De directeur van de woningbouwvereniging Vestia was verantwoordelijk voor miljardenverliezen. Voor een deel zijn de andere woningbouwcorporaties daar voor opgedraaid en voor de rest de huurders van al die corporaties en de belastingbetaler.

De verliezen zijn ontstaan doordat Erik Staal zijn financiële medewerker De Vries zijn gang heeft laten gaan bij het speculeren met het geld van de corporatie[1].

Staal nam of kreeg ontslag en vlak voor hij vertrok kreeg hij van de commissarissen 3,5 miljoen uitbetaald als compensatie voor de verlaging van zijn pensioen. Die vermindering van zijn pensioenrechten was ontstaan door een onder druk van de buitenwacht doorgevoerde verlaging van zijn salaris. Hij had een eindloonregeling, die meestal in het voordeel van de pensioengerechtigde uitpakt[2] maar die in dit geval voor hem dus averechts werkte. Die vergoeding had niets te maken met zijn voortijdig ontslag. Daar was al eerder toe besloten door de Raad.

De minister was woedend over die uitkering die onder de omstandigheden natuurlijk wel erg slecht uitkwam en begon een procedure om door de rechter uit te laten maken of die betaling rechtmatig was geweest. Zoals was te verwachten besliste de rechter op 3 september 2014 dat dit inderdaad het geval was en daar heeft de minister het bij mijn weten toen verder bij gelaten. Het oorspronkelijke salaris en ook de daarop gebaseerde pensioenregeling waren exorbitant maar niet onwettig en de rechter kon dus ook moeilijk anders dat dit bevestigen.

Wat een andere vraag is, is of de commissarissen hun werk goed gedaan hadden door Staal zo onbelemmerd zijn gang te laten gaan en hem bovendien een salaris te geven dat in geen enkele verhouding stond tot het werk wat hij deed, zelfs als hij dat goed gedaan zou hebben. Die vraag is intussen ook aan de rechter voorgelegd, terwijl er daarnaast procedures lopen tegen Staal zelf en diens kasbeheerder Marcel de Vries.

Wanneer commissarissen die allemaal tot de kring van vrienden en bekenden van een bestuurder behoren hun medewerking verlenen aan het benadelen van belastingbetalers of huurders, dan is er zeker aanleiding om dat gedrag door de rechter te laten toetsen.

Maar de minister of diens voorgangers gingen in de kwestie zelf natuurlijk ook niet vrij uit. Zij dragen eindverantwoordelijkheid voor de statuten van Vestia die dit voor de samenleving schadelijke gedrag mogelijk hebben gemaakt. Over de benoeming van commissarissen zeggen de statuten het volgende. Met het oog op artikel 7 lid 1 sub e van het BBSH[3] wordt:

• één gegadigde ( voor een commissariaat) benoemd op bindende voordracht van de bewonersorganisatie, welke als zodanig door het bestuur zijn erkend uit de kring van gemeenten behorende tot de regio Haaglanden;
• één gegadigde benoemd op bindende voordracht door de bewonersorganisaties welke als zodanig door het bestuur zijn erkend uit de kring van overige Nederlandse gemeenten die niet behoren tot de regio Haaglanden
• één gegadigde wordt benoemd op bindende voordracht van de ondernemingsraad.

Een voordracht dient tenminste twee namen te bevatten. Als van het voordracht recht, binnen drie maanden nadat hierom schriftelijk door de raad van commissarissen is verzocht, geen gebruik is gemaakt, benoemt de raad van commissarissen, ingeval het verzoek om een bindende voordracht te doen was gericht aan de hiervoor bedoelde bewonersorganisaties uit de kring van de hiervoor bedoelde bewonersorganisaties zelf het lid of de leden zonder voordracht.

Aan een voordracht als bedoeld in het vierde lid van dit artikel kan het bindende – karakter worden ontnomen bij een besluit van de raad van commissarissen, genomen met tenminste twee/derde van de geldig uitgebrachte stemmen in een vergadering, waarin alle leden van de raad van commissarissen aanwezig zijn. Zijn niet alle leden aanwezig, dan wordt uiterlijk binnen drie weken een nieuwe vergadering bijeengeroepen. Alsdan kan met twee/derde meerderheid van de geldig uitgebrachte stemmen worden beslist

Het schorsen en ontslaan van de leden van de raad van commissarissen geschiedt door de raad zelf. Een dergelijk besluit kan slechts worden genomen met een meerderheid van tenminste twee/derde van de geldig uitgebrachte stemmen in een vergadering, waarin tenminste zoveel commissarissen aanwezig zijn als overeenkomt met de helft van het aantal in functie zijnde commissarissen vermeerderd met één (1), naar boven afgerond op het dichtstbijzijnde gehele getal. Het betrokken lid dient vooraf te worden gehoord door de raad.

Artikel 9 lid 3. Indien het bestuur niet voltallig is, behoudt het niettemin zijn bevoegdheden, onverminderd de verplichting van de raad van commissarissen om in de vacature te voorzien.

Uit deze statuten is af te leiden dat het de bedoeling moet zijn geweest dat het bestuur niet alleen uit Staal zou bestaan, maar uit artikel 9, derde lid kan worden afgeleid dat het zijn bevoegdheden niet aantastte toen hij het in zijn eentje deed. Uit de geciteerde bepalingen kunt U afleiden dat het commissariaat, als het eenmaal zit, met geen stok meer weg te krijgen is en dat de raad hem onwelgevallige nieuwe leden kan weigeren.

De overheid die dat heeft goedgekeurd zal dit wel niet voorzien hebben, maar had het wel horen te voorzien en draagt dus verantwoordelijkheid voor dit falen.

---

1. Het aangaan van termijncontracten en het afsluiten van andere derivaten contracten is speculatie als ze niet dienen voor het indekken van ondragelijke risico’s. Vestia dekte zich in tegen een rentestijging, maar dat was een risico dat ze gezien hun oorspronkelijke vermogenspositie gemakkelijk zelf hadden kunnen dragen.
2. Normaal gesproken stijgt het salaris naarmate iemand langer in dienst is en dus ook het pensioen als dat op het laatste salaris is gebaseerd.
3. Besluit beheer sociale-huursector

---

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp