Een goede opvoeding is een essentieel element voor een geslaagde toekomst. Dat geldt voor vrijwel ieder lid van de maatschappij, maar het omgekeerde geldt óók.

De Nederlandse advocaat van Marokkaanse afkomst Anis Boumanjal kreeg zelf een goede opvoeding, is zijn ouders er terecht nog dankbaar voor maar weigert er klaarblijkelijk de enige conclusie uit te trekken die er logischerwijs uit volgen moet. Dat is opmerkelijk, want dat Boumanjal een domme man is kun je moeilijk beweren.

En ook het argument van een schaamtecultuur lijkt me hier weinig toepasselijk, al is er in zijn redenaties wel degelijk zo’n element herkenbaar, dat er vanuit gaat dat de schuld elders ligt, en niet bij het jonge tuig dat hij dagelijks verdedigt. Boumanjal vindt namelijk dat jonge Marokkanen door de Nederlandse justitie plotsklaps wel erg hardhandig achter de vodden worden gezeten. Nu is daar best heel wat op af te dingen, en ook Boumanjal zal dat weten als hij de Nederlandse situatie vergelijkt met die in Marokko. Maar dat is pas een begin, en niet de kern waar ik me op richten wil.

Dat Boumanjal als advocaat van Marokkaanse afkomst het niet eenvoudig vindt om te pleiten voor strengere straffen om de jonge Marokkanen waarbij de opvoeding herkenbaar is misgelopen terug in het gareel te krijgen begrijp ik. Best. Een pleidooi voor een nog lakser aanpak met als motief dat streng straffen hen geen betere mensen maakt miskent echter de situatie die is gegroeid. We hebben het over een groep die zich al zo ver heeft ontwikkeld dat ze sociaal moet worden afgeschreven. Niet omdat ik dat een fijne gedachte vind, maar omdat zijzelf eigenlijk die keuze maakten. Is de achtergrond daar uitsluitend bepalend in geweest? Nee. Boumanjal zegt het zelf al:

,,Ik kreeg de nodige liefde van het thuisfront en dat is cruciaal geweest. Liefde van thuis maakt de liefde van de straat overbodig.” Hij realiseert zich maar al te goed dat hij kansen heeft gekregen die veel anderen in zijn wijk nog altijd niet krijgen. ,,De straatcultuur is keihard. Velen laten zich daar gelden vanwege gebrek aan liefde thuis.”

Maar vervolgens zie je dat hij de lessen uit zijn eigen jeugd impliciet verdrongen heeft. Is dat een vorm van beroepsdeformatie?

,,Laat me een illustratief en actueel praktijkvoorbeeld geven. Ik verdedig de belangen van een Utrechtse jongen van 19 die rond de jaarwisseling is aangehouden voor een autobrand. Hij is een ‘first offender’, nooit eerder met justitie in aanraking geweest. Brandstichting is een heftig feit, daar wil ik niets aan afdoen.,

Maar dan!

Dit is een kwajongensstreek, uit de hand gelopen kattenkwaad. Deze jongen heeft een blanco strafblad, doet het goed op school, heeft een bijbaan en woont thuis. Volgens de reclassering is toepassen van jeugdstrafrecht ondanks zijn volwassen leeftijd een optie. Alle reden dus om deze jongen onder voorwaarden vrij te laten in afwachting van zijn strafproces.”

Ik vraag me af wat de vader van Boumanjal had gezegd als zijn zoon was opgepakt voor een autobrand als hierboven beschreven? Ik heb een vermoeden. Heeft Boumanjal zichzelf die vraag al gesteld? De redenatie dat deze jongen tijdens zijn voorarrest tussen allemaal ellendig tuig zat  dat een slechte invloed zal hebben op zijn verdere ontwikkeling, negeert de vraag hoe hij er toe kwam andermans auto on brand te steken? Zou het antwoord kunnen zijn, dat deze jongen al eerder contact had met ellendig tuig, dat een slechte invloed zal hebben op zijn verdere ontwikkeling?

Wat Boumanjal in dit interview bepleit is een houding van de Nederlandse overheid/justitie dat een gefaalde opvoeding achteraf moet worden gerepareerd met een lankmoedigheid die niet in verhouding staat met de ernst van het vergrijp, noch met het proces dat er aan vooraf moet zijn gegaan. Dat autobranden bovendien een specifiek herkenbaar voorbeeld zijn van wangedrag van de Marokkaanse jeugd maakt dit eerder erger dan excusabel.

En dan komen we inderdaad alsnog bij die schaamtecultuur. Als in de opvoeding fatale fouten zijn gemaakt, is het in de redenatie van Boumanjal de taak van de Nederlandse overheid daar begrip voor te hebben en te pogen reparaties te verrichten. Dat hijzelf een voorbeeld is dat het beter kan, blijft in deze redenatie vervolgens buiten schot. Het is een soort schizofrenie waarover Boumanjal eens bij zichzelf te rade zou moeten gaan. Het is een affront aan het adres van zijn ouders, specifiek zijn vader. Want met zijn redenatie bagatelliseert hij het belang van zijn eigen opvoeding.