Het Openbaar Ministerie in het Wildersproces2 heeft verklaard dat de valsheid van aangiftes in het proces geen reden zou kunnen zijn om het proces niet te houden. Want het OM mag zelf tot vervolging over gaan, zodat aangiften geen factor zijn, eigenlijk.

Door de logica dat aangiften niet essentieel zijn voor deze vervolging, ontslaat het het OM van de morele plicht te bezien wat de kwaliteit van deze aangiften was. Dat er in een later stadium wel mensen voor valse aangiftes zouden kunnen worden vervolgd is dan een bizar bijverschijnsel, maar niet meer dan dat. Al vraag je je af, of dit het begrip ‘valse aangifte’ niet al op voorhand onderuit haalt. Maar dat is niet meer dan een terzijde bij wat me echt bezighield bij de droge constatering dat deze aangiften niet a priori noodzakelijk waren voor dit proces.

Haatzaaien
In het recht is het bij veel zaken vereist dat een benadeelde partij aangifte doet – anders komt de overheid niet in beweging. Als er geen benadeelde partij is, (of niemand die zich benadeeld voelt) is er geen zaak. Dat gaat overigens vrij ver – zelfs van zware mishandeling is vervolging geen uitgemaakte zaak. Daar komt dan mogelijk wel het element van een sociaal-maatschappelijk belang bij, maar toch stinkt dat. Want zonder aangiften is er geen sociaal-maatschappelijk belang. En als een meute mensen – pas actief wordend nádàt zij door media zijn opgejut – hun sociaal-maatschappelijk belang moet demonstreren via aangiften, is het die media minstens zo sterk aan te wrijven dat zij zich aan haatzaaien schuldig maken als degene die wordt aangeklaagd.

Maar vervolging zonder aangifte om een sociaal-maatschappelijk belang betreft primair mensen die om allerlei redenen niet gerechtigd zijn of in staat blijken zèlf aangifte te doen. Omdat ze dood zijn, in coma liggen, minderjarig zijn (igv van ouders die strafbare feiten pleegden) of zwakzinnig. Daaraan voegt het OM in deze kwestie klaarblijkelijk groepen toe, die niet wisten dat zij werden beledigd. Dat is vreemd. Wie niet besefte dat hij werd beledigd, kan niet beledigd zijn. Dat spreekt overigens ook heel duidelijk uit de soap rondom de aangiften, waarvoor de indieners op onfrisse wijze door politieke tegenstanders werden geronseld. Zonder die soap en de aangiften had het OM nu beslist geen zaak gehad. Maar het zegt nu zelf dat de kwaliteit van de aangiften en de manier waarop die ontstonden er niet meer toe doen. Een klassieke cirkelredenering.

Groepsbelediging
Daar sluit nog een specifiek probleem bij het wetsartikel over groepsbelediging nauw op aan. Hoe beledig je een groep? Een belediging is een persoonlijke gegriefdheid over een gedane uitspraak of behandeling – juridisch bestaat er daarom ook geen sluitende definitie van groepsbelediging. Dat veroorzaakt het gestuntel dat we nu al een paar jaar zien, niet alleen met het Wildersproces 1 en 2, maar ook met het kontenbonkersproces. Het OM is wanhopig op zoek naar een definitie waarmee het wat kan, maar de rechtbank wil tot op heden van de resultaten van die zoektocht weinig van weten.

Het zou elegant zijn als er vanuit justitie een seintje naar de Kamer gegeven kon worden dat dit wetsartikel onwerkbaar is, en stilletjes zou moeten worden ingetrokken. Maar ja, aangezien het nu al een jaar of tien onderwerp is van een grote maatschappelijke controverse, lijkt dat er niet in te zitten. Het zou zomaar opgevat kunnen worden als sauveren van Wilders c.q. de PVV, en dat zouden we niet mogen willen met zijn allen.