De Finse minister van Financiën Jutta Urpilainen kondigde gisteren aan, dat het door Finland gevraagde onderpand naar haar wensen geregeld is. Maar wat is nu eigenlijk dat onderpand? Wat zijn de consequenties?

Als je de door Finland bedongen zekerheid nader beschouwt, kun je alleen concluderen dat het land bedongen heeft voor minder dan zijn formeel berekende aandeel bij te dragen aan de Spaanse bankenbailout. Het heeft gekozen voor dezelfde constructie als bij de tweede Griekse bailout (Griekenland zakt alweer verder door het ijs), maar de details kon ik toentertijd niet terug vinden. Nu er meer belangstelling is voor de koers die Finland vaart ten aanzien van de eurozone, wordt hierover ook meer gepubliceerd.

Wat blijkt? Op de keper genomen heeft Finland een korting bedongen op de van haar gevraagde bijdrage. Verre van dom, maar niet alleen dat. Het land neemt niet alleen een voorschot op wat vrijwel onvermijdelijk te gebeuren staat, maar demonstreert bovendien haar vertrouwen (nul!) in aard en karakter van de bailouts zoals ze tot nog toe tot stand kwamen. En passant onderstreept het land daarmee niet alleen een zekere bereidheid tot solidariteit binnen de eurozone, maar ook een gezonde dosis realisme ten aanzien van wat we kunnen verwachten.

Formeel krijgen de Finnen 770 miljoen euro onderpand. Dit is 40% van haar totale bijdrage. Wat het echter bijzonder maakt en bovendien alleszeggend is, is de vorm waarin dat onderpand gegeven wordt. Die 770 miljoen wordt namelijk geplaatst op een veilige plek waar de Spaanse overheid er ook niet langer bij kan. Maar eerst, en hierom gaat het in dit stuk eigenlijk, worden voor al deze euro’s staatsleningen aangekocht van de vijf landen in de EU die – ook internationaal – nog steeds als financieel solvabel worden beschouwd. Dit zijn Duitsland, Oostenrijk, Nederland, Luxemburg èn Finland.

Finland schrijft dus een staatslening uit om haar bijdrage te kunnen voldoen, en haalt daarmee 1925 miljoen euro op. Dat wordt ter beschikking gesteld aan het EFSF (bij instelling van het toekomstige ESM blijft deze regeling verder onverkort van kracht tegen dezelfde voorwaarden). Vervolgens plaatst het EFSF van die 1925 miljoen voor een tegenwaarde van 770 miljoen het onderpand op een veilige rekening. De resterende 1155 miljoen mag Spanje vervolgens gebruiken volgens de met het EFSF overeen gekomen voorwaarden.

Het onderpand zal Spanje dus eigenlijk nooit bereiken. Gaat Spanje failliet, en moeten de schuldeisers laten we zegen een haircut van 40% accepteren, dan gaat dat wel tegen het volle bedrag, zodat het voor Finland min of meer budgetneutraal afloopt (waarbij ik de te betalen rente over de aangegane staatsleningen voor het gemak even buiten beschouwing laat.) Per saldo heeft Finland dus zijn aandeel in de Spaanse bailout met 40% verminderd, zonder zijn risicoafdekking aan te tasten.

Niet slecht.

Wel heeft de EU namens het EFSF bedongen, dat Finland afziet van eventuele rentewinst, die zou zijn geboekt als Spanje netjes alles afbetaalt, later. Het verschil in naïviteit met minister JK de Jager kan alleen worden betiteld als schrijnend, hoewel ik begrepen heb dat De Jager niet graag meer herinnerd wordt aan het filmpje waarin hij zegt dat Nederland op de Griekse leningen (van de tweede bailout) zelfs winst (rente) zal maken. Finland heeft dus niet de illusie bankje te gaan spelen, zoals de geachte minister in Nederland feitelijk deed.

Om alles overzichtelijk te houden, maakt Finland haar gehele bijdrage in één keer over, in plaats van zoals de andere landen in vijf keer. Ook dit is technisch gezien iets minder voordelig, maar illustreert vooral dat Finland er op uit is de schade zoveel mogelijk beperkt te houden. Sommigen zouden daarvan kunnen leren.

Doet Nederland dat? Gisteren maakte ons ministerie van Financiën bekend dat er een studie wordt gedaan naar de wenselijkheid eveneens een onderpand te bedingen. Het mocht wat. De kosten die de Finnen extra maken om hun bijdrage te beschermen, beschouwt Nederland als een kostenpost die ten koste gaat van in de toekomst te behalen winsten. Minister De Jager heeft dus NIETS bijgeleerd, behalve dat je deze perceptie beter niet te nadrukkelijk openbaar kunt maken. Nog steeds denkt men winst te kunnen behalen op de verstrekte leningen. Natuurlijk zullen wij, alsook andere geldverstrekkers, op een dag wijzer worden, gedwongen door oplopende rentes voor de PIGS. Maar dan moeten we aansluiten in de rij.

Hoe dom kun je zijn, voordat het parlement je wegstuurt? Antwoord: zo lang je niet dommer doet, dan het parlement zelve is. En aangezien het tot de Eurofielen in het Nederlandse begint door te dringen, dat men iets uit te leggen heeft als men de Finse weg kiest, offert men de zekerheid van eigen financieel behoud op aan het federale EU-ideaal. Dom doen is hier gelijk aan dom zijn. Want de Finse aanpak kan niet anders worden beschouwd dan als erkenning – van de realiteit – dat er een grote kans is dat niet alle geld terug zal komen. Daartoe zijn de Eurofielen nog niet bereid, iets waar wij allen voor zullen moeten dokken.

 

 

Eerder verschenen Dagelijkse Standaard.