Euro – een succesvol lobbyproject van het bedrijfsleven
Hoe belangrijk de rol van het Nederlandse bedrijfsleven was voor de komst van de euro in de voorfase is niet zo algemeen bekend. Behalve bij Frits Bosch.
Als ouwe l*l moet ik nog wel eens terugdenken aan die goeie ouwe tijd. Dan gaan mijn gedachten terug naar mijn studie economie aan de UvA. Op het Europa Instituut, UvA, ben ik drie jaar student-assistent geweest van de Britse econoom dr. Peter Coffey (inmiddels wijlen). Op dat instituut werden cursussen gegeven over Europese integratie. Dat heb ik met hem in prima samenwerking gedaan, maar op één belangrijk punt verschilden Coffey en ik van mening. Coffey wilde de komst van de euro en daarna een Europese federatie.
Ik was voorstander van economische integratie, maar zag de euro niet zitten vanwege de grote verschillen tussen de landen, economisch, sociaal-cultureel, ethisch en historisch. Mijn argument: “je kunt niet ongestraft het wisselkoersinstrument afschaffen tussen soevereine landen. Dat zou gigantische kapitaaltransfers veroorzaken. Als een forse recessie plaatsvindt zal de euro klappen.” Mijn afsluitende studiescriptie ging daarover.
Op het einde van mijn studie heb ik bij Unilever in Turkije een lang uitgetrokken marketing project gedaan. De vader van Frans Weisglas was hoofd marketing bij Unilever en na het afsluiten van het project hij zei tegen me:
“Bosch, ik vind jou interessant, er is hier één vacature plek en er is nog een kandidaat als jouw concurrent. Om te kunnen kiezen geef ik jullie beiden de opdracht om het nieuwe Plan-Spierenburg te beoordelen en er een artikel over te schrijven”.
Dat plan was geschreven door dr. Dirk Pieter Spierenburg. Hij speelde tijdens de wederopbouwperiode na WO2 een vooraanstaande rol bij de onderhandelingen over het Marshallplan en de Europese economische samenwerking. Van 1952 tot 1962 was hij lid van de Hoge Autoriteit van de EGKS. Met zijn Plan Spierenburg stond hij in de jaren ’70 aan de wieg van een proces dat tot de invoering van de euro zou leiden. Het plan bevatte budgettaire harmonisatie tussen de Europese landen waarna de euro kon worden ingevoerd.
Ik ben op het verzoek van Weisglas ingegaan en heb een stuk geschreven waarin diverse argumenten werden aangedragen contra dit plan, conform mijn teksten aan Peter Coffey en mijn scriptie. Conclusie: de euro is een te brug te ver. Weisglas zei:
“Bosch, je hebt een voortreffelijk artikel geschreven, veel beter dan de andere kandidaat, maar toch neem ik hem. Want jouw concurrent is voorstander van de euro en Unilever is ook voorstander van de euro. Maar ik maak het goed met je. Je kunt zonder solliciteren bij het VNO gaan werken”.
En zo geschiedde. Bij het VNO was ik onder meer secretaris van de ‘Commissie Liberalisatie Europees Kapitaalverkeer’ onder leiding van dr. Onno Ruding en heb aldus meegewerkt aan het voorbereiden van de euro, sic!
Mijn artikel over het Plan Spierenburg is in Intermediair geplaatst en was het allereerste artikel dat ik schreef. Ik heb nadien een presentatie bijgewoond van dr. Spierenburg over zijn plan en heb hem toen mijn bezwaren verteld. Hij wuifde ze weg: “integratie zal als vanzelf plaatsvinden als de euro er is, de landen trekken dan naar elkaar toe. Het integratieproces heeft tijd nodig maar zal geleidelijk als vanzelf plaatsvinden”.
In mijn beleving is dat nog steeds allerminst het geval. De verschillen zijn nog steeds even groot en hervormingen zijn er niet. Nu wordt ons om ‘solidariteit’ gevraagd met de Zuidelijke landen, terwijl die landen elkaar intern het kot uit vechten, geen solidariteit, zie bijvoorbeeld Noord en Zuid Italië. Hoe naïef moeten wij dan zijn? Maar ik moet toegeven: ik heb ongelijk gehad. De euro is er nog steeds.
Ik verbaas me erover waarom lieden die geen vertrouwen hebben in de euro ‘rechts populisten’ worden genoemd. Wat heeft dit met populisme te maken? Wellicht dit: Coffey en Spierenburg waren onversneden idealisten. Beiden zagen het prachtige droombeeld van een volledig geïntegreerd Europa voor zich met een vrij verkeer van personen en kapitaal. Het waren utopisten. Dus links?
En de heer Weisglas? Hij was allerminst een utopist maar een realist – voor Unilever wel te verstaan. Unilever – het bedrijfsleven – zag door de komst van de euro een enorm aantrekkelijke markt naar het bedrijf toekomen. De euro zou door integratie van Zuid-Europese landen voor circa 40% onderwaardering van de munt zorgen ten gunste van de Noord-Europese landen. Dat vergemakkelijkt de export van Unilever naar Zuid-Europese landen aanzienlijk. Bovendien betekent één munt een makkelijker verrekening, zonder wisselkoersrisico’s. Prachtig! Doen!
Bij het VNO heb ik ervaren hoe sterk de lobby van het bedrijfsleven in de richting van Brussel was. Lobbyisten waren daar ‘all over the place’ met het VNO als stuwende kracht in de achterhand. Er was een enorme lobbymacht.
Voor mij is de euro vooral een project voor het bedrijfsleven. Opvallend is dat nu ook dr. Bert de Vries, nota bene een lobbyist voor de euro, deze munt niet meer ziet zitten. Dat de munt zo prettig en gemakkelijk is voor burgers is er later met de haren bijgesleept. De euro is een honderd procent lobbyproject van het bedrijfsleven. Waarvan akte.
Frits Bosch is macro-econoom en socioloog, auteur van “In Holland staat een huis, onbehagen bij de elite” en “Schaft ook Holland zich af?” “Wereld op een keerpunt” ““Feminisme op de werkvloer.
Meer artikelen van Frits Bosch vindt u hier.
De soevereiniteit van het land van mijn voorouders zal met ware doodsverachting verdedigd gaan worden.
Wij Friezen waren er reeds LANG voor de eerste Batavier op een boonstammetje onze rivieren op kwam dobberen.
Wij zagen het komen en gaan van de verschillende versies van dit land.
En geloof mij; de genderneutrale Brusselslaven zullen wij ook zien vertrekken.
Mijn land is niet aan de Ruttoiden om weg te geven.
Dat zal de ‘ elite’ snel gaan merken.
Landverraad, dit hele communistische omvolkingsproject EUSSR.
/ Het integratieproces heeft tijd nodig maar zal geleidelijk als vanzelf plaatsvinden”./
.Bij het ” als vanzelf” in voorafgaande quote moeten destijds dan toch ook indringende vragen gesteld zijn. Toch wonderlijk dat hooggeleerde personen zich in zo’n cruciaal tijdsgewricht op sleeptouw laten nemen door hun eigen utopische dromen.
Wellicht toch een vorm van bestuurlijke c.q. intellectuele gemakzucht of misschien zelfs lafheid.
Identiek aan het roep-toeteren in de jaren negentig aangaande marktwerking daar waar de overheid zichzelf verantwoordelijk had moeten houden/ gedragen.
Al met al een mooi inkijkje in een cv can iemand die zich kennelijk niet liet meesleuren door de waan van de dag.
/ Het integratieproces heeft tijd nodig maar zal geleidelijk als vanzelf plaatsvinden”./
.Bij het ” als vanzelf” in voorafgaande quote moeten destijds dan toch ook indringende vragen gesteld zijn. Toch wonderlijk dat hooggeleerde personen zich in zo’n cruciaal tijdsgewricht op sleeptouw laten nemen door hun eigen utopische dromen.
Al met al een mooi inkijkje in een cv can iemand die zich kennelijk niet liet meesleuren door de waan van de dag.
‘Het bedrijfsleven’ moet zijn ‘de multinationals’. Volgens peilingen destijds uitgevoerd door Maurice de hond bleek dat ongeveer 63% van de Nederlanders tegen de invoering van de euro waren. De politiek had helemaal geen mandaat van de kiezer.
De ontwerpers van de euro zijn vergeten het begrip concurrentiekracht mee te nemen in hun “berekeningen ” .Volgens hun zou door het simpel overhevelen van geleende rijkdom van noord naar zuid, het arme zuiden zich vanzelf wel gaan aanpassen aan de enomische eisen van een gezamenlijke euro. Een socialistische heilstaat dus.heden ten dage wegens totale mislukking alsnog uitgevoerd middels de nieuwe transitiefondsen .
“Europese landen kunnen niet meer zelfstandig functioneren; ze moeten allemaal worden opgenomen in de grote Europese familie”. En , nee, dit is geen citaat van die krankzinnige Verhofstadt, maar van grote vriend AH die ook ambities in die richting had. Alleen de manier waarop en wijze van verschilt, het resultaat is hetzelfde; iedereen even arm en nu niet vanuit Berlijn maar vanuit Brussel.