Aan een aantal beroepen, zoals priesters, dominees, artsen en advocaten hangt een geheimhoudingsplicht. Wat hun beroepshalve wordt meegedeeld of waar ze zelf beroepshalve achter komen moeten ze voor zich houden.

Bestond die geheimhoudingsplicht niet dan konden hun cliënten of patiënten hun niet het absolute vertrouwen geven dat bij deze beroepen nodig is. Een plicht om geheim te houden kan in botsing komen met een plicht om te waarschuwen. Als iemand van plan is om een vuurwapen dat hij net gekocht heeft te gaan gebruiken om rond zich heen te gaan schieten bij een supermarkt in Alphen aan de Rijn en je komt dat te weten dan hoor je bevoegde autoriteiten te waarschuwen. De wet geeft voor dit soort botsingen van rechtsplichten in sommige gevallen een oplossing: het verschoningsrecht. Dat is het recht om je mond te houden niettegenstaande een wettelijke plicht om te spreken.

De geheimhoudingsplicht bestaat voor alle vrije beroepen maar lang niet alle beroepsbeoefenaren hebben een verschoningsrecht. Een accountant heeft het bijvoorbeeld niet of een sociaal werker, maar wel de priester met zijn biechtgeheim en wel de advocaat. Oude beroepen hebben in het algemeen wel verschoningsrecht en modernere niet.
Toen de premier van Ierland de vertegenwoordiger van het Vaticaan op het matje riep omdat de RK kerk zich verzette tegen een nieuwe wet in Ierland die het biechtgeheim wilde opheffen, kon je concluderen dat recht en geschiedenis in Ierland geen vakken zijn die de laatste generatie serieus zijn onderwezen.

Ook kranten en andere media die de geestelijke gezondheidsautoriteiten in Alphen lastig vallen omdat ze de politie niet gewaarschuwd hebben voor Van der Vlis voordat die met schieten begon hebben er geen rekening mee gehouden dat de betrokken psychiaters het niet alleen beroepshalve niet konden, maar er ook niet wettelijke toe verplicht waren.

Dat het vriendje van Van der Vlis, die van zijn plannen wist, vervolgd werd vond ik eerlijk gezegd een schandaal. De politie daar, die zoveel boter op haar hoofd heeft, zou moeten weten wat men iemand aandoet met een dergelijke vervolging. Hoe had dat vriendje nu moeten weten dat Tristan die idiote plannen in werkelijkheid zou gaan omzetten? Hij had misschien de ouders moeten waarschuwen of een leraar die ze allebei kenden, maar een strafrechtelijke verplichting om de bevoegde autoriteiten te waarschuwen? Onzin! Dat is allemaal achteraf gepraat. Je gaat geen vriendjes aangeven bij de politie voor pubergeklets en een officier die daar anders over denkt is niet geschikt voor haar vak.

---

Dit artikel verscheen eerder op het Blog van Toon Kasdorp