Het vetorecht van individuele landen moet op de helling, schijnt Nederland in Brussel te bepleiten. Heeft de Kamer daar weet van, en er mee ingestemd?

Dat de effectiviteit van het vetorecht in de EU beperkt is – behalve voor de grote landen – moet als bekend worden verondersteld. Maar is dat een reden er dan maar helemaal van af te zien? De regering (en dus premier Rutte) lijkt dat te denken, getuige dit berichtje gisteren:

Nederland en Spanje willen af van het vetorecht in de Europese Unie. Demissionair premier Rutte en de Spaanse premier Pedro Sanchez schrijven dat in een voorstel aan hun collega-regeringsleiders. Dat meldt BNR.
Het vetorecht van individuele lidstaten hindert voortgang op belangrijke thema’s. Mark Rutte en zijn Spaanse collega Sanchez pleiten voor een systeem waarin de stem van een gekwalificeerde meerderheid doorslaggevend is.

Kenmerkend voor de effectiviteit van dat vetorecht is dat Rutte afgelopen zomer het vetorecht niet durfde gebruiken bij de coup van de zuidelijke staten die een economisch Corona-herstelfonds kregen waaraan vooral de rijkere noordelijke staten aan meebetaalden, waarmee vooral problemen werden aangevat die al eerder om andere redenen waren ontstaan. Waarover ook nog eens werd geweigerd middels hervormingen een toekomstige herhaling te voorkomen. Daardoor mocht Nederland ruim 30 miljard aftikken, oplopend tot €45 miljard als we pech hebben (lees: dat wordt het bedrag, tenzij we opmerkelijk veel geluk hebben). Het wordt overigens – zoals gebruikelijk als de EU iets wil – op positieve wijze aan de mens gebracht:

“Opmerkelijk dat de VVD een sterker slagkrachtig Europa voorstaat”, zegt Europa-verslaggever Stefan de Vries. “Nederland wil dat de EU een ‘global player’ wordt en daar is autonomie voor nodig.” Dat Nederland hierin samen met Spanje optrekt heeft volgens De Vries verschillende redenen. Spanje is net als Nederland een groot voorstander van een open economie die de onderlinge handel bevordert. En voor Nederland is het weer eens wat anders dan alleen maar optrekken met de ‘vrekkige vier’.

Tsja, die slagkracht. Zoals te doen gebruikelijk in situaties als deze krijgen de delen die uit zelfbescherming dwars gaan liggen de schuld van dat gebrek aan slagkracht. Maar zo is het natuurlijk niet. Het is het klaarblijkelijke onvermogen een koers te kiezen die iedereen tevreden stelt die de basis van het probleem is. Anders gezegd: de desinteresse in Brussel om nog verder te kijken dan de bezwaren die grote landen als Duitsland en Frankrijk kunnen hebben tegen de Brusselse overwegingen en diplomacy design. Rutte was deze zomer bang dat een veto zal worden omzeild, en het hem dan alsnog zal worden afgepakt. Dat levert de juiste argumenten om deze Nederlandse koerswijziging te duiden: het is een vlucht naar voren, en niets anders.