Gezeur van gemeenten en de berichtgeving van de NOS daarover zit me al een tijdje dwars, maar niet zo erg als omroep MAX en imbeciele documentairemakers.

Ik was van plan u dus te vervelen met wat obligaat geschimp op gemeenten, het rijk, geld en de eeuwige stoelendans en bijbehorende mores. Heel obligaat, want er zijn boeken over vol geschreven – geleerde boeken – en niemand die er een goede oplossing voor heeft. Heel kort, het gaat zo:

De overheid geeft geld met een bepaald doel, en vraagt later aan de gemeenten of het genoeg was. Gemeenten die zeggen dat het genoeg was, erkennen daarmee (vanuit de Haagse werkelijkheid) dat ze teveel hebben gehad. Dat maakt de weg vrij voor terugvordering of toekomstige kortingen. Aangezien geld nooit voldoende aanwezig is, zegt meer dan de helft van de gemeenten daarom heel verstandig: het was te weinig! Ook zijn er eerlijke gemeenten, maar die begrijpen dus niet precies hoe politiek werkt. Het is een ritueel, en de NOS doet er verslag van, inclusief het weerwoord van de rijksoverheid dat het toch echt genoeg was, maar dat men eens zal onderzoeken hoe het beter kan. Het eerste spottende stukje dat ik daarover schreef is inmiddels dertig jaar geleden – maar je blijft aan de gang. Het ging ditmaal over inburgering, maar het onderwerp doet eigenlijk niet ter zake. Daar is het een ritueel voor.

Maar toen ik mij aan mijn schrijftafel zette, zette ik tegelijkertijd de TV aan. Zo op de vroege ochtend krijg je vaak MAX (bejaarden slapen niet zo best, en zijn dus vroeg op). Bij MAX was de oppergriezel in beeld in een programma over een idealistisch echtpaar, dat iets met een stichting en goede bedoelingen deed in Bosnië. Dat de oppergriezel zijn achterban voorstelde daar eens aan te doneren heb ik niet afgewacht, want na de zin: Het blijkt dat de haat zelfs na die oorlog in Bosnië… was ik er klaar mee.

Hoe denkt men dat die oorlog ooit ontstaan is, eigenlijk? Omdat twee mannen elkaar dronken voor de kroeg tegenkwamen en toen elkaars snorren gingen bijpunten? De Balkan is een brandhaard sinds de Romeinse tijd, omdat men er niet alleen uitstekende geheugens heeft, maar ook de jeugd van kleins af aan indoctrineert wie te haten, en waarom. En die geven het hun kinderen later ook weer door, ad infinitum, recht terug naar de tijd van de vader van Alexander de Grote. Zoiets onbenulligs als een oorlog waarbij duizenden slachtoffers vallen is daarbij niet meer dan een bevestiging van het gelijk dat sinds mensenheugenis in de familie is.

Dus, beste oppergriezel van MAX, met je geheugen als een lekke zeef: je observatie klopt, maar ze hebben daar meer aan Nijntje voor kleuters dan aan wat voor hulp dan ook. Toekomst is niet zozeer een kwestie van geld, maar een kwestie van voorwaarden scheppen.