In deze EU Roundup aflevering tien gaan we in op de crisis, de aanpak door de EU van Corona en de kans dat de euro in stort.

Zoals deze dagen vrijwel dagelijks e horen valt: never let a good crisis go to waste. Voor de EC betekent dat dat de Commissie een kans ziet de hogere EU-begroting – waar Nederland zich eerder Heftig tegen verzette – met nog een extraatje er bij alsnog door te drukken. Zodat de EU-laven nu berichten:

Commissievoorzitter Von der Leyen wil het Europees Meerjarig Financieel Kader (MFK) 2021-2027 een grotere rol laten spelen bij het bestrijden van de coronacrisis. Zij stelt dat het MFK eraan kan bijdragen de verschillen tussen rijkere en armere landen in de EU te verkleinen.

De positie van Nederland is moeilijk, en wordt doro de Corona-crisis steeds ingewikkelder. Eerder al gaf de regering haar verzet tegen de aanstaande toetreding van Albanië en Noord-Macedonië op van wege deze begrotingsbesprekingen die men een hogere prioriteit gaf. Nu wordt Nederland gedwongen te kiezen tussen een blijvende blokkade tegen het activeren van toegang voor de zuidelijke lidstaten tot onbeperkte EU-gelden uit het ESM, en het tegenhouden van deze expansieve groei van de EU-begroting.

Slechte investering
Uiteindelijk worden we gemolken, linksom of rechtsom. Het smoesje wordt dat er meer regiogelden in worden opgenomen:

De Commissie zal voorstellen het bedrag van het MFK te verhogen. Daarnaast zal het aandeel van het regionaal beleid in het MFK groter worden.

Hoe je precies gemolken wordt zie je ook aan de wijze waarop de EC 37 miljard aan ongebruikt (ach ja!) EU-geld overhevelt naar de Corona-aanpak.

De 37 miljard uit ongebruikte fondsen dient om de meest getroffen lidstaten en regio’s te helpen met onder meer hun zorgstelsels, arbeidsmarkt, en midden- en kleinbedrijf. Voor Nederland is 25 miljoen euro beschikbaar.
Het EU-Solidariteitsfonds was alleen bedoeld voor steun na natuurrampen, maar lidstaten kunnen daar nu ook een beroep op doen in verband met de pandemie. Het fonds kan dit jaar tot 800 miljoen euro uitkeren.

Aangezien het percentage van de EU-gelden waarvoor ons land wordt aangeslagen 5,9% is, hebben wij dus ooit ruwweg 2,2 miljard euro van dit geld ingelegd. We krijgen er nu 25 miljoen voor terug. Dat is een negatief rendement van bijna 99% – vlak voor het klappen van de beurs stevig inslaan en de vernietiging van je kapitaal gadeslaan was een stuk goedkoper geweest – de beurzen zijn circa 40% gedaald., geen 99%.

ECB
Een interessante manoeuvre van de EC nu is dat men de banken heeft gevraagd voorlopig geen dividend uit te keren – ook de Nederlandse banken hebben hieraan zonder veel openbaar morren voldaan. Dat kan ook niet, want wat werd gefraseerd als verzoek is herkenbaar een bevel:

De Europese Centrale Bank (ECB) heeft de banken van de eurozone vrijdag gevraagd om voorlopig geen dividend uit te keren aan aandeelhouders zolang de coronapandemie blijft duren. Ook inkoopacties van eigen aandelen, waar aandeelhouders ook indirect van profiteren, zijn voorlopig uit den boze.

Ook in Nederland werd dat gepresenteerd als een ‘aanbeveling’:

Ook in het Teletextberichtje schemert door dat het niet geheel spontaan plaatsvond, maar aangezien kritiek op de EU formeel verboden is….

Dit is een alternatief voor andere stunts waaraan men in Brussel al enige tijd werkt. Zoals Eurobonds, obligaties waarvoor alle EU-lidstaten (die de euro hanteren) gezamenlijk garant zouden staan.

De Europese Commissie heeft geen plannen om zelf een lening uit te geven om de maatregelen vanwege het coronavirus te kunnen bekostigen. Dat heeft commissievoorzitter Ursula von der Leyen gezegd. “Er zijn duidelijke wettelijke grenzen, dat is niet het plan. Daaraan werken we niet.”
Von der Leyen reageerde met haar uitspraken op berichtgeving van het Duitse tijdschrift Der Spiegel. Dat had geschreven dat de Europese Commissie met eigen ‘staatsobligaties’ zou willen komen om de werkloosheidsuitkeringen van lidstaten tijdens de Corona-crisis te ondersteunen. Die Corona-lening zou een voorloper worden van de veelbesproken ‘eurobonds‘.

Opnieuw lijkt een poging deze eurobonds bespreekbaar te maken schipbreuk te hebben geleden. Gelukkig maar, want het reduceert elke financiële onafhankelijkheid van de lidstaten direct tot ongeveer nul als ze eenmaal zouden zijn ingevoerd.

Brexit
Over Brexit gaan volgende week de onderhandelingen weer verder. Hoe men dat gaat aanpakken nu zowel Premier Johnson als onderhandelaar namens de EU Barnier beiden Corona hebben opgelopen? Het wordt een video-verbinding. Maar dat alle pogingen de onderhandelingen opnieuw te rekken zal de EU niet lekker zitten:

De Corona-pandemie haalt de aandacht weg bij de Brexit onderhandelingen en de Britse logistieksector riep de regering in Londen dan ook op om de overgangsperiode die tot eind december loopt, te verlengen. Daar ziet Johnson nog altijd niets in, aldus zijn woordvoerder.

Du moment dat Johnson er aan toe zou geven is direct alle vaart uit de onderhandelingen, dat hebben we de afgelopen drie jaar toch al zin demonstreren? De kwaadaardigheid van deze pogingen is opvallend ongegeneerd.

Zomertijd
Tussen alle grote issues van het moment door had het EUP nog even tijd om te jammeren over het zomertijd gedoe. Niet relevant, maar het idee daar de burger iets over te laten beslissen lijkt een bizar soort geilheid te hebben losgemaakt.

Hongarije
En onvermijdelijk was er gisteren al groot misbaar over de bevoegdheden die het Hongaarse parlement premier Orban gegeven heeft. Over de bevoegdheden, maar meer nog over het feit dat ze aan Orban werden toebedeeld. Complete hysterie (rechts).

Het Hongaarse parlement heeft een wet goedgekeurd die premier Viktor Orbán verregaande bevoegdheden geeft. Die heeft hij naar eigen zeggen nodig vanwege de Corona-crisis.
De wet geeft de premier de mogelijkheid om grotendeels per decreet te regeren. De regering kan zelf besluiten wanneer de noodtoestand wordt beëindigd die eerder deze maand is afgekondigd.

De indruk die je er als eerste aan over houdt is dat het hier gaat om kinnesinne; dit had de EC graag voor zichzelf kunnen claimen, maar helaas. Is regeren per decreet dan zo’n grote stap? het staat te bezien. Aangezien Fidesz in Hongarije al een comfortabele meerderheid bezat zouden decreten ook nu al eenvoudig kunnen worden goedgekeurd. Dit gaat sneller, maar de uitkomst verandert niet. Wie ziet hoe traag de EU en de Nederlandse regering tot nog toe reageren op Corona, kan zich bij de Hongaarse drang tot besluitvaardigheid wel iets voorstellen. Hongarije stelt echter dat de hysterie deels ook niet uitgaat van de feiten en feitelijke beslissing:

De Hongaarse regering wijst dergelijke kritiek van de hand. Minister van Justitie Judit Varga zei eerder dat decreten kunnen worden ingetrokken door het parlement en voorgelegd kunnen worden aan het grondwettelijk hof. Varga stelde dat de oppositie “vecht met denkbeeldige monsters en de realiteit uit het oog is verloren”.

Alles overziende krijg je niet het beeld dat in de rest van de wereld begint te ontstaan. Dat van een organisatie die zich nu met haar stuiptrekkingen gedraagt alsof ze nog heel vief en actief is. Zelfs in de kringen van de EU-laven begint men te twijfelen aan de houdbaarheid van de euro, en wie die stap eenmaal heeft gezet kan voor de EU nog weinig toekomst zien.

Het ondenkbare
Brussel heeft altijd beweerd dat verdere integratie van de EU noodzakelijk is voor haar overleven, en dat dat niet kan zonder de euro. De houdbaarheid van de euro en het realisme dienaangaande vanuit Italiaans perspectief heb ik gisteren al besproken, en ik zie nauwelijks kansen voor overleving.

Daarbij moet ik erkennen dat ik dat al tien jaar zeg, maar elke keer worden opnieuw harde regels overtreden en opnieuw verstandige zaken geofferd aan de euromunt. Zonder reparaties of fundamentele hervormingen door te voeren die kansen bieden tot effectief herstel. Maar eens houdt het op, en dat moment nadert thans snel.

---

Meer afleveringen (heden en verleden) van onze EU roundup vindt u hier.

Meer over het Corona-virus (aka Covid19) en haar economische gevolgen vindt u hier op Veren of Lood.