Deze week begint de vierde ronde gesprekken tussen EU en UK over de wijze waarop Brexit moet plaatsvinden. De onwrikbaarheid van de standpunten maakt een ‘harde’ Brexit echter steeds waarschijnlijker

Gisteren was dat precies wat premier May aankondigde in de House of Commons. Niet het feit op zich, maar dat ze uitsprak dat men zich daar op voorbereiden moest was een veeg teken voor de kans dat de onderhandelingen nog lang door zullen gaan. Daarover kun je veel zeggen, maar de flexibiliteit van de EU speelt er een belangrijke rol in. De EU weigert nog steeds zelfs maar te overwegen om een handelsverdrag onderdeel van de onderhandelingen te laten zijn, en dat is voor het UK essentieel.

Het moment voor dreigementen is logisch. De Duits verkiezingen zijn voorbij, en als er van Duitse kant nu geen ruimte is om de EU te dwingen tot wat meer inschikkelijkheid, dan komt die er nooit. Dan kan men nog wel een jaar of anderhalf bij elkaar komen, maar dan is een eenzijdige sta van het UK de meest logische weg. Ook al zal dat voor binnenlands gebruik in het UK slecht overkomen – de oppositie schoot gisteren al met scherp aangaande de onderhandelingscapaciteiten van de regerende Conservatieve partij. Maar zelfs de BBC (uitermate groot tegenstander van Brexit) erkende in haaranalyse dat het de Britse regering niet makkelijk wordt gemaakt een andere dan een harde Brexit te overwegen.

Als je dit bekijkt in het licht van de dreigende afscheiding van Catalonië van Spanje dan is nog duidelijker dat een harde Brexit iets is dat ook de EU beter kan uitkomen. Er is daarom weinig reden tot hoop dat er meer uit gaat komen de komende tijd. Als dat bewaarheid wordt verwacht ik uiterlijk per 1 januari een besluit van het UK gewoon te vertrekken.

Grappig genoeg kwam deze week naar buiten dat de Britse bevolking in May nog steeds de beste leider ziet om het land uit de EU te leiden. Op de jaarlijkse Conservatieve partijconferentie vorige week was er sprake van couppogingen tegen de premier, maar niets overtuigends is er van overgebleven. Dat betekent niet dat aar positie er sterker op geworden is, wèl dat niemand een goed alternatief ziet.

Het eerste kind van de rekening zullen Ierland en de Duitse industrie worden (die meer naar het UK exporteert dan andersom). Vooral Ierland, dat kijkt naar de open grens met Ulster, die bij een harde Brexit een tijd wat minder open zal zijn. Maar ook de Ierse industrie is sterk verweven met die van het UK, en zal klappen krijgen als het UK plotseling haar boeltje pakt en ineens opstapt.

Anderzijds: na een harde Brexit ontstaat er een nieuwe situatie. Die zal sterk lijken alsof het UK en EU gaan onderhandelen vanuit de positie die het UK zocht: nieuwe regels voor het grensoverschrijdend verkeer, de wederzijdse invoerrechten en de verdere verhoudingen. Zeker als er vanuit Ierland in Brussel wordt gedrukt dat haast daarmee noodzakelijk is, kan dat een heel wat comfortabeler en duidelijker positie opleveren dan het geharrewar dat nu voortdurend gaande blijkt en lijkt te zullen blijven. Nadeel is dat het voor toekomstige uittreders lastiger zal worden, want ongetwijfeld zal de EU de komende tijd de onderlinge afspraken over een herhaling van een Brexit-achtige situatie aanscherpen, zo niet onmogelijk proberen te maken.

---

Zie voor meer eerdere artikelen over Brexit ook ons dossier.