De problemen met de euro staan weer prominent op de agenda. Nog vrij plotseling eigenlijk, want van fundamentele problemen leek al meer dan een jaar geen sprake. Dat dat een schijn was waarmee ook politici en de ECB zichzelf uiteindelijk in slaap wisten te sussen, blijkt nu de economische vooruitzichten voor komende jaren steeds minder rooskleurig blijken.

Een van de grootste probleemlanden al tijdens de vorige crises rondom Griekenland en Spanje was Italië. Wie een klein beetje zoekt op dit blog komt nog een hele reeks artikelen tegen van (ruim) 3 jaar terug, waarin de meeste van de problemen waarmee Italië nu nog steeds kampt, worden besproken. Ook de belangrijkste bank die het scharnierpunt van een nieuwe eurocrisis zou kunnen blijken is een oude bekende: Monte dei Paschi is niet alleen de oudste bank van Italië en de wereld, maar ook één van de meest insolvente. Maar als derde grootste bank van het land is het geen verwaarloosbaar historisch ornament, doch een belangrijke systeembank.

En inderdaad: als het woord ‘systeembank’ valt, dienen bij iedereen de alarmbellen af te gaan.

Al bij vorige crises was Monte dei Paschi prominent aanwezig als potentiële lont die het kruitvat Italië zou kunnen ontsteken. Dat lijkt nu opnieuw het geval. De bank heeft afgelopen tijd haar beurswaarde zien halveren, en staat er beroerd voor. Door nieuwe wetgeving zijn meer belanghebbenden in banken door overheden tot risicodragers gebombardeerd. Alhoewel dat niet zonder goede redenen is gebeurd, draagt die maatregel in zich dat het risico op een plotselinge bankrun er sterk door groeit.

Een overname is in zo’n geval een bekende remedie, maar wat de risico’s daarvan zijn is de afgelopen jaren voldoende gedemonstreerd in Spanje (Bankia!!) en Portugal. Niet alleen bleken deze probleembanken nog vaak ergens een compleet ossuarium te bevatten – ook hun leiding werd niet zelden geëxposeerd als volstrekt incapabel.

Weliswaar is de belangrijkste factor waardoor Monte dei Paschi nu in de problemen komt de dalende beurskoers, zodat een herstel van de beurs ook deze bank weer in rustiger vaarwater brengen kan. Alleen zijn de vooruitzichten daar niet naar – wat door de staatsmedia verspreide berichten over toekomstige economische welvaart U ook beloven.

Een ineenstorting van Monte dei Paschi, gevolgd door een klap die het kaartenhuis van de Italiaanse bankensector ineen zou doen storten, zou Italië per direct uit de euro kunnen dwingen. Wat er daarna nog van de restanten van de EU over blijven zou blijft giswerk. Het enige dat zeker is, is dat de EC zich niet langer druk zou hoeven maken over een nieuw gebouw voor de EU: die zou dan niet meer bestaan.