Dat de collegeonderhandelingen in Amsterdam na de campagne voor GRNL2018 een hoge voorspelbaarheid hadden was na de uitslag al duidelijk. Toch is de vinger aan de pols houden van belang.

Winnaar GroenLinks (10 zetels) stelde als grootste partij een eigen ex-wethouder aan als informateur (Maarten van Poelgeest) en een circus ging van start. Alsof iedereen een faire kans zou krijgen mochten alle partijen bij de informateur op audiëntie. Terwijl iedereen al op voorhand beseft dat GL, D66 en de PvdA de basis van het College van B&W moeten vormen. Rekenkundig kan dat nèt (23 van de 45 zetels), blijkt het op het persoonlijke vlak ingewikkelder. Niet in het minst door de persoonlijkheid van GL-leider Groot Wassink:

Uitslagenavond, rond 01.00 uur ’s nachts. “Die Udo Kock moet gewoon z’n bek houden!” Verhit beent overwinnaar Rutger Groot Wassink de Stopera uit, uitgerekend in de nacht dat hij zijn partij de grootste van de stad heeft zien worden.

Om de verhoudingen wat hanteerbaarder te houden (en het desgewenst eenvoudiger te maken om één uitstappende partij te vervangen) wil informateur Van P. de onderhandelingen beginnen met 4 partijen, waarbij GL nadrukkelijk naar de PvdD kijkt. Ongetwijfeld tot opluchting van de muggen waarvan Amsterdam ’s zomers vergeven is, en die grootschalige verdelging nu niet hoeven vrezen.

FvD en de rest
Maar om het geheel een democratisch tintje te geven – alsook om die toekomstige hulptroepen niet al op voorhand van zich te vervreemden (we hebben het dan nadrukkelijk over de VVD en eventueel de SP) mocht iedereen aanschuiven en zijn ideale coalitie op papier zetten. Zelfs het door iedereen kennelijk verafschuwde FvD, dat voor weldenkend Amsterdam lager in de pikorde komt dan de DENK-vertegenwoordigers (waarvan de leider desondanks al heeft gepleit voor subsidie voor salafistische moskeeën, een dubbel gotspe), die men ook niet moet, maar minder hard afwijst.

FvD leverde als ideale coalitie GroenLinks, VVD, SP en de Partij voor de Dieren in (Nanninga meldde op Twitter dat GL in dit lijstje verplicht was), en kreeg te horen dat dat niet helemaal was wat men wilde of zelf had gedacht. Verder vriendelijk bedankt toch maar. En zo.

Ik zie zelf nooit zo de zin van exercities die hoogstens je eigen machteloosheid demonstreren als het aankomt op coalitievorming, maar het FvD moet dat natuurlijk zelf weten. Niemand heeft er ooit aan getwijfeld toch, dat het FvD in Amsterdam in de oppositie komen zou? Na de afgelopen campagne hadden ze meer dan 15 zetels moeten halen om kans te maken. En ook DENK accepteren als partner, inderdaad.

Enfin, dat terzijde. De rekenkundig meest logische coalitie bergt ook de meeste haat en nijd in zich, want de zittende coalitie loste juist in 2014 een coalitie van PvdA en GL af. Het toenmalige gekraai van D66 was oorverdovend, maar terugkijkend was er niet heel veel meer dan dat, wat er gebeurde. Het ontmantelen van de linkse puinhoop die Amsterdam na 70 jaar PvdA-bestuur was had  langer nodig dan vier jaar. En mogelijk ook een kwalitatief betere bestuurspartij dan de mensen die D66 en VVD de afgelopen jaren inzetten.

Grappig aan de gestarte onderhandelingen is wel dat de PvdD er al voor past om stoplap en toekomstig breekijzer te worden in een coalitie die haar getalsmatig niet nodig heeft. Dat naast de programmatische problematiek: Van Lammeren en de zijnen willen onder meer een verbod op bont, levende kreeften op markten en bouwen in het groen.

Door recht te willen doen aan de verkiezingsuitslag maakt informateur Van P. het zich nu misschien moeilijk, maar probeert hij wel het imago van een dictaat van de verliezers te voorkomen. Want een drie-partijencoalitie met D66 (8) en PvdA (5) zou leunen op partijen die gezamenlijk net 11 zetels (kwart van het totaal) hebben verloren. En samen met D66 en VVD wil GL niet.

Toch zal het uiteindelijk op een driepartijen-combinatie uitdraaien is mijn inschatting. De PvdA, die vijf jaar geleden nog 10 zetels meer bezette, heeft er alle belang bij de sociaaldemocratische infrastructuur van het stadhuis (de personele bezetting dus) te conserveren, zodat die er alles aan zal doen in het college te komen. De SP lijkt echt niet te willen, zodat het enige alternatief voor de meest logische combi GL-PvdA-D66 is de restgroep van GL-PvdA-PvdD met de VVD. En dat moet samen onder het bewind van Rutger Groot Wassink? Het wordt dus gewoon GL-PvdA-D66.