In de Volkskrant stonden twee interviews die betrekking hadden op het functioneren van de politiek in twee verschillende landen, Frankrijk en Nederland.

Een fraai gesprek met de Fransman Alain Duhamel en een wat minder geslaagd interview met Pieter Winsemius. Beide interviewees zijn afkomstig uit het milieu waar zij over berichten. Duhamel is de super journalist, die zijn leven lang met presidenten en partijleiders heeft verkeerd. Hij is iemand die in Frankrijk al die jaren vaste rubrieken heeft gehad op radio en televisie. Winsemius is een ex-minister en nog steeds actief als lid van de regeringspartij VVD.

Wie de beide stukken leest valt meteen het niveauverschil op. Duhamel neemt geen blad voor de mond maar drukt zich voorzichtig en met sympathie uit, zowel over de politici die hij bespreekt als over hun capaciteiten. Zijn taalgebruik is verzorgd en hij blijft hoffelijk. Zijn kennis van zaken is imponerend, niet alleen wanneer het over Sarkozy ging die toen nog president was. Moeiteloos sprong hij over van het heden naar gebeurtenissen van vijftig jaar geleden. Vergelijk dat met Winsemius.

Die bekritiseerde het innovatiebeleid van zijn opvolger Verhagen, dat hij iets uit de jaren tachtig noemt: ’dat is helemaal niks’. Hij vindt het energiebeleid ambitieloos, het natuurbeleid ongelooflijk onhandig, de marktwerking bij de corporaties, de zorg, het onderwijs en bij het spoor ronduit dom. Op al die gebieden zou volgens hem de VVD corrigerend hebben moeten optreden. Er zou daarnaast veel meer kritiek moeten zijn op de eigen VVD ministers, bijvoorbeeld op Schultz van Haegen, die projectontwikkelaars blind lijkt te vertrouwen terwijl die toch de helft van de rijkste Nederlanders uit de Quote uitmaken.

Dat zijn stuk voor stuk opmerkingen die een ex-minister en partij- coryfee eigenlijk beter voor zich kan houden en bovendien worden zij uitgedrukt in een soort Nederlands dat je ook bij de groenteboer kunt horen.
Het gemiddelde competentieniveau van de Nederlandse Tweede Kamerleden is zeker niet slecht maar het haalt het niet bij de top van de Nederlandse advocatuur of van het bedrijfsleven. Ook niet qua stijl en omgangsvormen. Het is evident dat de politieke en bestuurlijke top in Frankrijk in alle opzichten boven de Nederlandse steekt. Het talent zit bij ons gewoon ergens anders.

Ik denk niet dat U van Mitterrand iets had kunnen horen als wat Lubbers tegen Bolkestein zei, met wie hij tijdens een TV-uitzending aan tafel zat: ‘wat de heer Bolkestein daarnet zei was flauwe kul’!

En eigenlijk zei hij dat alleen maar omdat hij het met zijn opponent niet eens was. Nederlanders doen zulke dingen moeiteloos. Iedereen viel over het parlementaire woordgebruik van Wilders en Rutte, die elkaar opriepen om ‘eens normaal te doen’ maar op de faux pas van Lubbers werd niet alleen in de uitzending niets gezegd maar ook later niet in de media.

Duhamel merkt op dat nu ook in Frankrijk de best afgestudeerden van de études superieures hun heil in het bedrijfsleven zoeken. Maar sinds de negentiende eeuw vond men de top van de afgestudeerden in het regeringsapparaat, om te beginnen vaak in het kabinet van de president of de premier ministre. In Nederland is dat nooit het geval geweest, op enkele ambtelijke uitzonderingen na. De diplomatieke dienst was hier behoorlijk goed tot het moment dat het Ministerie van Buitenlandse zaken werd gefuseerd met dat van Ontwikkelingssamenwerking. Ook het Ministerie van Financiën, zowel de thesaurie als de directoraten generaal voor fiscale zaken en de belastingdienst, is altijd uitstekend geweest. Maar gemiddeld is de kwaliteit van onze ministeries vergeleken met Frankrijk onder de maat.

De directies van Shell en van Unilever waren altijd van meer gewicht dan de ministerraad en vooral het enorme veld van middelgrote bedrijven heeft in Nederland altijd meer talent getrokken dan de overheid. Dat heeft er voor gezorgd dat in de EU en op andere Europese fora de Nederlanders niet tegen de Fransen waren opgewassen, maar in het bedrijfsleven wel. Economisch gaat het ons goed en zou het ons nog beter gaan als wij niet daarin niet door een ontoereikende overheid werden geremd.

————————————————————————————

Dit artikel verscheen vandaag op het Blog van Toon Kasdorp