dat iets ‘niet eerlijk’ is, bedoelt daarmee over het algemeen zich benadeeld te voelen.Het is een appèl op medelijden aan mensen die het beter hebben. Dat kan variëren van een vraag om hulp aan mensen die lang genoeg zijn om zelf appels te plukken zonder ladder, tot het delen van welvaart waaraan de appellant geen enkele bijdrage heeft geleverd. Dat een succesvol handelaar ook relatief hogere belastingen betaalt dan gemiddeld, volgens een ‘progressief stelsel’. ‘Progressief’ er aan zijn zowel de voorstanders als het voortschrijden (hoger worden met de omvang van de jaarlijkse inkomsten) van de percentages geëiste belasting.

Nu is de vraag: is het betalen van die hogere percentages belasting een uiting van solidariteit, of een sociale verplichting? Dat is veel minder eenvoudig dan het lijkt, en primair een kwestie van perspectief. Socialistische politici neigen er toe het te zien als een verplichting, en daarmee definiëren ze de verdiensten van een individu als resultaat van een groepsproces. Het eigendom van een individu is dan in hogere zin ook eigendom van de groep, en die groep moet er desgewenst over kunnen beschikken.

Maar de individuele wetgeving verzet zich hier tegen. Als een goed verdienend individu besluit te verhuizen tot buiten de jurisdictie van de groep die dat individu belasten wil, dan is dat toegestaan. Dat ondergraaft het principe dat het eigendom van een individu ook het eigendom van de groep is. Socialisten vinden dergelijke ontsnappingen oneerlijk. Individuele grootverdieners vinden die houding dat dat oneerlijk zou zijn oneerlijk.

Het eerlijke verhaal van iemand als Diederik Samsom is dus tegelijkertijd een bijzonder oneerlijk verhaal, omdat het een claim legt op bezit dat niet het zijne is, en waar hij zijn vingers alleen op kan leggen als dat bezit hem niet tijdig ontsnapt.

Omdat eerlijk alleen vanuit een persoonlijk perspectief waar kan zijn, is iets als een universele eerlijkheid een niet bestaand concept. Toch heeft de moderne overheid de tegenhanger van het individu dat zijn bezit veilig stelt door te verhuizen gevonden in de migrant die hierheen verhuist en mee zou moeten delen in onze welvaart. Omdat dat eerlijker is? Het is al net zo eerlijk als het plukken van belastingbetalers die niet op tijd met hun bezit vluchtten, of niet in staat waren dat op tijd te doen. Gedwongen solidariteit is geen solidariteit. En daarom is het niet ‘eerlijk’, al die asielmigranten hier deel te laten hebben aan onze rijkdommen, ook nog eens niet omdat de toelating nergens anders van af hangt dan het vermogen zich tijdig naar het front van de bedelingsrij te dringen.

Dit alles laat zien dat objectieve eerlijkheid niet bestaat. Daarom dient u te beseffen dat wie zich beroept op de eerlijkheid van iets, bezig is de zaak naar zijn eigen voordeel bij te buigen, en daarbij een beroep doet op uw instinct mee te kunnen delen in de koek. Is dat eerlijk? Als u dat werkelijk denkt moet u opnieuw boven aan deze column beginnen.